nieuws

Rechtszaak over privacy: 'Elke burger is al bij voorbaat verdacht'

Archieffoto (ANP)
Archieffoto (ANP)
De Haagse rechtbank buigt zich dinsdag over het risicoprofileringssysteem SyRi, waarmee een vergaarbak met gegevens over inwoners wordt samengesteld. De overheid wil het Systeem Risico Identificatie gebruiken om fraude op te sporen.
Dat gaat allemaal veel te ver, vinden zes organisaties, waaronder Privacy First. Samen met journalisten en schrijvers Tommy Wieringa en Maxim Februari hebben ze een bodemprocedure aangespannen over Syri.
Rotterdam was een van de gemeenten die SyRI gebruikten, in de wijken Bloemhof en Hillesluis, maar stopte daar in juli mee op advies van de huisadvocaat van de gemeente. De juridische onderbouwing van het systeem was onduidelijk. Uit een inventarisatie van de Volkskrant was daarnaast gebleken dat met SyRI nog geen enkel geval van fraude was opgespoord. Naast Rotterdam hebben ook Eindhoven, Capelle aan den IJssel en Haarlem gebruikgemaakt van SyRI.
In SyRI zijn allerlei gegevens van bijvoorbeeld de Belastingdienst, het UWV, de Sociale Verzekeringsbank en gemeenten aan elkaar gekoppeld. Op basis van algoritmes worden met de gegevens profielen opgesteld over de mensen die gevolgd worden. Daarna wordt gekeken naar opvallende zaken die mogelijk op fraude wijzen. Wordt bijvoorbeeld in een huis opvallend veel water gebruikt, dan wijst dat mogelijk op meer bewoners dan op het adres staan ingeschreven.
Volgens de klagers is het niet duidelijk hoe het systeem werkt, wat iemand verdacht maakt en wat mensen daartegen kunnen doen. Bovendien worden ook mensen die niets hebben misdaan onder de loep worden genomen. In feite zijn burgers al bij voorbaat verdacht, stelt de coalitie van klagers. "Er mag niet middels sleepnetacties in het privéleven van niet-verdachte Nederlandse burgers worden gezocht naar mogelijke risico's op fraude."
Het systeem werd in 2014 gelanceerd. Het toenmalige College Bescherming Persoonsgegevens had enkele bezwaren tegen het verzamelen van de gegevens. Zo was het volgens de waakhond niet duidelijk welke gegevens werden verzameld en waarom die nodig waren. Het tastte de privacy van mensen onnodig aan. Ook de Raad van State was kritisch. "Er is nauwelijks een persoonsgegeven te bedenken dat er niet onder valt", stelde de adviseur van de regering.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl