nieuws

Hoogleraar jeugdcriminologie over steekpartijen: er is meer nodig dan een messenverbod

Een verbod op messen heeft weinig zin om geweld onder jongeren te stoppen. Dat zegt hoogleraar jeugdcriminologie Frank Weerman van de Erasmus Universiteit. "Jongeren lezen berichten over steekpartijen en willen zich beschermen, maar het dubbele is dat als je een mes bij je hebt, het risico dat je gewond raakt groter is dan wanneer je het niet doet."
De afgelopen maanden waren er in de regio Rijnmond meerdere steekpartijen onder jongeren. Twee van de verdachten was nog maar dertien jaar oud. Weerman geeft aan dat er nog geen recente cijfers zijn, specifiek over messengebruik onder jongeren. “De meest recente cijfers zijn van 2018. Daaruit blijkt wel dat de jeugdcriminaliteit daalt. Maar je ziet wel in cijfers van landelijk Bureau Halt dat jongeren steeds vaker straffen kregen voor illegaal wapenbezit. In 2017 was dat 280 keer, in 2019 was dat al 395 keer. Dat is dan vaak het messenbezit waarover het gaat in het nieuws, met van die grote messen. Er is dus wel degelijk iets aan de hand, maar het is niet zo dat jongeren elkaar voortdurend op straat steken of dat er bende-oorlogen zijn.”

Kopieergedrag?

Volgens de bijzonder hoogleraar jeugdcriminaliteit kopiëren veel jongeren videoclips en filmpjes op social media, waarin met messen en vuurwapens wordt gezwaaid. "Er zijn twee dingen aan de hand met die messen. Jongeren doen na wat ze zien op social media en drillrap clips. Dat vinden ze cool en interessant en ze kunnen er de reputatie van harde jongens en ook meisjes door krijgen. Maar ze lezen ook in het nieuws dat er steekpartijen zijn en willen zich beschermen. Maar het paradoxale is dat als je een mes bij je hebt, het risico dat je gewond raakt groter is dan dat je het niet doet. Ruzies escaleren sneller, en als je een groot mes bij je hebt, moet je ook laten zien dat je niet wegloopt.”

Alles verbieden werkt averechts

Het is volgens Weerman niet eenvoudig om het probleem te tackelen. Ouders staan vaak machteloos, zegt hij, omdat de jongeren steeds meer afstand van hen nemen. “Een deel van de opvoeders is bovendien niet in staat is om een goed gesprek met zoon of dochter te voeren. Het is ook niet zo dat als je er met kinderen over praat, het direct afgelopen is. Maar het is wel zo enorm belangrijk om een goede band hebt met je kind te hebben. Je moet niet alles verbieden, dat werkt averechts. Je moet ervoor zorgen dat ze je dingen vertellen. En dat is niet iets wat je vandaag of gister voor elkaar hebt. Daar moet je voortdurend aandacht voor hebben.”
Voor de ouders die hier niet toe in staat zijn, moet er hulp komen. "Soms hebben ouders zelf zulke grote problemen dat ze dat niet kunnen. Zij moeten geholpen worden. Dus jeugdzorg en ondersteuning op dit terrein is ook van belang. Voorlichting en aandacht dat het dragen van messen helemaal niet veilig is, is ook belangrijk. Jongeren zijn zich niet altijd bewust van de grotere processen, hoe gevaarlijk het eigenlijk is om een mes te dragen. Dit gaat vaak ook impulsief of onnadenkend.”

Messenverbod?

De grootste politieke partij van Ridderkerk pleitte onlangs voor een messenverbod rond scholen en wijkcentra. Volgens Weerman is dat slechts een korte termijn-oplossing. "Het is de vraag in hoeverre jongeren zich daaraan houden. Het is nu ook al verboden om met messen te lopen. En jongeren doen het toch. Dus ik denk dat het ook niet heel erg effectief zal zijn."
Weerman vertelt ook dat een deel van het probleem voortkomt uit ontwikkelingen in Engeland en Amerika. “Het is deels ook overgewaaid uit andere landen. In Engeland zijn jongeren door strengere wetgeving zelf messen gaan maken, van die grote shanks. In Nederland imiteren jongeren dat. Of ze zwaaien op social media met wapens, die vaak nep zijn. Dit valt niet allemaal onder de escalatie die we zien. De omstandigheden hier zijn structureel anders dan in de achterbuurten van Engeland en Amerika.”

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl