AANSLAGENGOLF
Justitiebaas bezorgd over explosiepiek en waarschuwt daders: 'Je vergooit je toekomst, er staan zware straffen op'
26 september, 20:30 • 5 minuten leestijd
Ja, er worden steeds meer verdachten opgepakt voor het plegen van een woningaanslag. En ja, de jarenlange celstraffen voor de daders zijn niet mals. Toch houden de explosies in Rotterdam niet op. Sterker nog, deze week is een voorlopig dieptepunt: een niet-ontplofte handgranaat in een speeltuin, een meedogenloze bedreiging op een portiekdeur en het twijfelachtige record van vijf explosies in één nacht. "Enorm zorgelijk", zegt de hoogste baas van justitie in Rotterdam, Hugo Hillenaar.
Hillenaar geeft leiding aan zo'n tachtig officieren van justitie. Hillenaar en zijn collega's zijn verantwoordelijk voor de opsporing en het voor de rechter brengen van mensen die worden verdacht van het plegen van een misdrijf.
Regelmatig overlegt hij met korpschef Fred Westerbeke van de Rotterdamse politie en burgemeester Aboutaleb over hoe de explosiegolf een halt toe te roepen. Ook deze dinsdag komt deze zogeheten driehoek bij elkaar en natuurlijk spreken de drie over de vijf explosies van afgelopen nacht in Rotterdam en de zondagmiddag gevonden handgranaat in een speeltuin in de Tarwewijk.
De teller van het aantal explosies dit jaar loopt hard op. Inmiddels heeft Rijnmond 136 aanslagen geregistreerd, inclusief de vijf van afgelopen nacht. Vorig jaar rapporteerde de politie 49 aanslagen op woningen en bedrijven; in 2021 waren er 12 explosies.
"Ik vind het enorm zorgelijk wat er gebeurt", zegt Hillenaar. Zijn gezicht spreekt boekdelen. "Aan de ene kant is het het gemak waarmee het gebeurt, en aan de andere kant zie je de enorme impact op de wijken. Het is ongelooflijk vervelend als het bij jou om de hoek gebeurt."
Hillenaar wijst erop dat er niet alleen veel explosies in Rotterdam zijn; ze komen in het hele land voor. Niet alleen in de Randstad, maar bijvoorbeeld ook bij een schoonheidssalon in Groningen en een kapper in Winschoten. "Er lijkt sprake van copycatgedrag (kopieergedrag, red) en dat komt onder meer door het gemak waarmee je zo'n explosie uitvoert."
110 verdachten
Voor politie, justitie en gemeente heeft de aanpak van de explosiegolf topprioriteit. Dit jaar zijn er 110 verdachten aangehouden, waarvan 30 inmiddels voor de rechter zijn verschenen. 40 wachten op de behandeling van hun zaak.
Hillenaar benadrukt dat de straffen zwaar zijn en jongeren die zich laten verleiden tot het plegen van een aanslag, hun toekomst vergooien. "Je krijgt een jaar gevangenisstraf voor een niet-ontploft explosief en drie tot zes jaar voor een explosie met grote schade voor de omgeving."
Jongeren bieden zichzelf aan
Met deze waarschuwing hoopt de hoofdofficier dat de overwegend jonge daders voortaan twee keer nadenken en dat de negatieve trend van steeds meer woningaanslagen wordt doorbroken.
Van de gepakte daders is de helft jonger dan 23 jaar en van hen is 20 procent minderjarig. Er zitten zelfs ook daders tussen van 13 en 14 jaar. Ze plegen een aanslag vaak voor een paar honderd euro. Ze laten zich ronselen op straat, via sociale media en hun eigen netwerk. "Soms melden ze ook zichzelf dat ze een aanslag willen plegen omdat ze van vriendjes hebben gehoord dat die er geld mee verdienen."
De hoogste baas van het OM in Rotterdam - Hugo Hillenaar - over de zorgelijke explosiegolf in de stad
's Nachts preventief fouilleren en meer cameratoezicht
Fractievoorzitter Ingrid Coenradie van Leefbaar Rotterdam is het geweld in de straten meer dan beu. "We willen alles uit de kast halen om deze explosies te voorkomen, en we gaan de burgemeester en alle andere betrokken partijen daar ook om vragen. De inwoners zijn het zat, leven in angst en ondertussen lijken we steeds minder grip te hebben en is het perspectief ook niet al te rooskleurig."
Ze wil dat de politie het preventief fouilleren uitbreidt naar de nachtelijke uren én over de hele stad. Wat haar betreft worden tussen middernacht en 06:00 uur vooral duo's op scooters aan de kant gezet, omdat volgens haar veel woningaanslagen worden gepleegd door twee daders, die daarna wegrennen of wegscheuren op een scooter.
Verder pleit Leefbaar voor het plaatsen van permanente camera's op plekken waar een explosie is geweest en waar normaliter een tijdelijke camera zou worden neergezet. Rotterdam heeft veertien mobiele camera's en dat zijn er volgens haar te weinig om alles in de gaten te kunnen houden. "Dit houdt alleen op als het zwijgen van bange buurtbewoners doorbroken wordt, de straffen passend zijn en we eens ophouden met debatjes over een camera meer of minder."
Coenradie verwijst ook naar de gebeurtenissen in de Rembrandtstraat in het Oude Noorden. Daar was in augustus een aanslag op de woning van een drugscrimineel en een verdachte van een dodelijk steekpartij in Marokko. Er werd een mobiele bewakingscamera neergezet en toen die weer was weggehaald, was er een maand later opnieuw een explosie bij de woning van de man.
De gemeenteraad spreekt donderdag over de veiligheid in de stad, een al eerder geagendeerd onderwerp. In die vergadering zal Coenradie haar voorstellen voorleggen aan de raad. De burgemeester mag de aangenomen voorstellen naast zich neerleggen, omdat alleen hij gaat over de openbare orde. Een andere reden voor Aboutaleb om dat te doen is omdat voorgestelde maatregelen bijvoorbeeld wettelijk niet kunnen of praktisch onhaalbaar zijn.
Hij wil pas na de raadsvergadering van donderdag reageren op de aanslagengolf van deze week.
