ARCHIEF RIJNMOND 20 sept 2020 - Blootfoto’s

Wim is al zeven jaar bezig om oude amateur-blootfoto’s van vrouwen te verzamelen, foto’s die in het algemeen zullen zijn gemaakt door hun partner en die alleen voor privé-gebruik waren bedoeld. De afgelopen week geopende tentoonstelling ervan in De Kunsthal moet ik nog bezoeken, het boek heb ik al wel aangeschaft nadat ik al een tijd op Facebook had gevolgd wat Wim allemaal aan intrigerend en aandoenlijk materiaal bij veilingen binnensleepte.

Al die huis-tuin-en-keuken-blootkiekjes door de jaren heen en de aandacht in de pers voor boek en expositie deden me van de week thuis op de bank hardop afvragen: waarom maken mensen zulke foto’s?

Ik zou namelijk zelf wel drie keer uitkijken voordat ik zoiets deed. Je weet nooit waar materiaal terecht komt. Nou kan het me van mezelf echt niks schelen of iemand mij in m’n blootje ziet. Ik snap mannen ook nooit zo goed die zich laten chanteren met filmpjes waarop ze rukkend achter de computer te zien zouden zijn. Ik zou denken: veel geluk ermee. Maar foto’s van een partner of ex-partner, dat is een ander verhaal. Daar gaat die persoon over, niet jij. En ik kan me best voorstellen dat een ander er heel anders in staat dan ik.

Ik zou ook niet weten waaróm ik mijn vrouw in d’r nakie of half bloot zou willen fotograferen.

Mijn vrouw meende een antwoord te hebben op de vraag waarom ánderen dat in de loop van de afgelopen 150 jaar of zo wél veelvuldig hebben gedaan. Op veel van die kiekjes die we van Wim kennen zie je - meestal: onhandige - pogingen om tot iets glamoureus te komen, zo betoogde ze. Om aan te sluiten bij een of ander ideaalbeeld. Om een fantasie tot werkelijkheid te laten komen.
De fantasie van de mannelijke fotograaf meestal.
Ergens weet hij misschien ook wel dat hij niet met een vrouw getrouwd is die kan wedijveren met wat fotomodellen te bieden hebben, en dat hij niet de sterfotograaf is die hij zichzelf droomt, maar hij probeert er in zijn fantasie bij in de buurt te komen. Met zijn vrouw als soms nauwelijks meewerkend voorwerp.

Ja, goed gezien. Iets daarvan begrijp ik ook wel. De fantasieën die ik zelf als jongen van vijftien had, zitten ook nog steeds ergens in mijn achterhoofd. In de loop der jaren heb ik bij avonturen tussen de lakens ook weleens gedacht: dit had de vijftienjarige versie van mij eens moeten kunnen zien en meemaken.

Maar de behoefte om de werkelijkheid richting een ideaalbeeld te duwen voel ik helemaal niet.

Je hebt mensen die proberen om zo mooi mogelijk op elke kiek te staan, om poses aan te nemen die je ook in modebladen ziet. Zelf heb ik eerder de neiging om het gekreukelde hoofd dat ik ’s morgens na het ontwaken in de spiegel zie te kieken en te delen met de wereld. Dat vind ik veel leuker. Ik voel eerder de neiging te werkelijkheid af te schminken dan op te pimpen.

Bij die amateurkiekjes die Wim heeft verzameld moest ik van de week ook denken aan de blootfoto’s van iemand anders die jaren geleden per ongeluk bij mij waren beland.

Ik was platen wezen halen bij een vrouwelijke luisteraar in de Alexanderpolder, en toen ik het gekregen materiaal thuis eens goed bekeek vond ik tussen de lp’s een envelop met foto’s van de gulle geefster. Een envelop met - onder meer - naaktfoto’s, voor mijn gevoel gemaakt op een naturistencamping.

Ik heb die mevrouw daarna maar even gebeld en ben de foto’s wezen terugbrengen.
Ze reageerde zeer ontspannen.
Ik kreeg niet de indruk dat ze mijn ogen of die van wie dan ook vreesde.

Er was ook niks opwindends of ondeugends aan die kiekjes. Je zag mensen zonder kleren, onder wie die mevrouw bij wie ik de platen had opgehaald. Mensen die totaal geen - tot mislukken gedoemde - poging deden om aan te sluiten bij een of andere ideaalbeeld.

En het was denk ik precies dát waardoor dit materiaal, anders dan het materiaal van Wim, niks was voor een boek of voor De Kunsthal.

Er zat geen tragiek in. En daarmee geen ontroering.

SPEELLIJST

DE TUNE
1. Ik mis je - John Verkroost

VALKHOFF
2. Adriaan - Slome Japie
3. Rode rozen voor mij - Tante Leen
4. Het boemeltje van Purmerend-Thea-Wie is Loesje - The Ramblers
5. Moonglow - Jaap Valkhoff

PEEKEL
6. Whose dream are you - Luut Buijsman
7. Onbekend nummer - onbekend gezelschap (Jamaica?)
8. Onbekend nummer - onbekend orkest
9. Stotterliedje - vermoedelijk P. de Groot
10. Stotterliedje - Willy Derby & The Ramblers
11. Zeg jij’t maar ik stotter - Tholen en Van Lier
12. Ketelbinkie - vermoedelijk P. de Groot