nieuws
Ooggetuigen vertellen over de bevrijding in nieuw boek: onzekere dagen
28 april 2020, 10:30 • 4 minuten leestijd
“Vanmorgen met een oranje strikje op wezen melken en bij sommigen hing de vlag al uit. De moffen stonden echter nog aan de Schenkeldijk en wij mochten er niet in. In Strijen moest de vlag weer van de toren en die krengen zijn nog gewapend.” Dat schreef Jan Schouwenburg uit ’s-Gravendeel op 5 mei 1945 in zijn dagboek.
De dagboekfragmenten van Schouwenburg vormen een verhaal in het boek ‘De bevrijding volgens ooggetuigen, 45 persoonlijke verhalen van Zuid-Hollanders’. Het boek is dinsdag uitgekomen en bestaat naast dagboekfragmenten uit brieven, herinneringen en interviews van en met mensen die de bevrijding hebben meegemaakt.
Onzekerheid over de macht
De verhalen komen uit de hele provincie Zuid-Holland. Het gaat onder meer over een arts uit Rotterdam, een kind in Middelharnis en het afzetten van ‘Snurkie’, de burgemeester van Brielle. In veel verhalen komt de onzekerheid rond de bevrijding terug.
Ad van der Zee van het Erfgoedhuis Zuid-Holland is één van de samenstellers: “We hebben het over Zuid-Holland. Daar was de bevrijding wel op 4 mei maar in Rotterdam en Den Haag was het pas op 6, 7 of 8 mei. In Den Haag was het Binnenhof nog tot 8 mei bewaakt door gewapende Duitse soldaten.”
Hoeksche Waard
Die onzekerheid is ook te lezen in de verhalen uit de Hoeksche Waard die in het boek staan. Dini Heijden van Museum Hoeksche Waard: “Het waren dagen vol onzekerheid. De capitulatie was geweest maar de Duitsers waren er nog en van de geallieerden was nog niemand te zien. De eerste Engelsen en Canadezen kwamen pas op 8 mei. Je merkt nu dat die eerste dagen veel onzekerheid, rumoer en ook dood en verderf hebben gebracht in de Hoeksche Waard.”
Van der Zee: “Persoonlijke verhalen hebben een streepje voor op de geschiedschrijving. Omdat het details prijsgeeft die je nooit terugvindt in de officiële stukken. Dat maakt het zo bijzonder."
Het gaat echt om de belevenis van die 45 mensen die in dit boek naar voren komen
Alle verhalen komen van mensen uit Zuid-Holland, maar spelen zich niet allemaal af in de provincie. Er staan ook verhalen in het boek van mensen die in Duitsland zaten vanwege de
Arbeitseinsatz
en daar de bevrijding meemaakten.
“En er zijn een paar verhalen van mensen in Nederlands-Indië, de bevrijding daar was pas in augustus 1945. Zij hebben aan het thuisfront bericht hoe het voor hen was”, vertelt Van der Zee. Ook die verhalen zijn te lezen in het boek.
NSB-burgemeester
Daarnaast komt ook ‘de andere kant’ aan bod. Van der Zee: “Zoals de NSB-burgemeester van Den Haag. Die schreef in zijn dagboek dat hij vond dat hij maar schandalig behandeld werd.”
‘De bevrijding volgens ooggetuigen’ is een initiatief van de provincie Zuid-Holland ter gelegenheid van de viering van 75 jaar vrijheid. De provincie hecht waarde aan de persoonlijke verhalen van mensen uit Zuid-Holland.
Van der Zee: “Het is een collectie van verhalen en herinneringen over de bevrijdingsdagen van Zuid-Hollanders. Sommige van die verhalen zijn meteen in 1945 opgeschreven, omdat die mensen in hun dagboek schreven of een brief naar familie. Sommige zijn later opgeschreven. En zeven verhalen zijn interviews met mensen die inmiddels op leeftijd zijn, om te kijken wat hun herinneringen waren. Dus er zit van alles bij: dagboek, brieven, herinneringen en interviews.”
“Het zijn 45 verhalen die een breed beeld geven van de bevrijding in de provincie Zuid-Holland. Elk gebied met z’n eigen insteek en ervaringen”, zegt Dini Heijden, die het boek al heeft mogen inzien. Het boek is vanaf dinsdag te koop bij een aantal boekwinkels in Zuid-Holland en via de website van het Erfgoedhuis Zuid-Holland.
Rijnmond mag een aantal exemplaren van ‘De bevrijding volgens ooggetuigen’ verloten. Stuur voor woensdag 29 april 11.00 uur een mail naar prijsvraag@rijnmond.nl als je kans wil maken op een boek. Laat ons weten waarom je belangstelling hebt of aan wie je het boek cadeau zou willen doen. Vergeet niet je adres in de mail te zetten, winnaars krijgen het boek opgestuurd. Alleen winnaars krijgen bericht. Klik hier voor de actievoorwaarden.
