ARCHIEF RIJNMOND 24 nov 2019 - Langs bij Deelder

Jules wordt vandaag, zondag 24 november 2019, 75 jaar oud, en het leek de redactie van Rijnmond wel passend als op zijn verjaardag een wat langer gesprek met hem op de radio klinkt.
En wat is op zondag de aangewezen plek voor zoiets?
Archief Rijnmond.

Of ik niet een uur met Deelder kon maken.
Misschien nog een keer een uurtje Jazz met Jules Deelder, zoals lange tijd op zaterdagmiddag op deze zender heeft geklonken.

Het leek me prima om iets met Jules te doen, en ik maakte een afspraak om bij hem langs te gaan.
Geen probleem.

Ik ben op zijn vorige adres, pal tegenover het oude Rijnmondpand aan de Mathenesserlaan, ook weleens bij hem geweest.
Jules is ook weleens bij mij thuis geweest. De eerste keer dat ik hem ‘interviewde’ was geloof ik al in 1985. Daarna heb ik hem in het voorbijgaan ook nog weleens gesproken. En bij zijn 65e verjaardag, nu tien jaar terug, hebben we een gesprek opgenomen voor TV Rijnmond, met wat jazzplaten erbij.

Jules is een wat typische vent – met een groot talent. Hij heeft geweldige verhalen geschreven. Treffende oneliners ook en ontroerende gedichten.
Aan Jules is in de loop der jaren een publiek beeld gaan kleven van nachtburgemeester, Spartaan, drugsgebruiker en snelle prater met een fascinatie voor jazz en de Tweede Wereldoorlog. Maar het kost me geen moeite om daardoor heen te kijken en de mens te zien die hij is. Dat is allemaal weinig om gespannen van te worden.

Wat er wel speelde van de week: doorgaans kies ik mensen die ik voor de microfoon sleep helemaal zélf uit. Dan leven er vragen in mij, ben ik nieuwsgierig naar een verhaal, wil ik zélf echt iets weten en dáárom spreken we af. Er is welbeschouwd geen verschil tussen mijn belangstelling als radiomaker en die van mij als privé-persoon, voor zover daar überhaupt al een verschil tussen bestaat.

Maar wat wilde ik nou helemaal weten van Jules?
Gingen we het over muziek hebben, zoals anderen hadden bedacht?
Tja, ik weet niet.

Ik heb de vragenlijst van tien jaar geleden er nog eens bij gepakt.
Meestal maak ik voor een gesprek helemaal geen vragenlijst, maar als je weet dat je iets langers gaat maken, zoals tien jaar geleden, en nu weer, kan zo’n lijst helpen om de boel een beetje structuur te geven.

Ik keek die lijst zo eens aan, en dacht: die kan ik zo weer inzetten.

Of had ik die vragenlijst tien jaar geleden niet zonder reden uiteindelijk maar terzijde geschoven? Omdat met Jules een ongestructureerd, écht gesprek beter werkt?

Tja, er waren wel een paar dingen die ik me echt afvroeg.
Zoals: hoe gaat het nu met je?
En: herken je iets in mijn beeld van jou als verlegen, wat sociaal ongemakkelijke, maar hoogbegaafde Asperger? Iemand met zekere trekken in het autistische spectrum.

Want dat meen ik vrij duidelijk in Deelder te zien. Net zoals in mijzelf. Minus de verlegenheid dan.
Of zou hij het vervelend vinden als ik daarover begin?
Komt dat te dichtbij?
Zit ik dan te veel de psycholoog-van-de-koude-grond uit te hangen?

En: neem ik iets voor hem mee, voor zijn verjaardag?
Zal ik als cadeautje het boek meenemen dat ik laatst zelf heb gemaakt? Een boek over muziek en over verzamelen?
Hoewel onze muzieksmaken verschillen, zouden de verhalen in dat boek hem best eens kunnen aanspreken.

Mét dat boek, en mét – toch maar – de vragenlijst van tien jaar geleden, meldde ik me van de week – in de regen, en dus min of meer gestuurd door de redactie – bij het huis waar Jules en zijn levenslange vriendin Annemarie afgelopen jaar naartoe zijn verhuisd. Om mede door hun hond te worden begroet.

Een beetje tot mijn eigen verbazing zaten we even later in de jazzkelder van Jules te keuvelen als, nou ja, bijna als schrijvers onder elkaar. De een 60 de ander 75. De een veel bekender en gelauwerder dan de ander. De een aan de slappe thee, de ander aan de thee met gin van zijn eigen label erin. Maar als gelijken.

Het werd zoals gehoopt meer een gesprek dan een interview.

De vragenlijst is niet uit mijn rugzak gekomen.

SPEELLIJST

DE TUNE
1. Ik mis je – John Verkroost

JULES DEELDER
Gesprek met Jules Deelder naar aanleiding van zijn 75e verjaardag.
Omlijst door:
2. No problem – Art Blakey & The Jazz Messengers
3. Blues on Tuesday – Jules Deelder & Boris van der Lek
4. Do the boogaloo – Jules Deelder & Boris van der Lek
5. A minor goof – Cal Tjader
6. Puttin’ on the ritz – Johnny Plonsky
7. Trees and grass and things – Charles Williams Septet
8. Snappin’ Out – Hank Mobley