nieuws

Hoe staat het er voor met nieuw Feyenoord-stadion? Coronacrisis is extra horde

Feyenoord City
Feyenoord City
Zonder de coronacrisis zou Feyenoord zich rond deze tijd buigen over het stadiondossier Feyenoord City. De club zou in juni tot een eindoordeel komen maar liet begin mei weten tijdens de coronacrisis even niet met het slepende stadiondossier bezig te zijn.
Dat betekent niet dat er niet alsnog een besluit genomen moet worden. De coronacrisis zorg voor weer een extra horde. Een hele flinke horde, want de wereldwijde economische crisis waar de coronacrisis voor zorgt, raakt ook de voetballerij. Inclusief het project Feyenoord City.
Dit is de laatste stand van zaken.

Het dilemma waarover besloten moet worden

Enkele jaren geleden spraken Feyenoord, stadion en gemeente af dat het nieuwe stadion moet zorgen voor een flinke stijging van het spelersbudget. De club wil minimaal 25 miljoen euro per jaar uit het stadion ontvangen, met potentie op groei in de jaren erna. Een goed verstaander hoort in de interviews met de directie van Feyenoord dat zij dat bedrag inmiddels te laag vinden.
Feyenoord wilde die 25 miljoen om de strijd met concurrent Ajax aan te kunnen gaan. Maar in Amsterdam hebben ze de afgelopen vijf jaar niet stilgezeten. Een dergelijke stijging zou, met de kennis van nu, nog altijd niet voldoende zijn om het gat te dichten. Het stadionplan heeft vertraging opgelopen, intussen zijn de verhoudingen in de voetbalwereld wel veranderd.
En zo ontstaat het grote dilemma: Moet er een risico genomen worden met een investering van 444 miljoen, om mogelijk alsnog niet genoeg geld te verdienen?

Terug naar de kern: Het beste voor Feyenoord

In discussies is het heel doeltreffend om terug te gaan naar de start. Waar hebben we het nu eigenlijk over? In dit geval is het doel dat er een financiële impuls voor de spelersbegroting van de club komt. Zodat het structureel betere spelers kan vastleggen, om structureel Europees voetbal te spelen en zo weer meer inkomsten te genereren.
Inmiddels lijkt het soms alsof in de discussie het nieuwe stadion op zichzelf leidend is geworden. De komst van het nieuwe stadion was ooit een middel, maar lijkt soms een doel op zichzelf te zijn geworden. Mede doordat in het plan van Feyenoord City ook de gebiedsontwikkeling op Zuid een essentiële rol speelt. De naam van Feyenoord zit wel in Feyenoord City, maar gaat om meer dan alleen de voetbalclub.
Tekst gaat door onder de foto
Dia van het zicht vanaf de tweede ring Bron: OMA
Zonder een club die succesvol voetbalt, krijg je het stadion niet vol. Toen het even minder ging, waren er lege plekken te zien in De Kuip. En wat de redenen ook zijn van de fans; het is een zorgwekkende ontwikkeling met de beoogde (volgens sommigen te hoge) bezettingsgraad van het nieuwe stadion in het achterhoofd.

Leren van het buitenland

Feyenoord en Rotterdam zijn niet de eerste club en stad, waar deze discussie speelt. Er zijn tal van voorbeelden van nieuwe stadions, gebiedsontwikkelingen of vernieuwbouw van stadions. Uitgaande van het doel, een impuls voor de club Feyenoord, is het wellicht aardig om de situatie te vergelijken met Liverpool.
Bij de Engelse club is eerst, met komst van een investeerder, geld gestoken in het voetbal. Eerst investeren in wat er op het veld gebeurt, daarna is er pas gekeken wat er met het stadion moest gebeuren.
In vergelijking met Feyenoord zei directeur Koevermans op 26 november hierover: “Als het goed gaat met het voetbal, gaat het goed met het stadion. Andersom hoeft dat niet altijd zo te zijn.” Het is niet voor niets dat in deze zelfde persconferentie ook onmiddellijk werd gezegd dat de zoektocht naar een investeerder voor de club uit Rotterdam, los staat van de komst van een nieuw stadion.

Wie stapt er tijdens deze crisis in bij Feyenoord?

Het is bekend dat Feyenoord al langere tijd gesprekken voert met potentiële investeerders. Dit gaat om een substantieel bedrag, waardoor de club én duurdere spelers kan vastleggen én eigenaar kan worden van het stadion. Om zo uiteindelijk zelf meer over te houden aan de exploitatie.
Is het realistisch dat er tijdens de coronacrisis een nieuwe externe partij in stapt bij Feyenoord? En dan is er nog de situatie waarbij de komst van een investeerder kan worden tegengehouden door de Vrienden van Feyenoord. Ook als Feyenoord in de gelegenheid is om aandelen terug te kopen van de VvF, hebben zij nog 1,5 jaar het recht om de komst van een nieuwe aandeelhouder tegen te houden.
Tekst gaat door onder de foto
De stadionplattegrond voor Feyenoord City Bron: OMA
Ondertussen wil een nieuwe groep vermogende Rotterdammers bijdragen aan de financiering van een nieuw stadion, bleek uit de voortgangsrapportage Feyenoord City in november 2019. De lokale investeerders noemen zich de Vrienden aan de Maas. Het projectteam van Feyenoord City komt daarmee steeds dichter bij het afdekken van de totale investering van 444 miljoen euro. Bereikt is het bedrag alleen nog niet. En de laatste “beetjes” zijn tijdens deze coronacrisis lastig binnen te halen. Zeker omdat veel (potentiële) investeerders zelf ook geraakt worden door de economische crisis.
En zelfs als het lukt, blijft een belangrijk punt van discussie staan. 444 miljoen voor een club met een begroting van 80 miljoen. Bij zo’n bedrag wil de voetbalclub wel weten hoeveel wijzer het wordt van zo’n investering.

Voor eind juni gebeurt er niets

Feyenoord zou in juni tot een eindoordeel in die discussie komen. Maar de Rotterdamse club heeft de besluitvorming over een nieuw stadion opnieuw uitgesteld. Deze keer vanwege de coronacrisis.
Algemeen directeur Mark Koevermans zegt dat de club nog steeds een nieuw stadion wil. “Maar er zijn nu andere prioriteiten. Eerst moeten de korte termijn problemen opgelost worden.” De coronacrisis zal ook de voetbalwereld ingrijpend veranderen. Hoe kan je dan nu een beslissing maken over zo’n grote investering?
Bekend is dat de BAM, één van de partners in het bouwteam, het bijzonder zwaar heeft tijdens de coronacrisis. Volgens het Financieel Dagblad gaat de bouw in Nederland en Duitsland nog behoorlijk door. Maar in België, het Verenigd Koninkrijk en Ierland, waar BAM ook grote projecten verricht, heeft de overheid veel bouwplaatsen gesloten. De krant voorspelt een omzetverlies van 9 à 10 procent.
Het stadion is ontworpen door een architectenbureau van wereldfaam, op een ambitieuze locatie half in het water, en met een verhoogde promenade naar de Kuip die wordt omgebouwd tot wooncomplex. Het verklaart het aanzienlijke bedrag dat nodig is voor het project. Dat neemt niet weg dat er vooral moet worden gekeken naar wat Feyenoord als voetbalclub onderaan de streep overhoudt na realisatie.
Met het uitstellen van de beslissing daarover door Feyenoord gebeurt er voor eind juni eigenlijk niets. Eind 2019 deed Feyenoord een aanzet tot de doorberekening van de plannen. De business-case van het nieuwe stadion is nog niet goedgekeurd en moet waarschijnlijk worden bijgewerkt om aan de (bijgestelde) wensen van de club te voldoen. De prognoses van de economische impact van corona op de voetbalwereld, zijn daar nog niet eens in meegenomen.
Daarna wordt het interessant wat er gaat gebeuren. Als de club het risico te groot vindt, ten opzichte van wat het oplevert, is het speculeren welke partij er gaat bewegen. Trekt de club de stekker uit het plan of gaat de gemeente bijspringen en extra investeren?

Gemeente staat vol achter het stadionplan

In het Rotterdamse college is er geen sprankje twijfel. Als het aan wethouder Arjan van Gils (Financiën) ligt, gaat de bouw van een nieuw stadion van Feyenoord gewoon door. “Coronacrisis of niet, het stadion komt er”, zegt hij. En “De coronacrisis is nu belangrijk, maar een stadion bouw je voor 100 jaar.”
Het geeft duidelijk aan dat de gemeente door wil met het stadionplan dat er nu ligt. Van Gils zegt ook in de raad dat alles nog steeds op schema ligt, al rekent hij wel dat er door de coronacrisis nog wat vertraging komt. Voor de politicus is de overtuiging op dit moment begrijpelijk. Het financiële risico dat de gemeente loopt is op dit moment veel minder groot, dan het risico dat de club loopt.
De bouwplannen worden door een enthousiast team uitgewerkt tot een Technisch Ontwerp en de gemeente staat er rotsvast achter. Stel dat de club besluit dat er toch aanpassingen moeten komen, om groen licht te geven voor de uitvoering van de plannen. Blijft de gemeente dan ook overtuigd dat het stadion er komt?
Er is Van Gils en collega’s veel aan gelegen om door te gaan, maar blijft dat zo als er wordt gevraagd of zij hun participatie met tientallen miljoenen willen verhogen? Dat kan niet rechtstreeks naar het stadion of de club, want dat zou staatssteun zijn. De overheid mag alleen bijbetalen als het gaat om investeren in de omgeving van het stadion.
Extra financiering betekent ook een aanpassing van het position paper van enkele jaren geleden. En wie in de politiek brandt daar zijn vingers aan, nu door de coronacrisis er veel verlies wordt geleden. In bovenstaande video is te zien dat Van Gils in ieder geval geen trek heeft in aanpassingen aan het position paper.
Uiteindelijk draait het rondom Feyenoord City momenteel om één terechte vraag: Wie durft er het meeste risico te nemen in een dossier met heel veel haken en ogen?

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl