ARCHIEF RIJNMOND 16 juni 2019 - Knurft

En daarvoor hoefde ik niet ver.
Ik zag het gewoon bij ons in de straat gebeuren.

Ik liep met de hond aan de lijn naar werklui die bezig waren om de bomen te snoeien. Ik wilde hen wat vragen.
Onderweg kwam ik langs een wat slordig geparkeerde auto - zo geparkeerd alsof iemand snel weer weg wil - en ik zag de bestuurster zó vanuit het geopende portier allemaal rotzooi op straat kieperen. Gebruikte servetjes en nog het een en ander.

Ik liep erop af.
‘Mevrouw,’ zei ik, terwijl ik door het geopende zijraam naar binnen keek.
Ik zag een Marokkaanse mevrouw met twee kinderen achterin.
‘Mevrouw, u gaat dat toch niet allemaal op straat gooien?’
‘Nee, nee,’ antwoordde ze, ‘ik ruim het zo op.’

Oké.
Ik liep verder naar de werklui.

Terwijl ik met een van de bomensnoeiers stond te praten, zag ik even later dat die mevrouw bezig was om weg te rijden.
Haar troep lag er nog.

Snel liep ik weer naar haar toe, de hond achterlatend.
Ik riep weer iets van ‘mevrouw, mevrouw’, maar ze wilde me geloof ik niet zien.

Toen heb ik haar troep van straat gepakt – de servetjes en wat een chocomelblikje bleek te zijn - en die heb zo door haar geopende zijraam naar binnen gekieperd. Onder het uitroepen van: ‘Dat doe je bij jezelf toch ook niet? Knurft!’

Ik keek een beetje op van dat rare woord ‘knurft’.
Waar kwam dat nou opeens vandaan?
Nou ja, ik was verontwaardigd.

En die verontwaardiging zou nog groeien.
Want het chocomelblikje – dat nog halfvol bleek, ik zag het op de bijrijdersstoel lekken – kwam terug.
De vrouw gooide het zo nog een keer op straat.
Waarop ik het wéér oppakte en nog een keer bij haar naar binnen zwiepte.

Ik zag de vrouw nu in de weer met haar mobiele telefoon.
Om hulptroepen op te trommelen?
Ik wist het niet.

De conclusie kwam van een van de werklui die het hele tafereel had gadegeslagen. ‘Wat heb je toch een asociale lui. Ongelofelijk.’

Ik had het niet beter kunnen zeggen.

Ik snap al niet dat mensen zomaar troep op straat gooien.
En ik snap al helemaal niet dat iemand die wordt aangesproken op zulk gedrag zegt dat ie het zal opruimen, en het vervolgens gewoon niet doet.

Dan denk je toch niet na over wat jouw handelen tot gevolg heeft voor de omgeving. Is het een gebrek aan gemeenschapszin? Is het iets van opvoeding? Is het een gebrek aan een gevoel van persoonlijke verantwoordelijkheid?
Ik snap het niet.

Maar: hier houdt het niet op.

Want terwijl ik verder liep met ons hondje, dacht ik: stel je nou voor dat ik dit akkefietje op de radio vertel, of op Facebook plaats, wat zal dan de reactie zijn?

Hier of daar zal vast iemand denken: ja, dat is ook asociaal volk, die Marokkanen. Het is niet toevallig dat die vrouw Marokkaans is.

Zo denkt een deel van de Nederlanders. Die ziet het gedrag van één individu, rekent dat individu tot een groep, en koppelt het gedrag van één lid van de groep aan de hele groep.
Ja, tenzij het jouw eigen ‘groep’ is natuurlijk, want dan zie je wél de nuance.

Ik weet niet, ik ben geneigd om in zo’n manier van denken een parallel te zien met je rotzooi op straat gooien. Zoals jij zelf als individu verantwoordelijkheid moet nemen voor jouw eigen gedrag, voor hoe jij omgaat met je afval, en je niet moet verschuilen achter zo’n soort collectieve gedachte van ‘ja, maar iedereen doet dat’ of ‘ze ruimen het wel weer op’, zo moet je anderen ook als individu afrekenen op hun gedrag, voor de mate waarin hij of zij persoonlijk rekening houdt met de omgeving. Je moet anderen niet meteen in een collectief plaatsen.

Mensen op een hoop gooien heeft ook ernstiger gevolgen dat je rotzooi op straat gooien, dan je rommel uit de auto kieperen, zou ik denken.

Volgende keer kan het net zo goed een blanke man zijn die de restanten van, nou ja, een bezoek aan de snackbar in onze straat óp straat achterlaat. Een grote, asociale blanke man. Misschien wel een paar tegelijk in één auto.

Tja.

Of ik dan ook zo heldhaftig ben om een nog half gevuld blikje chocomel terug zo’n auto in te zeilen?

Misschien houd ik het dan wel bij een binnensmondse reactie.
Misschien murmel ik dan wel zachtjes onder mijn adem: knurft.

SPEELLIJST

DE TUNE
1. Ik mis je – John Verkroost

HORKEN
2. De vriendelijkste kerel van de wereld – Jaap van de Merwe
3. Proost, cheers, chin chin - Ivonne van Elburg
4. Uw jongen - Paul van Wely

PETER BLANKER
5. Vader – Peter Blanker Consort
6. Houten poot – Aad Wieman & Koert Dekker
7. Alice day – John Swint

POETRY
8. Ouverture Poetry 50 - Metropole Orkest
9. Gloria – Antjie Krog
10. What time is it - Charles Bernstein
11. Understand what black is – The Last Poets & Metropole Orkest

AANKONDIGINGEN
12. Americanas – Metropole Orchestra Big Band