nieuws

Landverhuizers overleven brand op Rotterdamse mini-Titanic in nieuw jeugdboek

Rond 1900 vertrokken veel emigranten vanuit Rotterdam met de boot naar Amerika. Landverhuizers werden ze genoemd. De Rotterdamse schrijfster Elisabeth Mollema ontdekte dat er nooit eerder een jeugdboek over deze zogeheten landverhuizers is verschenen. Daarom schreef ze 'De reis van Sofie Grossman'.
Het boek gaat over twee zusjes en hun neef, die samen vanuit een klein dorpje in Rusland een barre tocht naar Rotterdam ondernemen, om van daaruit de oversteek naar Amerika te wagen. Het boek leest niet alleen als een spannend avontuur, maar is ook gebaseerd op een waargebeurd verhaal, dat Mollema ontdekte tijdens haar research voor het boek.

Scheepsramp

Mollema: "Het boek is deels fictie, deels non-fictie. Alleen de hoofdpersonen zijn verzonnen. Maar de reis van Sofie, haar zusje Beile en neef Joshua is door veel landverhuizers in die tijd gemaakt." De kinderen stappen aan boord van stoomschip de Volturno van de Uranium Shipping Company. En dan breekt in oktober 1913 midden op de oceaan brand uit.
Elf schepen komen de Volturno te hulp, maar door de stormachtige omstandigheden kunnen ze niet dichtbij het schip komen. "Moet je je voorstellen: die mensen hebben twee dagen lang opeengepakt en in doodsangst gezeten, terwijl de helft van het schip in de brand stond."
De kinderen worden in het boek ternauwernood gered, maar ruim 130 passagiers overleven de ramp niet. De vergelijking met het drama van de Titanic ligt voor de hand, maar over de ramp met de Volturno (die een jaar later plaats vond) is veel minder bekend. "Van de Titanic is zelfs een film gemaakt, maar over deze ramp is vreemd genoeg weinig geschreven. Terwijl het net zo erg was eigenlijk."

Beter leven

Het boek is niet alleen een duik in het verleden. Het heeft volgens Mollema ook raakvlakken met de reis die mensen tegenwoordig maken, als ze op zoek gaan naar een beter leven voor zichzelf en hun kinderen. Daarmee wil ze de lezer ook een les meegeven. "Dat emigratie iets is van alle tijden en over de hele wereld plaatsvindt. Het is niet iets wat je zomaar doet, maar je doet het om een beter leven te krijgen en daar heb je heel veel voor over; zo niet alles. Ik hoop dat kinderen dat beter zullen snappen als ze het boek lezen."
De Rotterdamse schrijfster heeft al meer dan tachtig boeken op haar naam staan, overwegend kinderboeken maar ook enkele thrillers. De illustraties in 'De reis van Sofie Grossman' zijn van Martijn van der Linden Het bevat ook oude foto’s die een goed beeld geven van de reis die landverhuizers destijds maakten.
Stichting Droom en Daad gaf een financiële bijdrage voor het schrijven van 'De reis van Sofie Grossman'. Deze stichting opent in 2023 het Landverhuizersmuseum in de Fenixloods op Katendrecht, om de miljoenen landverhuizers te herdenken die in de negentiende eeuw Europa en Rotterdam achter zich lieten.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl