nieuws

'Rotterdam Werkt', een reis in foto's van 1864 tot nu

Trots poseren twee Rotterdamse brandweermannen op het Oostplein naast hun nieuwste snufje: een stoombrandspuit. Het is 1864 en het gloednieuwe apparaat wordt voor het eerst in Rotterdam gedemonstreerd. De foto is vanaf zaterdag te zien in het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam.
Het is meteen ook de oudste foto van de tentoonstelling ‘Rotterdam Werkt’. Gastconservator en samensteller Joop de Jong: “Het is eigenlijk toeval dat deze foto uit 1864 bewaard is gebleven. Er is geen bewaarplicht voor foto’s. Bij dit soort oude foto’s is het meestal toeval dat ze er nog zijn.”

Plekken waar je nooit komt

‘Rotterdam Werkt’ laat alleen maar opdrachtfotografie zien: foto’s die gemaakt zijn in opdracht van overheden, bedrijven en soms ook particulieren. Joop de Jong over de tentoonstelling: “Je gaat op een enorme zoektocht langs honderden foto’s, door de geschiedenis van de fotografie, door de geschiedenis van Rotterdam en je komt op plekken waar je normaal nooit zou komen.”
De Jong heeft de tentoonstelling gemaakt met curator Frits Gierstberg van het Nederlands Fotomuseum. Tienduizenden foto’s zijn er door zijn handen gegaan. Maandenlang heeft hij in archieven doorgebracht.
“Ik geniet van die dagen, ik vind het geweldig”, vertelt De Jong. “Mijn einddoel is de tentoonstelling, er moet iets uitkomen dus ik ga er met veel plezier heen.” Het eindresultaat van zijn uitzoekwerk is divers. ‘Rotterdam Werkt’ laat foto’s zien die nooit eerder zijn getoond omdat ze uit bedrijfsarchieven komen.

Lee Towers

“Die blijven vaak intern”, zegt De Jong terwijl we kijken naar foto’s van de bouw van de Rotterdamse Gemeentgasbedrijven op Feijenoord aan het begin van de twintigste eeuw. “Niemand weet nu meer dat die tanks er waren, niemand weet meer dat we gas hadden uit steenkool”, gaat hij verder. “Maar in deze serie is dat hele proces vastgelegd.”
Er zijn foto’s te zien van Bep van Klaveren, Jules Deelder, havenarbeiders met een ‘sjekkie’ uit hun mond. En er is een serie van Lee Towers. “Dat was voor mij ook een verrassing”, lacht De Jong. Deze foto’s zijn in opdracht gemaakt als promotie voor de concerten in Ahoy. Ze zijn gemaakt door fotograaf Paul Huf.”
‘Rotterdam Werkt’ laat de ontwikkeling van de stad zien van 1864 tot nu in veelal onbekende foto’s van mensen, bedrijven, gebouwen en gebeurtenissen. De tentoonstelling in het Nederlands Fotomuseum is tot en met 17 januari 2021 te zien.