Ombudsman: politie en justitie in de fout met inzet stroomstootwapen

In beide gevallen werden mensen getaserd in een instelling. De eerste keer was een 27-jarige man in een GGZ-instelling in Rotterdam. Het tweede geval ging het om een dementerende man in een gesloten afdeling van een verpleeghuis.

De 27-jarige man had last van stemmingswisselingen. Omdat het personeel bang was dat de man zichzelf iets zou aandoen en medicatie toegediend moest worden, werd de politie erbij gehaald. Daarbij werd de man ook getaserd. Dat hielp niet en de politie heeft het middel uiteindelijk vier keer ingezet.

Van Zutphen: "De politie had ervoor moeten kiezen om de man vast te houden tot hij uitgeput zou zijn geraakt. De ombudsman acht het minder waarschijnlijk dat hij zijn verzet brak dat dit kwam door de plotselinge effectiviteit van de vierde stroomstoot, dan door uitputten van de man als gevolg van het totale optreden." Ook nadat de man zijn verzet staakte, kreeg hij nog een keer een schok van de agenten.

In het tweede geval ging het om een demente man die onrustig werd en naar buiten wilde. De zoon van de familie had aangegeven dat hij naar Rotterdam zou komen, om een poging te doen om hem te kalmeren. Omdat de situatie steeds erger werd en een gevaar was voor zichzelf, werd alsnog de politie erbij gehaald. Die was nodig om de man in bedwang te houden, zodat medicatie toegediend kon worden.
Lees meer: Politie tasert demente man in Rotterdams verpleeghuisEén van de agenten besloot om het stroomstootwapen in te zetten. Pas na twee stroomstoten lukte het om de man boeien om te doen.

Eerder was al vastgesteld dat het gebruik van een stroomstootwapen op een psychiatrische afdeling van een verpleeghuis wettelijk verboden is. Daarnaast zegt de ombudsman dat ook in dit geval het middel veel te zwaar is geweest. "De drie politieagenten hadden de man vast kunnen pakken en naar de grond kunnen brengen. Het gaat om een man die 73 jaar oud is en slechts 1 meter 60 groot was."
Lees meer: Taseren demente Rotterdammer roept reacties op

Volgens de Nationale Ombudsman heeft justitie het voorval nauwelijks onderzocht. De ombudsman wijst erop dat in het eerste geval in een summier onderzoek er sprake is geweest van proportioneel geweld. Ook kregen de familieleden van de slachtoffers niet de mogelijkheid om hun verhaal te doen of een klacht in te dienen.

Bij het gebruik van het stroomstootwapen bij de 73-jarige man oordeelde de officier van justitie dat er toch sprake was van een geoorloofd gebruik. Ook in dit geval is er te weinig onderzoek gedaan door justitie, zegt de ombudsman.

Aanbevelingen van de Nationale Ombudsman worden overgenomen, laat de politie in een persbericht weten. Een van de punten van de ombudsman gaat over het afwegen of alternatieven niet effectiever zijn dan een stroomstootwapen.

De inzet van het stroomstootwapen in Rotterdam werd in 2018 geëvalueerd door de politie. Daarop zijn aanbevelingen gedaan, die al in de zomer van dat jaar zijn doorgevoerd. Zo is er meer onderzoek gedaan naar de lichamelijke gevolgen van de inzet van een stroomstootwapen.

"De inzet van het middel vond beide keren in de pilotfase van de toepassing van het middel en onder moeilijke omstandigheden plaats", zegt de Rotterdamse korpschef Fred Westerbeke. "De collega's hebben gezien de context van beide incidenten onder hoogspanning naar eer en geweten gehandeld. Het uitgangspunt is steeds geweest de dreigende situatie te beëindigen en daarbij enig letsel te voorkomen."