nieuws
Biografie 'Vergeten Goud' over Rie Mastenbroek: 'Ik had nog nooit van haar gehoord'
Drie keer goud, één keer zilver. Rie Mastenbroek, geboren op 26 februari 1919 in Rotterdam, had de boeken in kunnen gaan als één van de grootste Nederlandse sporters aller tijden. Maar gek genoeg kennen veel mensen Mastenbroek, die in 2003 overleed, niet eens. Zij pakte haar zwemmedailles namelijk op de Olympische Spelen van 1936 in Berlijn. De Spelen van de nazi's. De Spelen dus van Adolf Hitler. Enkele jaren voor de Tweede Wereldoorlog. Marian Rijk schreef de biografie 'Vergeten Goud' over Rie Mastenbroek.
Zij had, moet ze eerlijk bekennen, tot voor kort ook nooit van de Rotterdamse gehoord. "Ik kwam haar naam toevallig tegen in een boek. Daarin stond: 'Als Jesse Owens de koning van de atletiek is, dan is Rie Mastenbroek de koningin der zwemsters.' Owens kende ik, een beroemde atleet die vier keer goud won in Berlijn, een zwarte Amerikaan die dat presteerde op de Spelen waar Hitler gastheer was. Hitler met zijn verering voor het Arische ras. Een prestatie in het hol van de leeuw", vertelt Rijk.
"En Rie werd in dat boek gelijkgesteld aan die Amerikaan en ik had nog nooit van haar gehoord. Dat verwonderde me. Toen ik haar googelde, zag ik zwart-wit foto's van een Rie die op een heel innemende en onbevangen manier de camera in keek. Waar het levensgeluk en plezier in het leven van afspatte. Ik dacht: wat is er met haar gebeurd?"
Besmet geraakt
Zeventien jaar was Mastenbroek toen ze vier medailles won, onder toeziend oog van Hitler. "Waar de medailles van Owens, vier keer goud, een soort legendarische gloed hebben gekregen, een sportief weerwoord, zijn de medailles van Rie op een andere manier legendarisch. Die zijn besmet geraakt, alsof zij onderdeel was van de propaganda in Berlijn. Dat was ook zo, maar daar was ze zich niet van bewust", vertelt Rijk.
Rijk dook voor haar boek in het verleden van Mastenbroek, dochter van een ongehuwde moeder en geboren vlak na de Eerste Wereldoorlog. Zo zwom zij als klein meisje vaak in 'het luizenbad' aan de Schiedamsesingel. ''Dat was een gratis bad, daar mocht je met warm weer even twintig minuten in. Het was de plek om als Rotterdammer even verkoeling te zoeken. Gratis, maar het zat vol met waterluizen."
Onderlinge Dames Zwemclub
De echte liefde voor de zwemsport volgde niet veel later, toen zij met haar moeder verhuisde naar de Tuinderstraat. "Daar was een overdekt zwembad", zegt Rijk. "Daar kon je ook in de winter zwemmen. Dat was de plek van ODZ (Onderlinge Dames Zwemclub). Zij trok daar haar eerste baantjes, met trainster Ma Braun." Zij ontdekte het talent in Mastenbroek, die enkele jaren later triomfeerde op de beruchte Spelen van Berlijn in 1936.
Vorig jaar is een wedstrijdbad in Zwemcentrum Rotterdam vernoemd naar Rie Mastenbroek. Daar hoopt Marian Rijk binnenkort haar boek te presenteren.
