Steeds meer Rotterdammers wekken stroom op in hun wijk

In het centrum is de Aktiegroep Het Oude Westen bezig met het eerste zonnedak. In Prins Alexander hebben bewoners de energievereniging Alex Energie opgericht. Zij willen de stroom schoner en goedkoper produceren. De pionier onder de Rotterdamse lokale energie-initiatieven, Blijstroom, is bezig met de bouw van een vierde en vijfde zonnedak.

Er zijn heel veel mensen die graag zelf groene stroom opwekken en dat niet kunnen omdat ze geen dak tot hun beschikking hebben", zegt Jelte Boeijenga van Blijstroom. "Het is nu zaak om meer en meer daken te werven."

Op het dak van een bedrijfsverzamelgebouw in de Batavierenstraat in het Oude Westen worden de voorbereidingen getroffen voor het aanleggen van tientallen zonnepanelen. Deze zijn goed voor 40.000 kWh per jaar. Dat komt neer op het gemiddelde jaarverbruik van twintig huishoudens.

"Iedereen die hier woont kan een aandeel kopen en dan wek je je eigen duurzame energie op", vertelt Anne Raangs van de Aktiegroep. Voor tweehonderd euro kunnen bewoners uit de wijk een paneeldeel kopen en krijgen zij de opbrengsten vijftien jaar lang uitbetaald.

Een paneel levert ongeveer 125 kWh per jaar en volgens de Aktiegroep kunnen de bewoners rekenen op 18 euro per jaar, dat zou een winst zijn van 70 euro. Met dit initiatief wil de Aktiegroep deelname aan de energietransitie ook mogelijk maken voor mensen met een kleinere portemonnee.

Het bouwen, financieren en oprichten van een stroomcoöperatie in de wijk heeft nogal wat voeten in de aarde. Het is een hele papierwinkel en er komt nogal wat regelgeving bij kijken. Daarvoor is de Aktiegroep het Oude Westen te rade gegaan bij de voortrekker van lokaal stroom opwekken, Blijstroom.

Twee jaar geleden ging dat van start met een zonnedak op een gymzaal aan de Noorderhavenkade in Rotterdam-Noord. "Het is een best ingewikkeld trucje om een lokale energiecoöperatie op te richten. Administratief, juridisch, met de belastingdienst. We hebben het nu redelijk in de smiezen en als het eenmaal lukt, dan laat het zich goed herhalen", oordeelt Jelte Boeijenga.

En ze hebben de smaak te pakken. Dak voor dak wil Blijstroom de hele stad veroveren. "De kunst is vooral om daken te vinden", stelt Jelte Boeijenga. Dat hoor je ook in Prins Alexander waar bewoners een energiemaatschappij oprichten en daken in de wijk willen vol leggen met windmolens en zonnepanelen.

"Rotterdam is hoofdstad platte daken, dus als we onze daken goed benutten, dan zouden we voldoende groene stroom voor alle Rotterdammers moeten kunnen opwekken", zegt wethouder Arno Bonte (GroenLinks). Hij wil de wijkinitiatieven ondersteunen met expertise en een startinvestering.

"Het mooie aan zonne-energie is dat het zich terugverdient en initiatieven zoals Blijstroom en Alex Energie die bewijzen dat je een sluitende business case maken, maar het gaat om de ondersteuning die ze nodig hebben om een energie-coöperatie te beginnen en daar trekken we ook geld voor uit."

De Rotterdamse wethouder Arno Bonte (GroenLinks) heeft een ambitieus klimaatplan uitgestippeld. Om van de kolencentrales af te komen, moet er veel en veel meer zonne- en windenergie opgewekt gaan worden. Voor de elektrificatie van de Rotterdamse haven, de grootverbruiker van energie, wordt nu de grootste windmolen ter wereld gebouwd. Die moet twaalf megawatt per jaar gaan opleveren.

Om de ambities van het Rotterdam klimaatakkoord waar te maken, heb je duizend van die mega windmolens nodig. De groene stroom die Rotterdamse daken kunnen opleveren, klinken als klein bier, maar zijn een welkome aanvulling.

Op het dak van het Techniek College vlakbij metrostation Alexander staat een kleine windmolen. Dit 'powernest' is een pilot van de Green Business Club in Prins Alexander goed voor het stroomgebruik van zeven huishoudens.

"We hebben 45 duizend huishoudens in Prins Alexander, er is nog een lange weg te gaan", zegt initiatiefnemer Donald van den Akker van Alex Energie. Het tekent gelijk de ambitie van deze lokale stroomcoöperatie; de eigenaren willen op veel meer daken windmolens en zonnepanelen.

"We willen veel meer daken geschikt maken voor bewoners om zelf energie op te wekken. Het is dichtbij, het is goedkoper en als we het samen doen nog leuker ook", zegt Donald van den Akker.

Hij heeft een rekensom gemaakt waaruit blijkt dat groene stroom die je in je eigen omgeving produceert, veel goedkoper zou kunnen zijn. "Als consument betalen we zo'n dertien cent per kilowatt, de stroom die de windmolen op het dak van deze school genereert kost drie cent. Dat is een verschil van tien cent. En als ik dat verschil vermenigvuldig met het aantal huishoudens in de wijk, 45.000, met een gemiddeld jaarverbruik van 2500 kWh per jaar, dan kom ik uit op een bedrag van elf miljoen euro", rekent Van den Akker voor. "En daar kunnen we hele leuke dingen mee doen in de wijk", benadrukt hij.

Daarvoor is wel de hulp van de gemeente Rotterdam nodig om de boel op gang te brengen. "Investeren, investeren, investeren", zegt de lokale energie-ondernemer van Alex Energie.

Op maandagavond 3 februari houdt Alex Energie een energiemarkt in het Techniek College Zadkine waar bewoners van Prins Alexander voor een tientje lid kunnen worden van hun lokale groene stroomfabriek.