nieuws
Sliedrechts verdriet van Merwedegijzelaars gaat nog steeds van generatie op generatie
"Sliedrechters zijn een beetje van handen uit de mouwen en we gaan weer aan de slag. Het leek erop dat er niets meer aan de hand was, maar dat was niet zo", zegt Dirk van der Borg, burgemeester van Sliedrecht. Volgens de burgemeester zit er ook tientallen jaren na de razzia nog veel verdriet in het dorp.
Naar schatting 600 jongemannen werden in 1944 door de Duitsers naar kampen gebracht als een vergeldingsactie voor een liquidatie in de Biesbosch, zo'n 400 daarvan kwamen uit Sliedrecht. 28 van de mannen overleefden dat niet. Daarom werden zaterdag in Sliedrecht, Werkendam en Hardinxveld Giessendam monumenten onthuld die ons herinneren aan de Merwedegijzelaars.
"Men denkt dan zo na de oorlog: ‘de oorlog is voorbij’. Maar na alles wat deze jonge jongens hebben meegemaakt, was het nog niet voorbij", legt de burgemeester uit. "Ze hebben zoveel indrukken meegenomen. Zoveel beleefd. Zoveel verdriet meegemaakt en pijn. Die pijn blijft natuurlijk ook in de jaren na de oorlog enorm voelbaar. Dat is altijd voelbaar gebleven in de gezinnen die ze later stichtten."
Van generatie op generatie
Anja van der Starre, initiatiefneemster van het monument voor de Merwedegijzelaars, kan daar over meepraten. Haar vader kwam terug uit Duitsland met een oorlogstrauma. "Als je opgroeit in een gezin waarin de oorlog altijd een rol speelt, dan dan is dat misschien in het dagelijks leven geen gesprekskost, maar is het wel altijd onbewust in het gezin aanwezig. Dat heeft een stempel op mijn leven gedrukt. En ook op dat van vele andere nabestaanden van gijzelaars."
Zo leerde Anja van haar vader of rechtvaardigheid en medemenselijkheid. Ook moest ze altijd haar bord leegeten en mocht ze geen eten weggooien. "Dat zijn van die dingen die er bij ons inzaten. Er was met alles altijd wel een haakje naar die oorlog en wat mijn vader daar had meegemaakt. Dat besef ik nu pas, nu ik in de vijftig ben. En daarom dacht ik: ik moet hier iets mee."
Anja vond het belangrijk dat er iets tastbaars te zien is in het dorp om mensen eraan te herinneren wat er in de oorlog is gebeurd en ter nagedachtenis aan haar vader en alle andere opgepakte mannen. "Alles heeft invloed op alles. En ik denk dat het goed is dat we ook daar eens met elkaar over nadenken." Daarmee verwijst ze naar het feit dat het oorlogsverdriet in het dorp nog steeds meegaat van generatie op generatie.
Overlevende onthult monument
De 95-jarige meneer Bos is een van de overlevenden van de razzia. Hij kreeg vandaag de eerst om het monument, samen met zijn kleinzoon, te onthullen. "Ja, dan komt dat monument voor de dag, en dan gaat er wel iets door je heen natuurlijk. Dan denk je bij je zelf: ‘dat ik dat nou nog mee mag maken op die leeftijd’. Het had allemaal anders gekund natuurlijk."
De burgemeester hoopt dat alle Sliedrechters een bezoek brengen aan het monument. "Ik hoop dat ze naar het monument kijken en zichzelf beseffen dat vrijheid geen vanzelfsprekendheid is."
Zaterdagmiddag zijn ook de monumenten onthuld in Hardinxveld-Giessendam en Werkendam. De gedenkstenen bestaan elk uit drie zuilen, naar een ontwerp van Richard van der Koppel. Ze vormen samen een drieluik. Elk dorp heeft een beeld op een van de drie zuilen.
