Alles voor een foto van een schip met een snor

Van het werk van Van de Ven komt deze week een boek uit. Ook opent een tentoonstelling, beide met de titel ‘Voor altijd Rotterdam’. Het materiaal is overweldigend en gaat terug tot de start van de carrière van de Rotterdammer, kort na de Tweede Wereldoorlog.

“Dit zijn de kroonjuwelen”, zegt hij als hij een koffer openmaakt en de Hasselblad camera’s en lenzen zichtbaar worden. De archiefkast gaat open. Netjes geordend op datum staan de 65.000 negatieven. “Allemaal in een database met beschrijving.”

Hij maakte nieuwsfoto’s in Rotterdam. Ook was hij van 1947 tot 1971 de huisfotograaf van de Holland Amerika Lijn. Hij volgde de bouw van schepen en voer talloze keren mee naar Amerika om aan boord te fotograferen.

Eén opdracht weet hij nog goed. Er moest een foto komen voor op het huttenplan dat alle passagiers uitgereikt kregen. Een staande foto moest het zijn. Van de Ven had op de Wilhelminakade in Rotterdam al gekeken wat hij wilde. "Ik koos een patrijspoort uit waarvandaan ik de foto wilde maken van de boeg van het schip met een snor erbij. Een snor is het witte schuim dat voorop de boeg zit als het schip goed vaart heeft."

Tijdens de reis van het SS Rotterdam naar New York moest de foto gemaakt worden. De kapitein regelde dat twee matrozen Van den Ven zouden helpen. "Flinke stevige jongens. Met spierballen, dat kon je zien." Met zijn Hasselbladcamera met groothoeklens om zijn nek, was Van de Ven klaar om de foto vanuit de patrijspoort te maken.

"Ze pakten me beet alsof ik een rol behang was en duwden me door die open patrijspoort heen. De wind stond op die patrijspoort en dan maakt een donderend geluid. Heel snel maakte ik een stuk of vier foto's hangend aan m'n benen op de rand van die patrijspoort", vertelt Van de Ven.

Hij gaat verder: "Ik kon dat niet lang vol houden en riep 'Haal me maar terug', maar door de wind konden ze me niet horen. Ik kon het bijna niet uithouden, zoveel pijn had ik in m'n benen." Uiteindelijk zagen de matrozen dat hij het moeilijk had en werd hij naar binnen gehaald. "Ik werd over de rand van die patrijspoort naar binnen geschoven. Nou, ik ben nog een jongetje, maar ik was haast een meisje geworden."

De foto die Daniel van de Ven hangend uit een patrijspoort maakte

Als jonge jongen wist Daniël van de Ven al dat hij fotograaf wilde worden. Dat was tegen de zin van z’n ouders. Hij ging tijdens de oorlog al op pad met de camera van zijn broer die in Duitsland te werk was gesteld. Dat mocht niet. "Maar zeg tegen een jongen van 14 jaar maar dat iets niet mag..."

Na de oorlog kreeg de verzwakte broer van Van de Ven elke maand een doos met allerlei spullen van het Amerikaanse Rode Kruis. Dat zat eten in maar de jonge Daniël had vooral belangstelling voor de bladen die erbij zaten.

"Dat waren glossy's, die kenden wij helemaal niet, dat was Amerikaans." Hij weet het nog altijd precies: "Eén ervan was The Saturday Evening Post en daar stonden zulke prachtige foto's in. Die bladen heb ik stuk gelezen en toen wist ik het zeker. De man die die foto's gemaakt heeft, zo'n man wil ik worden."

En die man werd hij. Duizenden en duizenden foto's maakte hij gedurende zijn werkzame leven als fotograaf. Veel in en rond de haven. De belangstelling daarvoor had hij ook al in zijn jeugd.

"Na schooltijd gingen we altijd met een groepje jongens naar de rivier. Daar kwamen de grote schepen voorbij. Wij zaten op een dukdalf - levensgevaarlijk achteraf - en zwaaiden naar de passagiers en de passagiers zwaaiden terug." De jongens keken het schip na zover ze het konden zien.