ARCHIEF RIJNMOND 6 okt 2019 - Denkbeelden

Laat ik concreet zijn.

Ruim anderhalf jaar geleden heeft mij vrouw haar aardig betaalde baan bij een museum opgezegd. Ze had er geen zin meer, en ze hoopte dat ze eenmaal bevrijd van dat werk weer toe zou komen aan het creëren van van alles en nog wat. Ze heeft ooit de kunstacademie gedaan en ze heeft een vrij grote innerlijke drang om dingen te maken.

Dat doet ze nu. Ze maakt allemaal – vind ik – heel aantrekkelijke kleine dingetjes en taferelen in haar atelier aan huis. Een atelier dat ze aanduidt als: Oma’s Postkantoortje.

Afgelopen week hield Oma’s Postkantoortje een open dag en tijdens die open dag kreeg mijn vrouw de vraag wat haar bedoeling is.
Is het allemaal voor de verkoop?

Logische vraag, daar niet van, maar zo’n vraag raakt aan een stramien waar mijn vrouw niet direct op uit was toen ze hieraan begon. Ze vindt het gewoon leuk om dingen te maken. Die ‘dingen’ hoeven ook helemaal te leiden tot een afgerond ‘product’. Maar als dat wel zo is en ze er zelf als het ware op is uitgekeken, ja, dan kan het ook wel de deur uit. Tegen een vergoeding.
Maar de opzet is niet om, nou ja, ‘winkeltje’ te gaan spelen. Ze heeft ook helemaal geen zin om dingen in serie te gaan produceren alleen maar voor de verkoop. Als het haar om geld ging, had ze beter bij dat museum kunnen blijven. Het gaat haar om het hele creatieve proces.

Is het dan een hobby?
Ja, dat klinkt ook weer als een onbruikbaar concept.
Wanneer is iets een hobby?

Ik heb zelf ook wel de opmerking gekregen van mensen bij de aanblik van de kamers en wanden vol grammofoonplaten, amusementsboeken en cd’s bij ons thuis: ‘O, je hebt van je hobby je werk gemaakt?’
Nou, ik weet niet.
Ik heb voor mijn gevoel eerder van mijn werk mijn leven gemaakt.
Het verschil tussen ‘werk’ – als ik het al zo wil noemen - en vrije tijd is in mijn leven ook nauwelijks aanwijsbaar. En een scheiding tussen publiek en privé maak ik ook niet. Dat zijn eerlijk gezegd begrippen waar ik weinig mee kan.
Ik ervaar het zelf allemaal als één ding: bezig zijn.

En dat ík wél voor mijn bezigheden betaald krijg en mijn vrouw vooralsnog nauwelijks, is dat een wezenlijk verschil?
Ik zie het niet zo.

Over een ander denkbeeld van de buitenwacht hebben mijn vrouw en ik het afgelopen jaar ook gehad.

Als je heel grote kunstwerken maakt word je eerder serieus genomen dan wanneer je zit te priegelen. Zo werkt het. Iets groots wordt eerder als ‘kunst’ gezien, iets kleins als ‘hobby’. Waarom?
En ga je dan om beter te passen in zo’n denkbeeld maar groter werken?

Platte voorwerpen – schilderijen of tekeningen bijvoorbeeld – zijn makkelijker te slijten dan ‘objecten’. Is dat een reden om ook maar schilderijen te gaan maken?

Zelf heb ik iets vergelijkbaars.
Ik zit voor mijn gevoel helemaal op mijn plek bij Radio Rijnmond. Mijn leefgebied valt samen met mijn werkterrein, ik sta nooit in de file onderweg naar mijn ‘werk’ en de dingen die ik aanpak interesseren me echt. Ik houd van geluid, en wat ik doe, doe ik uit een zekere persoonlijke noodzaak. Maar als ik me meer had gericht op televisie, of bij een landelijke omroep was gaan werken, had ik mezelf meer in de kijker kunnen spelen, en had ik journalistiek gezien misschien meer aanzien gehad.
Maar ja: hoezo ‘aanzien’?

En ook: ergens afgelopen jaar heeft mijn vrouw min of meer bij toeval ontdekt dat een poppenhuis-achtige omgeving goed werkt voor de dingen die ze momenteel maakt.
Maar ja een poppenhuis, dat is toch truttigheid troef? Dat is toch geen kunst? Daar heb je toch niet de kunstacademie voor gedaan?
Ook zo’n gedachte.

Ik heb zelf ook eens een oud-studiegenoot versteld doen staan toen ik vertelde dat ik als verslaggever voor de krant Het Vrije Volk schreef. We hadden allebei rechten gestudeerd. Afgestudeerd ook. ‘En jij kon zo goed leren,’ zei hij in alle ernst. Ja, nou en?

Allemaal denkbeelden. En zo nu en dan bots je tegen de grenzen ervan aan. Iedereen heeft ‘denkbeelden’, ik ook. Ze zijn ook handig om de wereld behapbaar te maken. Maar de kunst in het leven lijkt me om je zo min mogelijk door dat soort beelden te laten inperken, en om nooit je innerlijke kompas te verliezen.

Vóór die open dag had mijn vrouw een beetje de vrees dat mensen wat zij maakt stom zouden vinden. Omdat het te weinig past in wat doorgaans serieus wordt genomen. Maar misschien was dat idee van haar ook wel te scherp begrensd. Want wat ze vreesde gebeurde niet. Ik proefde eerder bewondering bij de bezoekers. Bewondering voor wat ze maakt. En bewondering voor iemand die gewoon doet waar ze zin in heeft.

SPEELLIJST

DE TUNE
1. Ik mis je – John Verkroost

NIEUWE UITGAVEN
2. Rose – Paul Cherryseed
3. Vrouwen – Rick DeVito & band
4. Gevonden – Liguster
5. De beiaardier van Vlissingen – Jules de Corte
6. La Campanella – Martyn van den Hoek

7. Oktober – Carmenkata

VROUWEN
8. Moderne vrouwen – De Club
9. Kleine zwakke vrouw - Frederique Spigt
10. Zusters Karamazov – Dafne Holtland
11. Lieveling – Gerard Cox & Erik van der Wurff

AANKONDIGINGEN
12. Americanas – Metropole Orchestra Big Band