WOII in 100 foto’s: NSB’ers opgepakt, onder wie leider Mussert

De foto werd gemaakt op 11 mei 1945. Anton Mussert was op 7 mei gearresteerd in Den Haag. Ook zijn bekende NSB’ers als Robert van Genechten, Max Blokzijl en Carel Huygen te zien.

De NSB werd door Anton Mussert in 1931 opgericht. Voor de Tweede Wereldoorlog was het geen grote partij. In 1941 werd de NSB de enige partij die was toegestaan door de Duitse bezetter. Functies als die van burgemeester werden vaak bekleed door NSB’ers. Zoals door Frederik Müller in Rotterdam en Harmen Westra in Den Haag.

In 1932 werd de Weerbaarheidsafdeling (WA) van de NSB opgericht. Die was bedoeld om Mussert te beschermen tegen aanvallen van politieke tegenstanders. De leden van de WA waren ongewapend, maar traden vaak op als paramilitaire knokploegen. Veel van hen waren ook aangesloten bij het Vrijwilligerslegioen Nederland, de Landstorm of de Landwacht. Lees meer: de jongerenbeweging van de NSB in Rotterdam
Het Vrijwilligerslegioen Nederland bestond uit Nederlanders die tijdens de oorlog voor de nazi’s vochten in Oost-Europa. De Landstorm was voor de verdediging van het land en had een militaire taak. De Landwacht moest de openbare orde handhaven, een politietaak.

Na de bevrijding werden veel NSB’ers opgepakt en veroordeeld. Mussert werd op 12 december 1945 ter dood veroordeeld. Dat vonnis werd in maart 1946 bevestigd door de Bijzondere Raad van Cassatie. Koningin Wilhelmina wees op 5 mei 1946 een gratieverzoek af. Op 7 mei 1946, precies een jaar na zijn arrestatie, werd Anton Mussert op de Waalsdorpervlakte door een vuurpeloton geëxecuteerd.

Prof. mr. dr. Van Genechten, die ook op de foto te zien is, vervulde hoge functies bij de NSB. Zo was hij hoofd van de afdeling vorming en hoofd van het opvoedersgilde. Daarnaast was hij Commissaris der provincie Zuid-Holland en vanaf september 1940 procureur-generaal bij het gerechtshof in Den Haag. Van Genechten werd in oktober 1945 ter dood veroordeeld. Terwijl zijn beroep nog liep, pleegde hij op 13 december 1945 zelfmoord in zijn cel in de gevangenis in Scheveningen. Lees meer: de telefoonklapper van Anton Mussert
Max Blokzijl werd in september 1945 ter dood veroordeeld. Ook hij ging in beroep. Dat werd verworpen. Zijn gratieverzoek werd door koningin Wilhelmina niet ingewilligd. Op 16 maart 1946 werd Max Blokzijl op de Waalsdorpervlakte ter dood gebracht. Blokzijl was tijdens de bezetting namens de NSB hoofd van de afdeling perswezen. In die hoedanigheid werkte hij aan de nazificering van de Nederlandse pers. Ook hield hij wekelijks radiopraatjes.

Carel Huygen is rechts achter Mussert te zien op de foto. Deze in Rotterdam geboren NSB’ers werd tegelijk met Anton Mussert opgepakt. Huygen was tijdens de bezetting secretaris-generaal van de NSB. In maart 1949 werd hij tot twintig jaar cel veroordeeld. Huygen ging in cassatie. De Bijzondere Raad van Cassatie wees de zaak terug naar de Bijzondere Strafkamer. Die veroordeelde Huygen in oktober 1950 tot 18 jaar gevangenisstraf. In 1955 verleende Koningin Juliana vanwege de 10-jarige bevrijding gratie aan een aantal veroordeelden. Carel Huygen was één van hen. Hij overleed in april 1979.
Lees meer: Borden met 'voor Joden verboden' in het straatbeeld