nieuws
Column: een dader kan ook een slachtoffer zijn
21 juni 2019, 15:32 • 4 minuten leestijd
Het was een gruwelijke verkrachting die bijna leidde tot de dood van het slachtoffer. Het plaats delict was de Esch, Kralingen, Rotterdam. Maar heel Nederland was geschokt. En nu weer: de dader kreeg donderdag ‘slechts twee jaar cel’. Weinig, inderdaad. Als het waar was.
De dader is Gerson F. Een toen 18-jarige jongen die boos en gefrustreerd was en een willekeurig, volstrekt onschuldig meisje pijn wilde doen. Zij werd zo hardhandig verkracht, dat zij bijna doodbloedde. Zij werd zo hardhandig gewurgd met een T-shirt, dat zij bijna stikte.
En dan twee jaar jeugddetentie? Een Kamerlid twitterde: “Wurging, verkrachting. Slechts 2 jaar straf. Volwassen dader berecht als kind want moeilijke jeugd. Onverteerbaar. Ik kan alleen maar denken aan dat arme meisje. Gaat ook nul afschrikkende werking vanuit. Met dit soort rechtspraak zijn vrouwen vogelvrij.” Zijn tweet wordt grif gedeeld. Veel burgers denken er net zo over.
De politicus is meester in de rechten. Zelfs gepromoveerd. Hij zal het wel weten. Nou nee.
In de tweet wordt nogal wat weggelaten. Dat er na de cel een tbs-behandeling voor jeugdigen staat te wachten. Die duurt maximaal zes jaar, maar daarna stroomt Gerson F. vrijwel zeker door naar een tbs-kliniek voor volwassenen. Of hij daar ooit uitkomt, valt te bezien.
Als deskundigen nu al zeggen dat die zes jaar waarschijnlijk niet toereikend zijn, dan weet je dat we hier met een ernstig gestoord persoon te maken hebben, die lang, heel lang binnen zit. De rechter zegt zelfs letterlijk in het vonnis dat hij mogelijk weer in te passen zal zijn in de samenleving, 'wanneer hij ooit weer op vrije voeten zal komen'.
Kind
Dat het een ‘volwassen dader’ betreft, is geen feit. Dat was punt van discussie in de rechtszaak, waarbij de deskundigen zeiden: hij functioneert in veel opzichten als een kind. Dat hij een ‘moeilijke jeugd’ heeft gehad, suggereert ‘ach, zeker weer zo’n excuusje van een advocaat, aai over de bol, snel weer naar buiten’. De werkelijkheid? Heel anders. ‘Moeilijke jeugd’ is een understatement van jewelste.
Gerson F. is vanaf zijn vierde stelselmatig verwaarloosd, misbruikt, mishandeld. Hij werd een wandelend vat vol stoornissen. Hij ging een relatie aan met een meisje in een inrichting waarbij de ‘romantiek’ zich beperkte tot wurgseks. De psychiater die hem voor de rechtszaak heeft onderzocht, was in de zaal nog ontdaan van de ontmoeting met de jongen. “Hij wist niet dat je ook een liefdesrelatie kunt hebben zonder geweld.”
Gerson F. is dader. Maar hij is ook ontegenzeggelijk slachtoffer. Zijn leven is vanaf zijn kindertijd een hel. Als gevolg daarvan maakt hij het leven van anderen tot een hel. Het is een mechanisme dat je helaas maar al te vaak in strafzaken ziet.
Deze ‘tikkende tijdbom’ reageerde zich op 21 juli 2018 af op een meisje op de fiets. Was dat een bewuste keuze? Had hij zich kunnen ‘laten afschrikken’ door een hoge celstraf? Nee. Hij was deels ontoerekeningsvatbaar, leed aan ‘bewustzijnsvernauwing’. Hij maakte na de gruweldaad een toeristisch kiekje op de Erasmusbrug. Dat noemen we verdringing, van een geestesziek persoon.
Onmacht
Zou pakweg twaalf jaar cel dan helpen? Voor het gevoel misschien wel.
‘Dat zal hem leren!’
Maar het is een reactie uit onmacht. Voor de
is dat nog wel begrijpelijk, al zou je wensen dat meer mensen de moeite nemen zich in de materie te verdiepen, het
te lezen.
Dat laatste is zeer aan te raden. Deze uitspraak van de Rotterdamse rechtbank is uitstekend geschreven. Stap voor stap wordt verteld hoe de rechters tot deze beslissing zijn gekomen. Zeldzaam is dat zij in het vonnis al voorsorteren op mogelijk negatieve reacties. Om het vervolgens nog een keer geduldig uit te leggen.
De rechters zijn zich dus zeer bewust van de maatschappij en wat daar leeft. Ik kan uit ervaring spreken: in de rechtspraak en met name de vonnissen is de laatste jaren heel veel veranderd. De taal is begrijpelijk, de motivering uitgebreid. Als dan een politicus (Dr. Mr.) niet eens de moeite neemt een vonnis te lezen en ongenuanceerde onzin verspreidt, dan snap ik wel dat rechters er een beetje moedeloos van worden. Wat kunnen zij nog meer doen?
De rechters in Nederland doen hun uiterste best om de kloof met de samenleving te dichten. Nu de politiek nog.
Paul Verspeek is rechtbankverslaggever bij RTV Rijnmond en volgde de zaak Gerson F.
