nieuws
Column: Een standbeeld voor een crimineel
Ik moest twee keer kijken, maar daar stond hij toch echt. Schoffel in de hand, reflecterend hesje aan, onkruid wiedend. Ronald Sörensen, grondlegger en pater familias van Leefbaar Rotterdam.
Hij voerde een taakstraf uit, namens een ‘blokkeerfries’ die onlangs werd veroordeeld voor de schermutselingen op de A7. Een genereus gebaar. Ik knipperde nog een keer met mijn ogen en toen was hij weg. Er waren slechts struikjes en geen mannen met hesjes.
Het overnemen van een taakstraf kan ook helemaal niet. Dat weet Sörensen ook wel. Het was een statement voor de bühne. Zoals de PVV riep dat de Friezen een lintje verdienen. Op zich opmerkelijk: law-and-order-partijen die het opnemen voor veroordeelden; mensen die eigen rechter hebben gespeeld.
Want in de kern is de zaak van de blokkeerfriezen simpel: groep A wil demonstreren, groep B verhindert dat, schendt een grondrecht en moet boeten. Een taakstraf is logischer dan een lintje.
Eritrea
De woede in een deel van de samenleving is desondanks groot. Een inzamelingsactie voor het hoger beroep leverde in no time anderhalve ton op. De rechters in Leeuwarden kregen de wind van voren. Van één rechter werd ‘ontdekt’ dat zij ooit, voor 2010, penningmeester was geweest van een hulporganisatie voor Eritrea. Via een onnavolgbare kronkel in het denken wordt dat gezien als dé verklaring waarom de blokkeerders zijn bestraft.
Let wel: het vonnis is een boekwerk. Ik heb zelden gezien dat een rechtbank zich zo heeft uitgeput om de uitspraak te beargumenteren. Maar in plaats van een inhoudelijk debat te voeren, wordt de zaak afgedaan als een persoonlijke mening van een rechter. Dieptepunt is dat woensdag haar mobiele nummer op social media rondging, met de oproep haar te bellen.
‘Het Volk’ is boos, maar op oneigenlijke gronden. Dat speelt ook in een zaak die net als de ‘blokkeerfriezen’ tot een taalverrijking heeft geleid: de ‘wraakvader’. Het gaat hier om Mario H. uit Helmond. Hij kwam erachter dat zijn 14-jarige dochter amoureus werd benaderd door een 46-jarige man die zich voordeed als knappe, 17-jarige Amerikaan.
Kinderlokker
De ‘digitale kinderlokker’ bleek een ex-TBS’er, die door de politie werd gezocht. Dankzij Mario H. zit Jack S. inmiddels weer vast: hij spoorde hem op en sloeg hem in elkaar. Maar Mario H. zit nu zelf ook achter de tralies: hij kreeg 4 ½ jaar voor poging doodslag.
Ook hier regent het lintjes. Op social media wordt gepleit voor een standbeeld voor Mario. Rapper Lange Frans noemt hem een held. Humberto Tan (presentator, jurist) zei eerder: ‘Ik zou hetzelfde hebben gedaan.’ Ebru Umar schreef in een column in Metro dat het vonnis niet uit te leggen is. “Als je als ouder je kind niet meer mag beschermen, omdat de politie het niet doet, wie moet het dan doen?"
In RTL Late Night kwamen deze week de ex-vrouw, dochter en advocaat van Mario H. aan het woord. Patty Brard (‘ik ben verbaasd’) mocht het broodnodige juridische commentaar geven. In de uitzending vergaten ze alleen een belangrijk aspect: de waarheid.
Wie de uitspraak van het gerechtshof leest, stuit op een ander verhaal. Mario H. sloeg met de scherpe kant van een schop op het hoofd van Jack S. Die weerde dat af met zijn armen, die beide gebroken zijn. Het hof constateert: “Verdachte en slachtoffer mogen van geluk spreken, dat hij het heeft overleefd.”
Verkracht
Mario H. had de politie gebeld, maar was alvast met slaan begonnen. Hij had hem natuurlijk ook gewoon kunnen overdragen aan agenten, zonder dit excessieve geweld. Getuigen zeggen dat Mario had geroepen “je hebt mijn dochter verkracht”. In werkelijkheid is er nimmer fysiek contact geweest tussen Jack S. en het meisje.
Mario beweerde dat hij met een lichte sneeuwschep had geslagen, met opgekrulde randen. Maar hij heeft de schep nooit aan de politie overhandigd. Vreemd. Hij zegt ook dat hij alleen op armen en benen heeft geslagen, om Jack S. over te dragen aan de politie. Maar waarom reed hij dan weg, voor hun komst?
En wie is Mario H.? ‘Een held’, zoals ook zijn ex-vrouw zegt? Mario H. heeft een strafblad van 17 kantjes. Hij is sinds 1996 meermalen veroordeeld voor geweld. Het hof maakt zich zorgen: “De geweldsmisdrijven lopen in ernst op tot poging doodslag. Deze veroordelingen hebben hem er niet van weerhouden om zich wederom schuldig te maken aan een ernstig geweldsdelict.”
Zorgzaam
Oppervlakkig gezien is dit een zorgzame vader. Wie beter kijkt ziet een buitengewoon agressieve man, die (in de ogen van het hof) gelogen heeft over zijn daad en nodeloos voor eigen rechter heeft gespeeld. Heeft hij zijn dochter beschermd? Als hij haar echt wil beschermen, kan hij beter uit de cel blijven en stoppen met geweld.
In RTL Late Night en vele andere perspublicaties werden veel van de bovengenoemde details niet vermeld. Een bestuursrechter uit Den Bosch, Joyce Lie, trekt op twitter (als “Judge Joyce”) opmerkelijk fel van leer tegen de uitzending: “Kritiekloze, eenzijdige, stemmingmakende, ronduit schadelijke televisie. Heeft de presentator de uitspraak gelezen? Gokje: nee.”
Dat geldt voor heel veel mensen op social media: zij hebben niet de moeite genomen de uitspraak te lezen. Net zo min als bij de zaak tegen de blokkeerfriezen.
Emoties
De ongeremde woede naar de rechters toe is zorgwekkend. Zeker als politici en journalisten gaan meehuilen met de wolven in het bos. Rechters die hun best doen uitgebreide, genuanceerde vonnissen te schrijven, worden weggezet als lieden die slechts hun (politieke) mening geven. Kennis wordt weggedrukt door emoties.
Twee zaken, twee voorbeelden van het ondergraven van de rechtsstaat. Een samenleving die lintjes uitdeelt aan mensen die eigen rechter spelen, prijst zichzelf het graf in.
Paul Verspeek is rechtbankverslaggever bij RTV Rijnmond
