nieuws

ARCHIEF RIJNMOND 11 augustus 2019 - Op leven en dood

Tekening Herman Schouwenburg
Tekening Herman Schouwenburg
Afgelopen week heb ik beschikt over leven en dood. Het leven van meerdere van mijn mede-schepselen lag in mijn handen.
En dat realiseerde ik me vandaag precies een week geleden toen ik onderweg was naar Rijnmond om dit programma te presenteren.
Mijn vrouw was een weekendje weg met vriendinnen. Ze zaten in een huisje op een park waar honden niet worden toegelaten.
Ik was daardoor een paar dagen alleen thuis, met ons hondje, Mees. En aangezien honden sinds een paar jaar ook niet meer welkom zijn in het Rijnmond-pand, én onze vaste oppas bezigheden buitenshuis had die lastig met een hond te combineren waren, moest ik Mees op zondagochtend thuislaten.
Mees zat alleen, achter een gesloten voordeur.
Twee deuren verder zat in een hok in een tuin op datzelfde moment een konijn dat van mij afhankelijk was. De mensen die daar wonen zijn twee weken uitwaaien op Ameland, en als zij weg zijn doe ik altijd hun konijn. Elke dag even vers water, konijnen-muesli en hooi voeren. Kleine moeite, maar als ik twee weken mijn plicht zou verzaken, ligt dat beestje met gestrekte oortjes in het stro.
Mogelijk net als de drie poezen nog wat verderop in de straat van een gezin dat momenteel ergens door Cambodja banjert. Ook op hun levende have pas ik momenteel. Elke dag schoon water inschenken, brokjes in hun bakken strooien en drollen scheppen.
Allemaal dieren die van mij afhankelijk zijn.
Als ik niet voor ze zorg, kunnen ze zomaar het loodje leggen.
En die verantwoordelijkheid drong opeens tot me door, onderweg naar de studio. Ik dacht: als mij iets overkomt - of misschien beter: als mijn vrouw én mij iets overkomt - hebben die beesten een probleem.
In zekere zin ga ik over hun leven en dood.
Maar drúkt die verantwoordelijkheid ook op me?
Nee, helemaal niet.
Als die verantwoordelijkheid al een rol speelt in mijn gedachten, denk ik: het komt wel goed. Ik heb een rol in een bepaald scenario, en ik heb die rol omdat ik er geschikt voor ben. Ik heb een groot verantwoordelijkheidsgevoel, en ik zie niet snel tegen iets op. Zeker niet tegen zulke kleine klusjes als even een paar weken wat beesten te eten geven.
En toen dacht ik: zou het ook zo gaan bij mensen die veel directer over leven en dood gaan? Die een echt grote verantwoordelijkheid hebben? En dan ten aanzien van mede-ménsen?
Mijn vader bijvoorbeeld. Die was chirurg. Hij heeft menigeen weggesleept voor de hemelpoort, én er zijn legio patiënten op zijn operatietafel gestorven. Leed hij eronder dat het lot van zijn patiënten in zekere zin in zijn handen lag?
Ik had niet de indruk.
Ja, zeker toen ie wat ouder werd, werd hij vaak heel vroeg wakker ’s morgens en dan lag hij in bed na te denken over wat er allemaal met zijn patiënten en met de operaties van die dag kon misgaan, heeft ie me weleens verteld. Maar dat leek me vooral een gezonde manier om je voor te bereiden op mogelijke calamiteiten.
Van grote spanning heb ik nooit iets gemerkt.
En hoe zou dat gaan bij politici, en bestuurders, en lui ergens hoog in het leger? Die moeten ook weleens beslissingen nemen waar de levens van andere mensen van afhangen. Gaan veel van hen daaronder gebukt?
Ik heb niet de indruk.
Tja, de psychopaten, narcisten en anderen met een gebrek aan empathie onder hen hebben sowieso nergens last van, maar ik denk dat ook voor beslissers mét empathisch vermogen en met een normaal ontwikkelde gewetensfunctie geldt: als je die verantwoordelijkheid niet wilt, zoek je zo’n positie niet op.
Mij persoonlijk spreekt zo’n grote verantwoordelijkheid bijvoorbeeld helemaal niet aan. Ik heb ook al heel lang geleden besloten dat ik alleen maar de leiding over mezelf wil hebben. Dat is soms al moeilijk genoeg.
Met de zwaarte van het werk van chirurg zou ik geloof ik dan weer geen moeite hebben. Maar ja, meerdere dagen per week op een bepaalde tijd ergens in een gebouw moeten zijn, wat zulk werk al gauw met zich meebrengt, daar ben ik geloof ik de juiste figuur niet voor.
Het voeren en aaien van een hondje, een konijn en een paar poezen past beter bij me. Een miniatuur-verantwoordelijkheid.
Ja, en op tijd voor de microfoon zitten om een radioprogramma te presenteren.
(NASCHRIFT Dit verhaal las ik voor op zondagochtend. ‘s Middags ging ik weer mijn rondje maken langs de drie poezen en het konijn. De poezen wel gevoerd, niet gezien, het konijn hoefde ik niet meer te voeren. Dat lag – geloof het of niet – dood in zijn kooi. Toen ik aan kwam lopen verbaasde de aanblik me al een beetje. Het diertje lag op zijn zij, de pootjes strak op elkaar. Naderbij gekomen zag ik een dof oogje. Het beestje reageerde ook niet op aanraken en voorzichtig duwen. Na telefonisch overleg met de eigenaren het onfortuinlijke dier opgepakt en - met een treurig gevoel - begraven onder de rododendron in hun tuin. Ik had al te doen met dat konijn toen het eenzaam in zijn kooi zat, het dier zo dood te zien liggen deed helemaal pijn. En de wetenschap dat het aan mij niet heeft gelegen maakte weinig uit.)

SPEELLIJST
DE TUNE
1. Ik mis je – John Verkroost
HET GROOT NIET TE VERMIJDEN
2. Fijne vent - GNTV
3. Moeder hoe kan ik je danken - GNTV
4. Blue suede shoes - All shook up - Tutti Frutti – GNTV
5. Goedenacht vrienden - The Kik
SCHOUWBURG KUNSTMIN
6. Friesland waarom – Marijke Boon
7. Dame Daan – Jan Rot
8. ABC-V Vunzige liedjes - Mike Boddé
DRS. P
9. Orgaan - Drs. P
10. Op rijm - Fay Lovsky & Jan DeSmet
AANKONDIGINGEN
11. Americanas – Metropole Orchestra Big Band
12. Leesmap - De Flamingo’s

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl