nieuws

Vergeetachtig? Dat betekent nog niet dat je dement wordt

Dementie, een door veel mensen gevreesde ziekte. Niet meer weten wie je bent, wat je doet, hoe dingen werken, waar je bent en wie je naasten zijn... Rijnmond-expert en huisarts in Ridderkerk Jeanette Caljouw legt uit wat dementie is, welke vormen er bestaan en vooral, wanneer je je zorgen moet maken.
Caljouw werkt in een praktijk met veel oudere patiënten. Zij krijgt geregeld mensen op het spreekuur die aangeven dat ze vergeetachtig zijn en zich zorgen zeggen te maken: "Word ik misschien dement, dokter?"

Hoe ouder, hoe vergeetachtiger

De huisarts begrijpt de angst, maar kan veel mensen geruststellen. Dingen vergeten is volgens haar volstrekt normaal als je ouder wordt. "Ja, het ouder worden begint al op jonge leeftijd en het is vaak dat hoe drukker je het hebt, hoe meer je vergeet. En naarmate je ouder wordt, vergeet je ook meer."
Ze somt een aantal voorbeelden op: een afspraak vergeten, even niet op een naam of geboortedatum komen, met iets bezig zijn, maar opeens écht niet meer weten wat je aan het doen was, denken dat je naar huis rijdt en ontdekken dat je op weg bent naar je werk. "Dat is niet direct dementeren, het kan ons allemaal gebeuren."
Alles binnen bepaalde grenzen, benadrukt ze. Het eerste wat de Ridderkerkse arts doet, is een aantal gerichte vragen stellen. Wat zijn de klachten en waarom is de patiënt bang voor dementie? "Kijk, als je hele familie jong dementeert, dan is de kans dat je het ook krijgt groter en is de angst daarvoor natuurlijk ook groter."
Dingen vergeten als je ouder wordt, is normaal zolang je maar normaal kan blijven functioneren
Jeanette Caljouw
Een geruststelling is misschien dat mensen die zelf de gang naar de huisarts maken omdat ze vinden dat ze vergeetachtig worden, juist niet snel in de categorie 'dement' zullen vallen. Bij echt dementerende patiënten is het vaak de omgeving die aan de bel trekt, legt Caljouw uit. "Dan willen de mensen het zelf nog niet zo weten of ze hebben het niet door en dan komt een partner, zoon of dochter op het spreekuur en zegt ik heb het gevoel dat mijn partner of vader of moeder aan het dementeren is."

Gedrags- en karakterverandering wél een indicatie

Vergeetachtigheid is wel één van de symptomen, maar dementie is wel meer dan dat, vertelt Caljouw. "Je ziet vaak ook dat er karakter- en gedragsveranderingen zijn." Mensen gaan anders reageren dan ze normaal doen of krijgen problemen met dingen die ze al langer doen. Ze weten bijvoorbeeld opeens niet meer hoe de magnetron werkt. Of als er een nieuw apparaat in huis komt, dan zijn ze niet langer in staat om te leren hoe het werkt, volgens de arts.
Wanneer wordt die gedragsverandering een probleem? "Als het structureel optreedt en het je problemen geeft in het dagelijks leven. Of als iemand tegen je zegt: 'Ik heb je gisteren toch gesproken' en je je dat niet meer kan herinneren. Zelfs niet als iemand hints geeft als: 'We hebben het daarover gehad'. Dan wordt het zorgelijker", aldus de huisarts.

Alzheimer en andere soorten dementie

Er zijn veel vormen van dementie legt ze uit. Zo is Alzheimer de meest voorkomende vorm die vooral op oudere leeftijd optreedt, maar er zijn ook jonge mensen met Alzheimer. "Mensen veranderen geleidelijker, je gaat denken: 'Dat is raar, dat doet ie anders nooit' en je ziet dat bepaalde dingen niet meer gaan die ze vroeger wel konden."
Een andere vorm is volgens Caljouw de vasculaire dementie, die een relatie heeft met hart- en vaatziekten. Mensen die een beroerte hebben gehad, worden hier nogal eens door getroffen. "Die gaan vaak in sprongetjes achteruit. Daar kan het beeld ook heel erg wisselen. De ene dag gaat het veel beter dan de andere dag."
Bij jong dementerenden staan de gedragsveranderingen weer meer op de voorgrond. "Het geheugen blijft dan intact, maar iemand verandert qua gedrag en persoonlijkheid heel erg", aldus de arts.

Voorkomen van dementie

Zo gevreesd als dementie is, zo vaak wordt ook de vraag gesteld of de aandoening te voorkomen is. "Nee", antwoordt Caljouw volmondig. Iemand er de schuld van geven, is dan ook uit den boze. Wel kan bijvoorbeeld bij vasculaire dementie het risico beperkt worden door risicogedrag te vermijden: gezond eten en leven, niet roken en met mate drinken.
Ze benadrukt dat ook hierbij geldt dat bewegen en gezond leven een pré zijn. "Dat is voor alles goed. Maar je kunt niet zeggen: 'Ik kan het ermee voorkomen'. Als dat wel zo zou zijn, dan zouden we uit de problemen zijn."

Tips voor als je vergeetachtig wordt

Als je gaat twijfelen of je misschien dementeert, omdat je vergeetachtig wordt, dan heeft Cauwels de volgende tips:
Bespreek het eerst met mensen in je omgeving. Zeg dat je het gevoel hebt dat je vergeetachtig wordt en vraag of zij dat ook merken of andere dingen aan je merken.
Spreek je zorgen uit, maar blijf er ook niet te lang mee rondlopen.
Ga dan naar je huisarts, want vaak is er niets aan de hand. "Te lang met twijfels rondlopen is dan heel zonde, want dan kunnen we iemand geruststellen en dat scheelt heel veel ellende en soms ook zorg van je omgeving."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl