Verborgen erfgoed: de schuilkelder aan de Westzeedijk

De Rotterdamse schuilplaatsen zijn begin jaren zestig gebouwd. Na de Koude Oorlog zijn de meesten gesloopt, maar aan de Westzeedijk is er nog eentje. De kelder valt nauwelijks op. “De meeste mensen denken dat het een elektriciteitskast is”, zegt Pim van den Bos, vicevoorzitter van Stichting Cultureel Erfgoed Koude Oorlog.

De kelder diende als schuilruimte bij een aanval van de Sovjet-Unie. “Bij een luchtalarm zou iemand van de Bescherming Bevolking naar deze locatie komen om de schuilkelder te openen voor passanten. Als er vijftig mensen in de ruimte zaten dan zou de deur weer dicht moeten.” In Rotterdam waren in die tijd 17 van dit soort schuilkelders.

Van den Bos opent de niet opvallende deur in het talud van de Westzeedijk in de buurt van de Kunsthal. Na nog twee zware deuren wordt de schuilruimte zichtbaar. Een sombere, eenvoudige ruimte met kleine zitjes voor vier personen met daarboven simpele bedden.

Pim van den Bos: “Er kon een aantal liggen en zitten maar er moest ook constant iemand aan het ventilatiesysteem draaien, anders was er geen verse lucht in de kelder.” Dennis Gravelle, secretaris van dezelfde stichting, vult aan: “Het was een zuigsysteem, om buitenlucht binnen te zuigen. Eerst door twee zandfilters en door een koolstoffilter wanneer er radioactieve stoffen in de lucht aanwezig was.”

De schuilkelder was een safe room voor het ‘gewone volk,’ in de schuilruimte zou de wc gedeeld moeten worden met vijftig mensen. “Je zou je behoefte moeten doen in een emmer, in het hoekje, achter het douchegordijntje”, vertelt Van den Bos.

Het is nooit zo ver gekomen. “De bom is gelukkig nooit gevallen, hij is één keer gebruikt voor een oefening, daar weten we helaas niet heel veel van, het was een oefening van een halve dag,” aldus Gravelle.

Het vrijwel verborgen erfgoed van Rotterdam is op woensdag 1 mei open voor publiek. Bezoekers kunnen van 13.00 uur tot 16:00 uur terecht in de schuilkelder. Vrijwilligers van de Stichting Cultureel Erfgoed Koude Oorlog geven dan uitleg.

De stichting doet ook onderzoek naar de BB en de Koude Oorlog. “Het is leuk om mensen deze geschiedenis te laten zien en de Koude Oorlog is toch een beetje vergeten,” besluit Van den Bos.