Gedragsdeskundige: 'Vraag hoe je elkaar kunt helpen je aan de regels te houden'

De cijfers stijgen al wekenlang exponentieel. Zo kwamen er woensdag in heel Nederland 7305 coronabesmettingen bij, in onze regio waren dat er 1179. "Ik wil ten eerste benadrukken dat een heel groot deel van de Nederlanders zich wel altijd aan de regels heeft proberen te houden en daar ook gedeeltelijk in geslaagd is", vertelt Bouman, die ook onafhankelijk adviseur is van de corona-gedragsunit van het RIVM.Lees meer: Meer dan 1100 nieuwe coronabesmettingen, 14 ziekenhuisopnames en 3 doden

"Premier Rutte heeft vaak voor een vorm van zelfregulering gepleit: laten we zelf verstandig zijn zonder dat we van bovenaf moeten ingrijpen. Dat blijkt op een aantal punten verwarrend te zijn geweest. We zien ook aan de onderzoeksgegevens dat het soms heel belangrijk is om heel eenduidige communicatie en uitleg van de regels te hebben. Daar heeft het misschien wat meer aan geschort. Dat we nu opnieuw gaan overwegen wat de beste strategie is lijkt me duidelijk."

Woensdagavond is de horeca, voorlopig voor in ieder geval vier weken, dichtgegaan. Veel mensen zochten toch nog een terras op om het er nog even van te nemen op de voorlopig laatste avond dat dit kon. Zo ook in de Witte de Withstraat in Rotterdam.Lees meer: Horeca in Rotterdam sluit met You'll Never Walk Alone

"Als we kijken naar hoe ons gedrag in elkaar zit tonen we soms gewoonte-gedrag", vervolgt Bouman. "We nemen beslissingen op basis van een gevoelsimpuls of op basis van nadenken. Wat we hier in de hele crisis zien, is dat we steeds meer over alles moeten nadenken. Dat betekent dat we aan de ene kant moeten aanleren dat we ander gedrag moeten vertonen, maar aan de andere kant moeten we de dingen die we automatisch altijd als een gewoonte hebben gedaan afleren."

"Het is ook een kwestie van hoe je het probleem ervaart. Het is niet een probleem van de overheid of de deskundigen, maar van ons allemaal. Daar moeten we allemaal een bijdrage aan leveren."

Zal iedereen een bijdrage leveren aan het terugdringen van de coronacijfers? Is de urgentie volgens Bouman voldoende bij iedereen ingedaald? "We hebben de eerste periode gehad, toen is iedereen behoorlijk geschrokken van de plotselinge opkomst van het virus. Vanuit die reflex hebben mensen toen misschien ook gedacht: we moeten nu heel erg oppassen. Toen kwamen er versoepelingen en was iedereen heel erg blij dat een deel van het normale leven weer terugkwam."

"Nu moeten we weer terug. Dat betekent dat we mentaal behoorlijk flexibel moeten blijven. Maar als we niet zorgen dat we er weer bovenop komen, kunnen we ook het licht aan het einde van de tunnel niet zien. Ja, er zullen nog steeds mensen zijn die zich niet goed aan de regels houden. Maar het is belangrijk dat we elkaar ondersteunen. Soms vragen we aan elkaar: 'hoe streng ben jij?' Dat is de verkeerde vraag. Je moet aan elkaar vragen: hoe kan ik jou helpen je aan de regels te houden en op die manier de mensen om je heen te beschermen? Dat is een belangrijk punt: elkaar positief begeleiden."

"We moeten eigenlijk, zwart-wit gezegd, bijna 100 procent van onze tijd besteden aan bewust nadenken over alles wat we nu doen", gaat Bouman verder. "Kan ik naar de winkel? Heb ik een mondkapje bij me? Zit ik niet te dicht naast iemand? Dat vraagt heel veel."

"Maar ik blijf optimistisch: in hele korte tijd en onder hoge druk hebben we al hele fundamentele gedragsvormen, zoals handen geven en knuffelen aangepast. Dus in zoverre denk ik ook dat we in staat kunnen zijn om dat nog verder door te voeren zolang het nodig is."