Roep om coronasteun voor jongeren: 'Laat ze geen verloren generatie worden'

Door corona is er een nijpend tekort aan stageplaatsen, zo'n twintigduizend, en dat zorgt voor problemen met afstuderen. "We krijgen veel berichten van jongeren die niet aan de slag kunnen en überhaupt niet kunnen afstuderen", zegt Muusse. "Dat is heel frustrerend. Dat je je diploma niet krijgt, omdat je geen stage hebt gelopen. Dat stapelt zich zo op."
Lees meer: Dreigend tekort aan stageplekken dwingt Zadkine tot creatieve oplossingen
Jongeren die wel zijn afgestudeerd, vinden door corona moeilijker een baan. En als ze wel een baan hebben, verliezen ze die makkelijker, zegt Muusse. Sinds het begin van de crisis werden landelijk al zo'n honderdduizend jongeren aan de kant gezet.

Dat valt te verklaren doordat ze bovengemiddeld vaak in sectoren werken die hard worden geraakt door corona, zoals de horeca en het toerisme. Ook hebben ze vaak tijdelijke contracten, waardoor ze er het eerst uitvliegen bij een reorganisatie.

Coalitie-Y zegt dat jongeren drie keer zo vaak in de bijstand belanden of een ander soort uitkering aanvragen. De gevolgen daarvan kunnen nog jaren door-etteren, zegt Muusse: "Onderzoek laat zien dat dat vijf tot acht jaar kan doorwerken. Dat zag je ook in de financiële crisis. Dat mensen die toen niet goed aan een baan kwamen vervolgens echt een vertraging hebben bij het stappen zetten, zoals het kopen van een huis of het opbouwen van spaargeld."

"Dan kun je zeggen: dat is toch van alle tijden?", zegt ze. "Maar het is ook van alle tijden geweest om daar iets aan te doen. Eigenlijk heeft iedere regering tijdens iedere crisis altijd wel een goed plan gehad tegen jeugdwerkloosheid. Dat is voor het eerst niet zo."

Het kabinet heeft wel een budget, 350 miljoen euro, om jeugdwerkloosheid aan te pakken, maar die plannen richten zich vooral op bestaande problematiek, zoals schoolverlaters. De groep die nu door corona wordt geraakt, blijft onderbelicht. Dat moet anders, vindt Muusse.

"Dat vinden we helemaal niet eerlijk. Voor bijna alle andere groepen, bedrijven en sectoren is onwijs veel geld uitgetrokken en eigenlijk wordt nu tegen jongeren gezegd: wacht maar gewoon een paar jaar totdat de boel weer aantrekt."

Wat Coalitie-Y betreft moet een deel van die 350 miljoen naar deze groep. Daarvoor hebben ze zelf een nationaal actieplan bedacht die ze presenteren aan het kabinet. Een paar van de speerpunten: meer stageplaatsen en een verlaging van het collegegeld zodat studenten die geen werk kunnen vinden nog een jaar of twee kunnen doorleren.

Ook willen ze dat de gemeente meer verantwoordelijkheid neemt. Zij zouden wat Coalitie-Y betreft werkloze jongeren moeten garanderen dat ze binnen drie maanden een stageplek of een baan hebben. Daarvoor doen ze ook een oproep aan de maatschappij als geheel.

"Ik denk dat we als samenleving gezamenlijk moeten zeggen dat we niet willen dat jongeren nu een soort verloren generatie worden", zegt Muusse. "Laten we waar mogelijk proberen toch een passende oplossing te vinden voor zo veel mogelijk jongeren."

De laatste tijd is er ook kritiek op jongeren. Ze nemen het niet allemaal zo nauw met de coronaregels en het kabinet probeert ze met campagnes in het gareel te krijgen. Coalitie-Y helpt daarbij. Ze hebben een adviserende rol bij de voorbereiding van de persconferenties. Het wel of niet bereiken van jongeren valt of staat met de tone of voice van het kabinet, zegt Muusse.

"Er wordt nog vrij traditioneel gecommuniceerd. Er is weinig openheid en weinig snelheid. Ze zitten niet 24 uur per dag op social media om te kijken wat daar voor kritiek is op het overheidsbeleid en de toon was vooral tijdens de eerste persconferentie de zomer best wel straffend richting jongeren."

"Er was onbegrip. 'Door jullie zitten we straks weer in een tweede golf', werd gezegd. We hebben daarover geadviseerd de toon wat begripvoller te maken. Nu is het volgens mij aan jongeren om een stuk verantwoordelijkheid te laten zien."