Hoogleraar kritisch op klimaatplannen Rotterdam: 'Zo gaat het nog 100 jaar langer duren'

Om aan de afspraken van het klimaatakkoord van Parijs te voldoen moet Nederland - en dus ook Rotterdam - voor 2030 voor een groot deel overgestapt zijn van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen zoals wind en zon. Belangrijke stap daarin is het aardgasvrij maken van woningen, maar met de snelheid waarop dat nu gaat, gaan we dat bij lange na niet halen, zegt Rotmans.

"In Rotterdam moet je rekenen op honderd huizen per dag. In het tempo waarop we het nu doen, gaat dat honderd jaar langer duren. Er moet iets gebeuren."

Rotmans heeft de vier grote steden vergeleken. Utrecht doet het wat betreft de energietransitie verreweg het beste. Daarna volgt Amsterdam. Den Haag en Rotterdam bungelen daar ver onder, zegt Rotmans.

Dat komt volgens de hoogleraar door een combinatie van factoren. Wat echt zoden aan de dijk zou zetten? Als sociale huurwoningen zouden overgaan op duurzame energie. Niet alleen tackel je dan veel woningen tegelijk, de huurders zijn er ook bij gebaat; zij gaan dan minder betalen voor hun energierekening. Maar, zo zegt Rotmans, woningcorporaties werken niet altijd mee.

Ook bij koopwoningen gebeurt er te weinig. Eigenaren vinden de hoge kosten van zonnepanelen, een warmtepomp of andere duurzame oplossingen nog te vaak een struikelblok. Lees meer: Onderzoek energietransitie: vlag uit op Goeree-Overflakkee, druiven zuur op Voorne-Putten

Het warmtenet waar de gemeente Rotterdam haar pijlen op richt, is niet de gedroomde oplossing voor de problemen. Rotmans is kritisch op het gebruik van restwarmte uit de haven om woningen te verwarmen. "Je moet er niet aan denken dat je nog dertig jaar vastzit aan fossiele restwarmte uit de haven. Dat kunnen we onze kinderen en kleinkinderen niet aandoen. Tegen die tijd is het een volstrekt verouderde oplossing. We moeten door de tijd heen kijken en het slim doen."

De verantwoordelijk wethouder, Arno Bonte van Duurzaamheid, beaamt dat het in Rotterdam minder snel gaat dan ze zouden willen. Toch, zegt hij, is het doel breder dan het aardgasvrij maken alleen. "De meeste uitstoot van CO2 komt bij ons vrij in de haven. Daar ligt ook onze primaire focus."

Vorig jaar is om die reden ook het Rotterdams Klimaatakkoord gesloten met ruim honderd bedrijven en maatschappelijke organisaties. Daarin staan onder meer afspraken voor het opwekken van schone energie. Bonte: "Op dat front gaat het de goede kant op en maken wij veel meer tempo met de energietransitie dan welke gemeente in Nederland dan ook."

Bonte zegt dat Rotterdam verder in vijf wijken actief aan de slag gaat met het aardgasvrij maken van woningen. Toch is er nog een heikel punt: de kosten. De gemeente wil die niet op het bordje van de bewoners leggen en vraagt daarom steun aan de regering in Den Haag, maar of die er gaat komen? Lees meer: Gemeenten weten zich geen raad met het klimaat