Het langverwachte MH17-proces is van start: 'Heel heftig, maar eindelijk begonnen'

Vanuit een congrescentrum in Nieuwegein volgen de nabestaanden het MH17-proces op grote schermen. De strafzaak zelf vindt plaats op het Justitieel Complex Schiphol. Vanwege de grote belangstelling vanuit de hele wereld is daar maar beperkt plek. Om het proces toch goed te kunnen volgen, is er voor de direct betrokkenen een aparte ruimte afgehuurd. Via een livestream is overal vandaan het strafproces te volgen.

Op de eerste dag van het proces zijn alle namen van de 298 slachtoffers opgenoemd. Twintig minuten lang las de officier van justitie de namen voor. Dat was voor de nabestaanden een emotioneel moment. "Ik heb bijna twintig minuten zitten huilen. Ik dacht dat ik geen tranen meer had, maar ze bleven komen", zegt Silene. "Dat was wel even slikken", vult haar man Rob aan. De rechter onderbrak de zitting om de aanwezigen even bij te laten komen.

Het onderzoek naar de vliegramp heeft een strafdossier van 36.000 pagina's opgeleverd. Vier verdachten, drie Russen en een Oekraïner staan terecht. Ze zijn niet aanwezig; eentje laat zich vertegenwoordigen door een Nederlandse advocaat.

Volgens de officier van justitie zijn ze verantwoordelijk voor het vervoeren en in stelling brengen van de buk-installatie die het toestel uit de lucht schoot. Of ze het gemunt hadden op een passagiersvliegtuig of iets anders in het conflictgebied in Oost-Oekraïne, is nog niet opgehelderd. En ook al hebben ze niet op de knop gedrukt, of het commando gegeven, de officier houdt de vier mannen verantwoordelijk voor de dood van alle inzittenden en wil ze vervolgen voor moord.

"Dat is terecht, het is moord", zegt Rob Fredriksz. De mannen die nu worden vervolgd, zijn niet de kopstukken. Maar dat gaat nog wel gebeuren. "Dit proces gaat ook nog gevolgen hebben voor de mensen hoger in de boom", zegt hij met overtuiging.

Voor de start van het proces hebben de nabestaanden al een lange adem moeten hebben en dat gaat ook gelden voor de duur van het proces. Want dat gaat zeker twee jaar duren. De nabestaanden krijgen spreekrecht om hun verhaal te doen en velen hebben bij de rechter al aangegeven daarvan gebruik te willen maken. Silene en Rob Fredriksz gaan dat ook doen. "Je wil duidelijk maken wat voor gevolgen het heeft voor je gezin en je familie, maar de verantwoordelijken zijn niet zo gauw ergens van onder de indruk. Dus je moet een manier zien te vinden dat je toch tot ze doordringt", zegt Silene. "Dat ze wat menselijker worden, dat hoop je", vult Rob aan.

De rechter gaat later in het proces tijd inruimen voor de verhalen van de nabestaanden. Ze kunnen het woord krijgen of een schriftelijke verklaring laten voorlezen.