nieuws
Beeld van Suze Groeneweg in Tweede Kamer
Er komt een beeld in de Tweede Kamer van Suze Groeneweg, het eerste vrouwelijke Kamerlid. Groeneweg komt uit Strijensas en was jarenlang lerares in Rotterdam, toen ze werd verkozen.
Het beeld wordt volgende week donderdag door Kamervoorzitter Khadija Arib onthuld. Dat is meteen het startschot voor de viering van honderd jaar algemeen kiesrecht.
Kiesrecht
Voor de verkiezing van Groeneweg was een aanpassing van de kieswet nodig. Tot die tijd mocht niet iedereen stemmen. Of dat mocht werd bepaald door zaken als inkomen, opleidingsniveau en eigendommen. Vrouwen mochten zelfs helemaal niet stemmen.
Dat veranderde voor de verkiezingen van 1918. Alle mannen mochten stemmen en er kwam een passief kiesrecht voor vrouwen. Dat hield in dat vrouwen zelf niet mochten stemmen, maar er kon wel op een vrouw gestemd worden.
Met moeite
Bij de verkiezingen van 1918 stonden er 22 vrouwen op de kieslijst. Daarvan haalde één uiteindelijk de Tweede Kamer: Suze Groeneweg. Andere bekende feministen als Aletta Jacobs haalden het niet. Dat komt voornamelijk doordat de vrouwen afhankelijk waren van mannen die op hen stemden.
Dat Groeneweg de Tweede Kamer haalde, had ze uiteindelijk te danken aan haar plek op de kieslijst (ze stond vrij hoog). En omdat haar partij 22 zetels haalde, ging ook zij naar de Kamer.
Zelfs in Rotterdam, de thuisbasis van Groeneweg, kreeg ze 'maar' 392 stemmen. Ter vergelijking: Jan ter Laan, de lijsttrekker van de SDAP kreeg in Rotterdam bijna 36 duizend stemmen.
Het actieve kiesrecht, waarbij vrouwen zelf ook mochten stemmen, werd ingevoerd in 1919. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1922 mochten vrouwen ook stemmen.
Bij de volgende verkiezingen, toen de vrouwen zelf ook in het stemhokje een keuze mochten maken, waren de vrouwen succesvoller. Het aantal vrouwen in de Kamer steeg daarna van één naar zeven.
Carrière
Suze Groeneweg zat uiteindelijk bijna twintig jaar in de Tweede Kamer. Een jaar na haar verkiezing als Kamerlid nam ze ook plaats in de Provinciale Staten en in de gemeenteraad van Rotterdam.
Burgemeester Oud omschreef Groeneweg ooit als 'geen katje om zonder handschoenen aan te pakken'. In 1937 zegde ze de politiek vaarwel.
In oktober 1940 overleed Groeneweg op 65-jarige leeftijd in Barendrecht.
