ARCHIEF RIJNMOND 19 april 2020 - Losse eindjes

Ik ben niet ziek, ik voel ook anderszins niet mijn einde naderen, maar heel vaak – ook afgelopen week - heb ik gedacht: wat zou ik doen als ik de mededeling kreeg dat ik nog maar een paar maanden, of een paar jaar, te leven had?

Is er iets dat ik dan op de valreep toch nog even gedaan wil hebben? Ligt er nog een onvervuld verlangen? Zijn er losse eindjes?

Ik heb die situatie meerdere keren bij anderen mogen aanschouwen.

Toen ik vijftien was, werd mijn moeder ziek.
Ze kon al gauw niet veel meer. In het licht van het einde heeft ze wat spullen verdeeld onder mijn zussen en is ze begonnen om – in bed - haar levensverhaal op te schrijven.
Verder dan drie pagina’s is ze niet gekomen.

Ze was te laat begonnen.

Bij Kees Korbijn gebeurde iets vergelijkbaars.
Jarenlang heeft hij liedjes gemaakt voor dit programma, en toen eenmaal duidelijk was dat ie aan zijn laatste maanden hier op aarde bezig was, heb ik hem gevraagd om zijn levensverhaal vast te leggen. Wat ie een mooi idee vond.
Hij is dat verhaal gaan inspreken.
Maar ook hij is niet ver gekomen.
Ik heb één mini-discje van hem gekregen met nog heel veel ruimte erop.

Dan heeft een vriendin van me lang geleden bij alle ellende iets meer geluk gehad. Nadat ze de diagnose non-hodgkin had gekregen, lymfeklierkanker, is ze tussen de behandelingen door alle reizen gaan maken die ze nog op haar verlangenlijstje had staan.
In haar laatste anderhalf jaar heeft ze nog heel wat landen en continenten kunnen afstrepen. Waaronder India.

Als je zoiets in je omgeving meemaakt, welt vanzelf de vraag: wat zou ik doen?
Zijn er bijvoorbeeld reizen die ik nog graag zou maken?

Nou, naar één plek zou ik wel terúg willen.

Jaren geleden ben ik met mijn vrouw in het Amazonegebied van Brazilië geweest en dat heeft een bijzondere ervaring opgeleverd die ik graag over zou doen.
Langs de Rio Negro hadden wij onderdak gevonden in een wat rommelig hotel waarvandaan een kronkelige houten trap dóór de bush naar een stil strandje aan de rivieroever voerde.

Daar in die rivier zou ik nog weleens een paar dagen willen vertoeven. Gewoon zitten in het warme, bruine, licht stromende water, te midden van de natuur, met nu en dan de vin van een roze dolfijn in de verte.
Een gevoel, nou ja, bijna van: terug in de baarmoeder.
Misschien zou het daar ook wel mogen eindigen.

Maar een goede tweede in het laatste maanden-scenario is: thuis de boel opruimen. Mijn hele archief ordenen. Alles zo op orde zien te krijgen dat er ook voor een ander systeem in zit, en het zo, zonder al te veel toelichting, naar het stadsarchief kan.

En dat is dus precies waar ik in deze coronatijden mee bezig ben. Zoals zo veel mensen. Ik ben aan het opruimen. Ik denk: nog een paar maanden, dan ben ik op orde.

Toen ik van de week tussen het opruimen door even op de bank lag uit te rusten en de parallel met het levenseinde-scenario voor me zag, schoot mij het verhaal te binnen van Gerard Krul, ooit hoofdredacteur van de krant Het Vrije Volk, waarvoor ik heb gewerkt. Ik weet niet in hoeverre het verhaal klopt. Maar zoals ik het ooit hoorde, trof het me.

Na zijn hoofdredacteurschap was het leven van Gerard een beetje op een dood spoor beland. Hij dronk te veel, en had bij allerlei vrienden leningen uitstaan. En toen kreeg hij te horen dat hij terminaal ziek was.

Wat heeft hij – volgens het verhaal – toen gedaan?
Hoe heeft hij de losse eindjes uit zijn leven aan elkaar geknoopt?

Hij is bij zijn bank gaan informeren naar het maximale bedrag dat hij kon lenen. Dat geld heeft hij opgenomen. Hij heeft er al zijn vrienden van terugbetaald. En tegen zijn zoon heeft ie gezegd: weiger de erfenis.

Een politiek vrij incorrect scenario.
Maar de herinnering eraan bezorgde mij van de week - liggend op míjn bank - een warm gevoel.

SPEELLIJST

DE TUNE
1. Ik mis je – John Verkroost

2. Was de wereld maar wijs – Jan Rot

JOOP DE LEUR
3. Ben je in Rotterdam geboren – Keimpe de Jong & Janneke de Vries
4. Joop de Leur in Gastenavond met Karel Prior
5. Wiet – Ome Henk
6. Mijnheer Dinges weet niet wat swing is – Johnny & Jones
7. Wann und wo – Joop de Leur & McLinn

8. Frans Vrolijk in Huize Concordia
9. Divertissement – Orchestre des Concerts Lamoureux