nieuws

Hoe ontstond de oudste stad van Holland?

26 mei 2020, 06:07 • 2 minuten leestijd

Historicus Henk 't Jong

Dordrecht is de oudste stad van Holland. Dit jaar zou gevierd worden dat Dordt achthonderd jaar geleden stadsrechten kreeg, maar corona heeft het feest een jaar opgeschoven. Toch verschijnt dinsdag een boek, waarin de opkomst en het verval van Dordrecht in de periode van 1000 tot 1421 beschreven is.

Auteur is de Dordtse historicus Henk 't Jong, die eerder al het bewijs leverde dat Dordrecht écht de oudste stad van Holland is en niet - het inmiddels Brabantse - Geertruidenberg. Een stad mocht zich pas stad noemen als het stadsrechten kreeg. Dat was in Dordrecht overigens al vóór 1220.

"In de archieven wordt al in 1200 gesproken over een stad", weet 't Jong; "Later is er nog drie keer uitbreiding aan gegeven. De stadsrechten van 1220 zijn als enige bewaard gebleven. Dat is echt uniek. Er is geen enkele andere stad in Nederland die stadsrechten van voor die tijd heeft bewaard,

"Dat is ook de reden dat we dit jaar achthonderd jaar Dordrecht zouden vieren. Misschien zijn de stadsrechten van Zutphen ongeveer even oud. Maar dat is een kopie uit ongeveer dezelfde tijd, circa 1220 dus. In ieder geval niet het origineel dat uit circa 1190 moet dateren "

De historicus dook voor dit boek maandenlang in de archieven en gebruikte 150 archeologische rapporten om een tijdsbeeld te maken van hoe de nederzetting aan het riviertje de Thuredriht (nu de Voorstraatshaven en Wijnhaven) uitgroeide tot een internationale, bloeiende handelsstad.

"Dat Dordt uitgroeide tot stad was een beetje toeval, maar het hielp wel erg mee dat Dordrecht heel gunstig gelegen is, aan grote rivieren", zegt de historicus. "Tot de Sint Elisabethsvloed, in 1421, was het de belangrijkste stad van Holland.

"Rotterdam bestond toen al, maar kreeg pas stadsrechten in 1299 (die werden ingetrokken), 1328 en 1340. Pas na 1424 werd Rotterdam belangrijker. Amsterdam was in de 14-de eeuw ook al een stad, maar kwam pas echt op in de 16-de eeuw."

Hij heeft het boek niet alleen geschreven voor Dordtenaren: "Alhoewel die opmerkelijk weinig weten over hun eigen stad. Maar dit boek is interessant voor iedereen die interesse heeft in oud-Hollandse steden. En ik heb het op een voor iedereen begrijpelijke manier opgeschreven..."
Lees meer: Acht eeuwen Dordtse geschiedenis in 366 dagen