nieuws

Vier dagen na het bombardement start de wederopbouw van Rotterdam

Het is maandag 80 jaar geleden dat in Rotterdam een begin wordt gemaakt met het opnieuw opbouwen van het centrum. Op 18 mei 1940 - vier dagen na het bombardement - krijgt stadsarchitect Witteveen de opdracht om een plan voor de wederopbouw te maken.
De datum 18 mei wordt na de bevrijding een dag waarop Rotterdam trots laat zien wat er is bereikt. In 1947 is de eerste officiële Opbouwdag. Die is dan op 17 mei omdat de 18de dat jaar op een zondag valt. Tot 1970 is er elk jaar wel iets te vieren op 18 mei.

Laurenskerk en Groothandelsgebouw

Tijdens de eerste Opbouwdag in 1947 geeft burgemeester Oud het startsein voor het onderzoek naar de restauratie van de Laurenskerk. Ook wordt die dag de eerste paal geslagen voor het Groothandelsgebouw. In de Carnissebuurt worden vijfhonderd huizen opgeleverd.
Elk jaar wordt er wel een mijlpaal bereikt op 18 mei. Rotterdam viert de successen en kijkt vooruit. In 1948 wordt het Bouwcentrum aan de Diergaardesingel geopend. Het is één van de eerste gebouwen die klaar is. Het Bouwcentrum staat dan nog in een vrijwel lege vlakte. Lees meer: Het Bouwcentrum is één van de eerste wederopbouwgebouwen in Rotterdam Op het Kasteel van Sparta wordt op 18 mei 1949 tijdens Opbouwdag het schouwspel ‘Wij willen bouwen’ gehouden. Tweeduizend jongeren doen er aan mee. Koningin Juliana en prins Bernhard zijn toeschouwers.
In 1952 is koningin Juliana weer aanwezig bij Opbouwdag in Rotterdam. Ze legt op 18 mei de eerste steen voor de renovatie van de Laurenskerk. In 1957 wordt de hal van het nieuwe Centraal Station geopend tijdens Opbouwdag. De opening van De Doelen op 18 mei 1966, opnieuw in aanwezigheid van koningin Juliana, is een grootste happening op Opbouwdag.

Grote betekenis

Na 1970 verdwijnt Opbouwdag uit Rotterdam. Arie van der Schoor van het Stadsarchief zei eerder bij Radio Rijnmond dat Opbouwdag van grote betekenis is geweest voor Rotterdam. "Het heeft Rotterdam door een moeilijke periode geholpen, er moest veel gebeuren en je moet dan ook iets kunnen laten zien. Het heeft het idee aan Rotterdammers gegeven van 'kijk wij kunnen wat, we zijn trots op de stad'. Het hele verhaal van de wederopbouw is Rotterdams geworden, terwijl meer steden in Nederland in puin lagen.” Lees meer: Opbouwdag: Rotterdam viert de wederopbouw Naast de jaarlijkse viering van Opbouwdag op 18 mei, krijgt Rotterdam elke vijf jaar een grote manifestatie. Na de bevrijding wordt het ‘Comité Rotterdam 1950’ opgericht. De naam wordt elke vijf jaar aangepast tot het jaar 1970.
In 1950 is er Ahoy’, deze manifestatie vestigt de aandacht op het herstel van de Rotterdamse haven. Vijf jaar later staat E55 op het programma. Dat festival laat tien jaar na de bevrijding zien wat er bereikt is met de wederopbouw.
E55 wordt gehouden in de Ahoyhal (dan nog aan de Westzeedijk) en Het Park. Voor de manifestatie wordt de Energiehal gebouwd in het Park. Zowel Ahoy als de Energiehal krijgt later een andere plek in Rotterdam. 1960 Is het jaar van de Floriade, de tuinbouwtentoonstelling. Ter gelegenheid daarvan wordt de Euromast gebouwd.

Met een kabelbaan over de Coolsingel

Vijfentwintig jaar na de bevrijding krijgt Rotterdam opnieuw een manifestatie. De stad is in 1970 een beetje 'wederopbouwmoe'. Er wordt gekozen voor een festival dat de nadruk legt op gezelligheid en vertier in de binnenstad: C70.
Voor C70 wordt een kabelbaan aangelegd in het centrum. Bezoekers kunnen vanuit de gondels de stad bewonderen. De kabelbaan gaat over de Coolsingel, de Van Oldenbarneveltstraat, het Schouwburgplein en het Weena. Met de viering van C70 wordt de wederopbouw als voltooid beschouwd.
En het plan van stadsarchitect G.W. Witteveen die op 18 mei 1940 aan de slag ging? Dat is nooit uitgevoerd. Witteveen presenteert zijn wederopbouwplan in 1941. In dat jaar start de bouw van het pand van de Rotterdamsche Bankvereniging aan de Coolsingel. Lees meer: Waarom het bankgebouw aan de Coolsingel schuin staat In de zomer van 1942 kondigt de Duitse bezetter een bouwstop af. Al tijdens de oorlog ontstaat kritiek op het plan van Witteveen. Hij werkt door, maar gaat uiteindelijk in 1944 met ziekteverlof.
Zijn rechterhand Van Traa neemt het over. Onder de leiding van Van Traa komt er een totaal ander plan voor het centrum van Rotterdam: het Basisplan. Dat wordt in 1946 door de gemeenteraad goedgekeurd.
Hoe Rotterdam eruit gezien zou hebben als het plan van Witteveen wél zou zijn doorgegaan, zie je hier: Vergeten Verhalen: de droomstad van Witteveen.