nieuws
Historische tekst Joodse winkel op het nippertje gered
Het verhaal van de aangrijpende tekst op de gevel aan de Noordmolenstraat krijgt een vervolg. Dinsdagochtend zijn bouwvakkers bezig met het pand waar de tekst 'Uw adres is het wonder' boven staat. Frank Roos van het Historisch Genootschap Roterodanum ziet een man met een zaag naar boven gaan om de letters van de gevel te halen. Net op tijd kan hij die poging verijdelen. "Het was echt schrikken."
De historische tekst komt tevoorschijn bij een verbouwing van een winkelpand waar de verlengde Zeeman komt. De belettering is afkomstig van Israël Levi de Winter die daar in de oorlogsjaren een stoffenwinkel heeft gehad. Hij heeft het pand nooit zelf kunnen sluiten, omdat hij in 1942 naar Auschwitz wordt gedeporteerd door de Duitsers en daar, net als zijn vrouw en kind, vermoord.
Zaag
"Een medewerker stond op de trap met een zaag richting de belettering", zegt Roos. "Ik vroeg wat hij ging doen. Hij zei: "Dit gaat weg. We gaan het wel bewaren, maar het blijft niet hier." Ik heb meteen de eigenaar van het pand en de Zeeman gebeld om dat te voorkomen."
Na enig onderhandelen krijgt Roos het voor elkaar dat er voorlopig niets aan de tekst wordt gedaan. "En hopelijk blijft dat zo, want dit moet hier blijven hangen. We willen dit deel van de stad graag beschermen. Deze historische tekst heeft namelijk een verbinding met de Tweede Wereldoorlog."
Burgemeester
Daarom heeft Roos namens Roterodanum een brief aan de gemeente geschreven. Die brief werd maandag gepresenteerd aan de wethouder. Ook de burgemeester heeft de brief ontvangen. "We hopen dat de gemeente er snel op reageert zodat de geveltekst kan blijven hangen zoals het hangt."
"Er komt plotseling geschiedenis terug", zegt Frank van Gelderen van Loods 24 en Joods Kindermonument bezorgd. "Als daar aan geschaafd en gebeiteld wordt, zou dat heel naar en verdrietig zijn in een gebombardeerde stad waar niets is overgebleven van Joods erfgoed. We willen beslist niet dat daar een zaag in komt."
"Deze tekst laat zien dat er in Rotterdam gewone mensen geleefd hebben, Joodse mensen, die gedeporteerd zijn en vermoord", vervolgt Van Gelderen. "Die mensen hebben niets achtergelaten van hun leven hier, behalve dit stukje hier dat zichtbaar gemaakt is. De winkel heette Het Wonder. Het was een manufacturenzaak, een stoffenhandel en dat is het eigenlijk door de jaren heen gebleven. Deze geveltekst herinnert aan mensen die zo in één keer uit het leven zijn weggerukt. Waar een gezin met kind zijn afgevoerd en nooit meer zijn teruggekomen."
Een woordvoerder van de gemeente Rotterdam laat weten dat het "om historische redenen een belangrijke tekst is die hoort bij de geschiedenis van het pand en de straat. Het is belangrijk dat de belettering gespaard blijft. Dat is ook afhankelijk van de welwillendheid van de eigenaar van het pand."
Zeeman
Zeeman huurt het pand en beslist derhalve niet alleen over het uiterlijk van het gebouw. Als het aan de textielwinkel ligt, blijft de tekst behouden. "Ons logo zit boven de ingang van de winkel, aan de linkerkant. De tekst bevindt zich aan de rechterkant. We hoeven daar geen Zeeman-vormgeving te laten zien. Die ruimte aan de rechterkant houdt wat ons betreft zijn oorspronkelijke uiterlijk", zegt woordvoerder Caroline van Turennout.
Zeeman erkent ook de historische waarde van de tekst. "Er gaat een mooi en verdrietig verhaal achter schuil waarvan wij hopen dat dat zichtbaar blijft." Het is nu alleen nog de vraag of de verhuurder ook welwillend is de tekst te behouden.
