nieuws

Operatie Manna: 'vliegende kruideniers' aan het eind van de oorlog

Verzamelen voedselpakketten Ypenburg. Bron: fotodienst BS/Collectie NIOD
Verzamelen voedselpakketten Ypenburg. Bron: fotodienst BS/Collectie NIOD
Lancaster-bommenwerpers van de Britse Royal Air Force en B17’s van de United States Air Force dropten tussen 28 april en 7 mei 1945 geen bommen maar eten boven West-Nederland. Deze acties kregen de namen Operatie Manna (Britten) en Operatie Chowhound (Amerikanen).
Het zijn aangrijpende, verdrietige, krachtige of hoopgevende foto’s die vertellen over vijf jaar bezetting in Nederland. Het project ‘De Tweede Wereldoorlog in 100 foto’s’ wordt samengesteld uit foto’s uit alle provincies. De presentatie van de nationale tentoonstelling met de 100 foto’s op 30 maart in de Tweede Kamer gaat niet door. Rijnmond en Omroep West laten de foto’s uit Zuid-Holland zien. Vandaag: voedseldroppings bij Ypenburg.
Voedselpakketten waar blikken vlees en groenten in zaten, net als meel en eierpoeder. Ook was er thee, koffie, biscuits en chocola. De pakketten werden gedropt op verschillende plekken in het nog bezette westen van Nederland. Daar dreigde door de hongerwinter een humanitaire ramp.

Droppingszones

Deze foto werd gemaakt bij vliegveld Ypenburg. Te zien is dat de voedselpakketten werden verzameld. Ze werden later onder de hongerige bevolking verdeeld. Ypenburg was één van de plekken in de provincie Zuid-Holland waar de bommenwerpers het eten lieten vallen. Ook de vliegenvelden Valkenburg en Waalhaven waren droppingzones. Daarnaast was renbaan Duindigt en kon er worden gedropt op weilanden in Terbregge en Gouda.
De droppings kwamen niet zonder slag of stoot tot stand. Aanvankelijk was het plan om eten over zee aan te voeren. De geallieerden gebruikten hun vliegtuigen liever voor militaire operaties. Toen bleek dat de nood heel hoog was voor de bevolking in West-Nederland, werd toch besloten vliegtuigen in te zetten.

Akkoord van Achterveld

Van 28 tot 30 april vond in het dorpje Achterveld, vlak bij de frontlinie achter Amersfoort, een bijeenkomst plaats met de Duitse rijkscommissaris Seyss-Inquart, vertegenwoordigers van de geallieerden en prins Bernhard.
Ondanks dat er nog geen officiële overeenkomst was, begonnen de Engelsen op 28 april met droppings boven bezet Nederland. Op 30 april was de afspraak dat de Duitsers niet op de vliegtuigen zullen schieten, rond. In totaal werden tot en met 7 mei 5200 vluchten gedaan waarmee meer dan 11.000 ton eten werd gedropt.
In die dagen scheerden de vliegtuigen laag over bijvoorbeeld Delft. De toestellen werden uitgelaten toegezwaaid door de inwoners van Delft, die de vliegtuigen al snel ‘de vliegende kruideniers noemden’.

Zweeds wittebrood

Er wordt vaak gezegd: “Er kwam Zweeds wittebrood uit de vliegtuigen”. Het is een hardnekkig misverstand. Bij Operatie Manna en Operatie Chowhound werd er geen Zweeds wittebrood gedropt. Lees meer: Zweeds wittebrood na 75 jaar terug in Vlaardingen Voor het Zweedse brood werd met schepen meel aangevoerd dat onder lokale bakkers werd verdeeld. Zij bakten het brood dat vervolgens onder de bevolking werd gedistribueerd. Dat was eind februari 1945.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl