nieuws

Rechter: wet voor jacht op fraudeurs deugt niet

De gemeenten Rotterdam en Capelle aan den IJssel hebben vorig jaar juist gehandeld door te stoppen met het systeem SyRI. Dat valt te concluderen na de uitspraak van de rechtbank Den Haag. Die kwam woensdagmorgen tot de slotsom dat het systeem in strijd is met het Europees Verdrag van de rechten voor de mens (EVRM).
Met System Risico Indicatie (SyRI) worden diverse systemen aan elkaar gekoppeld om fraude met sociale gelden op te sporen. Een speciaal computerprogramma speurt allerlei informatie van de bewoners af en combineert die gegevens. Het gaat dan om informatie over huizen, onderwijs, uitkeringen, schulden, belastingen en ontvangen toeslagen.
Volgens de rechtbank voldoet de bestaande wetgeving niet aan de ‘fair balance’ die het EVRM vereist om te kunnen spreken over een voldoende gerechtvaardigde inbreuk op het privéleven. "De wetgeving is wat betreft de inzet van SyRI onvoldoende inzichtelijk en controleerbaar. Daardoor is de wetgeving onrechtmatig", aldus de Haagse rechter.
De gemeente Rotterdam en Capelle stopten vorig jaar met de proef. In Rotterdam ging het om de wijken Bloemhof en Hillesluis die onder de loep werden genomen. Uit de test, die in september 2017 begon, kwamen 1263 'verdachte adressen' naar voren, die in aanmerking kwamen voor een vervolgstap.
Na kritiek uit diverse hoeken, waaronder de gemeenteraad, stopte het Rotterdams college met de proef. 'Er is teveel onzekerheid over de werkwijze en het borgen van privacy', concludeerde burgemeester Aboutaleb in een brief.
Lees meer: Rotterdam stopt met omstreden systeem voor opsporen bijstandsfraude
SyRI is niet het enige systeem dat wordt gebruikt om fraude op te sporen. De gemeente Nissewaard maakt gebruik van Totta Data Lab.
Staatssecretaris Tamara van Ark zei onlangs op vragen van Rijnmond: "Gemeenten hebben een verregaande eigen verantwoordelijkheid en beleidsvrijheid bij het aanpakken van uitkeringsfraude. Het is dan ook aan gemeenten zelf om eventuele consequenties aan een uitspraak te verbinden."

'Waarborgen'

Van Ark maakte daarbij wel een aanmerking over de voorwaarden. "Gemeenten die systemen zoals Totta gebruiken, doen wat ze moeten doen: fraude opsporen. Datagebruik is hierbij van belang, zoals staat in de SZW Handhavingskoers 2018-2021. Data-gestuurd handhaven moet uiteraard plaatsvinden met inachtneming van de wettelijke regels en waarborgen."
Lees meer: FNV noemt handelen Nissewaard ronduit beschamend
Van Ark zegt woensdag in een reactie de uitspraak van de rechter te bestuderen.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl