Gevangenis Krimpen krijgt extra beveiligde afdeling voor zware criminelen

De speciale unit gaat Afdeling Intensief Toezicht (AIT) heten en houdt het midden tussen een 'gewone' gevangenis en de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. Het wordt de tweede AIT van het land. Dit voorjaar ging er al zo'n afdeling open in Leeuwarden, waar twaalf gedetineerden verblijven. Maar er blijkt dringend behoefte aan meer plekken.

"De misdaad verhardt en criminelen worden steeds slimmer in het vinden van manieren om vanuit de gevangenis hun zaakjes te blijven organiseren", zegt directeur Nathalie Tonnon van de Krimpense inrichting. "Bovendien moet je ook goed kijken wie je precies bij wie op een afdeling zet. Je moet vriend en vijand kunnen scheiden. Ook daarom is het zinvol dat er een tweede AIT komt."

Hoe criminelen in staat zijn om ook vanuit de gevangenis hun zaken te regelen, bleek bijvoorbeeld in 2017. Toen deed Benaouf A., kopstuk van de Amsterdamse mocro maffia, een poging om te ontsnappen uit de gevangenis van Roermond. A. had in zijn cel een telefoon voorhanden, waarmee hij bijvoorbeeld een plattegrond van de gevangenis naar zijn helpers stuurde. Voor de ontsnapping, die overigens mislukte omdat de politie er vooraf lucht van kreeg, was een helikopter ingehuurd, inclusief een uit Colombia overgekomen piloot.

A. werd na zijn vluchtpoging overgebracht naar de EBI in Vught. Daar kwam begin dit jaar ook Omar L., uit hetzelfde milieu als A., terecht. Ook hij had geprobeerd te ontsnappen, vanuit de gevangenis in Zutphen. L. was daar terechtgekomen, omdat er in de gevangenis van Krimpen, waar hij eerder verbleef, mogelijk een moordaanslag op hem zou worden gepleegd.

Het regime in de EBI in Vught wordt als extreem zwaar gekwalificeerd. Vanuit humanitair oogpunt is dat reden om big shots uit de onderwereld daar niet tot in lengte van dagen op te sluiten. "Maar de stap naar een gewoon gevangenisregime is naar de zin van het OM te groot voor de groep zware criminelen die zich in de bajes niet zal laten verleiden tot een burgerbestaan", zo omschreef NRC deze spagaat voor justitie. Een AIT moet wat dat betreft uitkomst bieden.

In Krimpen wordt de gevangenis, op een industrieterrein aan de rivier, momenteel verbouwd. Aan de buitenkant zal niets veranderen, zegt directeur Tonnon. Binnenin wel. Wat precies? Dat houdt ze liever voor zichzelf, vooral als het om elektronische snufjes en andere controlemiddelen gaat. Lachend: "Ik hoop dat u dat, gezien de doelgroep, begrijpt."

De AIT levert vijftien fulltime arbeidsplaatsen extra op. De gevangenis is al bezig om nieuw personeel te werven. De medewerkers zullen de gedetineerden dicht op de huid zitten. "Zo worden alle post en alle telefoontjes gecontroleerd", zegt Tonnon.

Pardon? Gebeurt dat sowieso dan niet? De directeur schudt het hoofd. "We hebben hier 453 gedetineerden in huis. Stel dat die allemaal een kwartier per dag bellen. Voor ons is het onmogelijk om al die telefoontjes te monitoren. Maar op de nieuwe AIT gebeurt dat dus standaard wél."

De afdeling wordt kleinschalig. Er komt een unit voor zeven personen en eentje voor acht. "Dat is voor het personeel heel anders werken dan op een afdeling van 52 gedetineerden, zoals we hier nu hebben", zegt Tonnon. "Medewerkers zullen hiervoor speciaal worden getraind, onder meer om te leren omgaan met het principe afstand-nabijheid."

Omwonenden hoeven volgens Tonnon niet bang te zijn voor de AIT. "De categorie gedetineerden die hiervoor in aanmerking komt, hebben we nu ook al in huis."