nieuws

Elke dag in aanraking met de dood, hoe ga je daarmee om?

Hospice De Liefde in Rotterdam-Zuid (Archieffoto)
Hospice De Liefde in Rotterdam-Zuid (Archieffoto)
Lia Kleijweg werkt als coördinator bij Hospice De Liefde in Rotterdam. Daar begeleidt ze mensen tijdens hun laatste levensfase. Iedereen komt een keer in aanraking met de dood, maar hoe ga je ermee om als de dood dagelijkse kost is?
Hospice De Liefde biedt verblijf en verzorging aan mensen die ongeneeslijk ziek zijn en niet lang meer te leven hebben. Al sinds de opening van de hospice eind februari zet Kleijweg zich in om patiënten in de laatste fase een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te geven. Tijdens haar werk op deze boerderij wordt zij dagelijks geconfronteerd met de eindigheid van het leven.

Veel mensen zijn bang voor de dood, ervaren het als traumatisch. Anderen zijn juist op zoek naar verlossing. Hoe staat u tegenover de dood?


"Ik ben eigenlijk nooit bang geweest voor de dood. Toen ik in de ouderenzorg werkte, begreep ik dat de dood ook een fase is die bij het leven hoort. Tijdens deze fase hebben mensen soms nog dingen te verwerken. Dat heeft voornamelijk te maken met het loslaten van wensen of alles waarvan je denkt dat het belangrijk is in het leven. Bijvoorbeeld werk en status."

Wat doet er juist wel toe op zo’n moment?


"Op zo’n moment is het fijn om in verbinding te blijven met mensen, ze laten voelen dat je nabij bent. Daarnaast zijn liefde en aandacht belangrijk, maar ook acceptatie speelt een rol. Op zo’n moeilijk moment mogen alle emoties tot uiting komen. Als iemand heel knorrig wordt, mag dat ook."

Tijdens uw werk komt u de dood dagelijks tegen. Wat doet dit met u?


"Dat is wisselend, ieder mens is daarin natuurlijk uniek. Voor mij is het ook heel verschillend hoe ik daar mee omga. Ik zie het voornamelijk als een voorrecht dat je zo dichtbij de mensen mag zijn tijdens zo’n moeilijke situatie. Soms heb ik wel wat tijd nodig om het te verwerken. Ik ben ook mindfulnesstrainer. Met behulp van mediteren leer ik ook loslaten."

Wat heeft u geleerd over de dood dankzij uw werk in het begeleiden van mensen in de laatste levensfase?


"Uiteindelijk weet niemand wat de dood is. Dat is angstig voor mensen die voor deze grens staan. Ook als mensen accepteren dat ze heel ziek zijn en komen te overlijden, dan nog is er een deel angst. Het is fijn als je mensen daar niet alleen in laat, dat kan door te benoemen dat het ook eng en moeilijk is dat je het niet weet. Omgaan met het niet weten kan voor sommige begeleiders best lastig zijn. Je kunt de ander niet helpen met het onbekende op dat moment, het enige wat je kan doen is erbij blijven. Op onze vrijwilligersfolder staat een citaat van een vrijwilliger: 'Sterven meemaken is trouw en nabij zijn. Met aandacht vanuit een open hart en heldere geest.' Daar ben ik het mee eens."

Heeft uw werk invloed gehad op hoe u zelf omgaat met het verlies van een naaste?


"Ik heb dat tot nu toe nog niet ervaren eigenlijk, gelukkig. Dus dat weet ik niet. Ik zal denk ik wel beter de emoties herkennen in de nabestaanden. En daar misschien meer oog voor hebben."

Kun je iemand écht voorbereiden op de dood?


"Nee, maar eigenlijk is je hele leven een voorbereiding. Iedere dag ga je een beetje dood en elke ochtend wordt er een nieuwe dag geboren. Dat is de cyclus van het leven en de natuur. Alles wordt een keer geboren en gaat weer een keer dood."

Hospice De Liefde heeft een driedaagse cursus voor vrijwilligers. Hoe bereidt deze cursus voor op het omgaan met de dood?


"In de cursus oefen je met je eigen onmacht om te gaan. Als je naast iemand aan het bed zit die gaat sterven, kun je soms heel weinig voor iemand doen. Dan kun je veel onmacht voelen. In de leergang ga je ook verbinding maken met het verdriet in jezelf. Iedereen heeft pijnplekken, dat ga je delen in tweetallen. Daarin maak je verbinding met je eigen pijn en maak je ook verbinding met de ander. Dat kan heel helend zijn, dat is een stukje verwerking. Omdat je in de leergang met elkaar oefeningen doet, ook in echt luisteren en stil zijn, bouw je ook met elkaar een mooie band op."

Heeft u een bijzonder moment meegemaakt tijdens uw werk bij het hospice dat u zich nog glashelder herinnert?


"Er zijn heel veel momenten. In een moeilijke fase in verbinding blijven met jezelf en met de ander, maakt het echt bijzonder. Dat is eigenlijk wat wij aandacht en liefde noemen. Maar dat kan je in het moment zelf echt voelen stromen. Het is moeilijk om er woorden aan te geven, want je zit zo op gevoelsniveau. Maar het nabij zijn maakt het zeer waardevol."
Hospice De Liefde is op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Er zijn verschillende vormen van vrijwilligerswerk mogelijk in het hospice. Op 7 juli staat de volgende informatieavond gepland. Kijk voor meer informatie op www.hospicedeliefde.nl.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl