nieuws
Wolkbreuk en vijf rondjes Kralingse Bos; de marathon in 1981
3 april 2019, 11:47 • 5 minuten leestijd
De regen kwam met bakken uit de hemel, er waren ruim 200 deelnemers, de winnaar liep op drie flessen cola en toeschouwers lieten het massaal afweten.
Terug naar 1981. Rotterdam kreeg dat jaar weer een marathon. Op zaterdag 23 mei werd de marathon gelopen. De start was om 15.30 uur in het Kralingse Bos. De winnaar liep een tijd van 2 uur 9 minuten en 28 seconden. Het was het begin van happening die inmiddels niet meer weg te denken is.
Het parcours
Niet alleen de start was in het Kralingse Bos. De deelnemers liepen eerst vijf rondjes in het bos (Boszoom-Bosdreef-Langepad-golfbaan). Daarmee hadden ze 35 kilometer afgelegd. Vervolgens gingen ze via de Kralingse Zoom, Maasboulevard en Schiedamsedijk richting de finish op de Coolsingel. Dat niet alle Rotterdammers het evenement een warm hart toedroegen, blijkt uit een verslag van Het Vrije Volk van 25 mei 1981: “Een file van beslagen autoruiten, waarachter boze tot zeer boze gezichten, zag de gehavende stoet van lopers op de Maasboulevard aan zich voorbij trekken.”
Van te voren rekende de organisatie op tienduizenden mensen op de Coolsingel. Rotterdam vierde die zaterdag ook Binnenstadsdag, waar veel mensen verwacht werden. In aanloop naar de marathon schreef Het Vrije Volk op 2 mei 1981: “Soms hebben organisatoren een gelukje, dat niet tevoren is gepland. Als de lopers bij de finish voor het Stadhuis aankomen, is het openluchtconcert van het Rotterdams Philharmonisch op de trappen van de Beurs net afgelopen. Het kán niet anders. Het moet, vlak na dat concert voor de spectaculaire finish van deze grote Marathon, stormlopen.”
Een wolkbreuk gooide roet in het eten. “Toeschouwers waren zaterdag even zeldzaam als toppers”, meldde Het Vrije Volk de maandag na de marathon. Het Parool van die dag beschreef het gebrek aan publiek: “Qua sfeer is het loopgebeuren in de Maasstad echter een wat saaie vertoning met weinig toeschouwers langs de kant.”
De Schot John Graham was de winnaar van de eerste marathon van Rotterdam ‘nieuwe stijl’. De destijds 24-jarige loper werd van te voren al tot kanshebber gerekend. Een andere wereldtopper die naar Rotterdam kwam, was de Amerikaan Herman Atkins. Deze atleet met donkere huidskleur, werd in die tijd ’s werelds snelste neger genoemd.
Atkins was destijds een opvallende verschijning in de marathontop. Het Vrije Volk interviewde hem voor de krant van 22 mei 1981: “Omdat hij donker getint is en merkwaardigerwijs is de langste afstand bij de atletiek het domein van (meestal doorschijnend) witte lopers.” In hetzelfde artikel werd Atkins’ huidskleur nogmaals benoemd: “Herman Atkins, met 2.11.52 de snelste neger op de marathon.”
De wedstrijd
Naast Graham en Atkins, werden de Nederlanders Barrie Kneppers, Rudie Verriet en Jack Valentin tot de toppers gerekend. De Belg José Reveyn trad op als ‘haas’, hij zou het tempo op de eerste twintig kilometer bepalen. “Atkins, de snelle neger en Graham zouden volgen. Reeds op dertien kilometer kon het Belgke niet meer om even verderop met flinke pas de verkeerde kant uit te lopen. Een Belgenmop? Neen, hij gaf op”, schreef Het Vrije Volk in het verslag.
Atkins en Graham liepen vanaf dat moment samen voorop. In het verslag in Het Vrije Volk was te lezen dat de twee op het 19 kilometerpunt een voorsprong van vijftig seconden hadden op Verriet en de Brit Stan Curran. Nog een minuut later volgden Valentin en de Belg Van Duysse. “De overige atleten liepen toen reeds redelijk verloren rond in het Kralingse Bos”, aldus Het Vrije Volk.
Op het twintig kilometerpunt liep Graham weg van Atkins. Padvinders stonden op dat punt klaar met grote sponzen voor de lopers, maar die waren op dat moment al doorweekt van de regen dat ze er geen gebruik van maakten.
John Graham bouwde zijn voorsprong gestaag uit en finishte uiteindelijk met een tijd van 2.09.28 vijf minuten eerder dan de nummer twee. Dat was niet Atkins, hij zei na afloop tegen de krant: “Ik vond het te koud. De laatste kilometers heb ik met hevige kramp gelopen”. De Amerikaan werd in het zicht van de finish ingehaald door Curran en Valentin.
Curran behaalde de tweede plek in 2.14.08 en Jack Valentin werd derde en beste Nederlander met 2.15.17. Een minuut later finishte Atkins met een tijd van 2.16.24.
De winnaars werden onthaald in het stadhuis. “Waar een bode verbijsterd de deur opende voor het verregende gezelschap. Gewikkeld in een deken namen de toppers de loftuitingen in ontvangst van de droge burgemeester”, aldus Het Vrije Volk. Winnaar Graham kreeg volgens de organisatie van de marathon een bedrag van 750 Engelse ponden.
Tekst gaat verder onder de video.
Rotterdam Festivals heeft een compilatie gemaakt van de eerste tien marathons.
De editie 1981 viel qua toeschouwers tegen, maar Rotterdam had wel bewezen een snel parcours te hebben. De toemalige bondscoach Wim Verhoorn was volgens Het Vrije Volk van 25 mei 1981 “verguld met het even fraaie als rappe parkoers”. Het Parool van die dag: “De organisatie van de Rotterdam-marathon - een evenement dat als het aan de gemeente ligt binnen enkele jaren uitgroeit tot het sterkst bezette van Nederland en wellicht van West-Europa - oogstte volop lof van de atleten.”
Inmiddels is Rotterdam toe aan de 39ste editie. Het parcoursrecord staat op 2.04.27 (2009) en er doen 17.000 mensen mee aan de 42 kilometer en 195 door heel Rotterdam.
