nieuws

Veganisme nieuw? Bokser Bep van Klaveren leefde al plantaardig

Veganisme is hot en geldt als een van de dieettrends van het moment.  Maar voor de Tweede Wereldoorlog was plantaardig eten ook sterk in opmars. De Rotterdamse bokser Bep van Klaveren won zijn Olympische titel in 1928 uitsluitend op plantaardige eiwitten, vertelt historicus Dirk-Jan Verdonk in Chris Natuurlijk.
We zouden het door de opmars van flexitariërs en het recente ontstaan van Wereld Vegetarisme Dag (1 oktober) en Wereld Veganisme Dag (1 november) bijna vergeten, maar plantaardig leven is al heel oud. Veganisme gaat zelfs terug tot de Griekse filosoof Pythagoras (570-500 v.C.), zegt Verdonk die in zijn boek Dierloos de geschiedenis van vegetariërs en veganisten in Nederland beschrijft.
Het christendom moet niet veel van het Pythagoriaanse dieet hebben, hoewel in de middeleeuwen bepaalde kloosterorden wel goeddeels vleesloos leven, maar dan meer uit het oogpunt van een sobere levensstijl. In de verlichting keert de belangstelling voor de klassieke oudheid terug en daarmee ook voor Pythagoras en zijn ideeën. In 1847 leidt dat in Engeland tot de oprichting van het eerste officiële vegetarische genootschap.

Futura Nobis

Daarna krijgt de beweging ook voet aan de grond in Nederland. Er komt in 1894 een Nederlandse tak van het Engelse genootschap, acht jaar later gevolgd door een Rotterdamse afdeling. Initiatiefneemster is de Rotterdamse onderwijzeres Ida Heijermans.Lees meer: Eerste vegetarisch restaurant in Rotterdam in 1902
In hetzelfde jaar opent aan de Coolsingel Futura Nobis, het eerste vegetarische restaurant in Rotterdam. Dat inspireert de Rotterdamse dichter en zanger Koos Speenhoff tot zijn spotlied 'De Vegetariërs of planteneters'.
Vegetariërs zijn mensen, die de mensen anders wensenDaarom eten zij slechts planten, net als grote olifantenZij zijn bang van dooie koeien, want die kunnen niet meer loeienBeesten doden om te eten, noemen ze van Godvergeten't Is zo best en 't is zo fijn, vegetariër te zijn.
Koos Speenhoff
Het spotlied is in 1902 een enorme hit. Het is zelfs de doorbraak van Speenhoff, die geldt als de grondlegger van het Nederlandse cabaret.

Van Klaveren

Het nummer heeft het imago van de vroege vegetariërs vast geen goed gedaan, denkt Verdonk. Maar het voorkomt niet dat slagershulp Bep van Klaveren veganist wordt en in 1928 als amateurbokser een gouden plak in de wacht sleept tijdens de Olympische Spelen in Amsterdam.
Lang duurt het veganisme van Van Klaveren overigens niet.Twee jaar later begint The Dutch Windmill zijn profcarrière en zijn nieuwe trainer, Theo Huizenaar, eist dat hij ophoudt met zijn vleesloze dieet. Na lang aandringen gaat Van Klaveren overstag.
Veganisme is lange tijd vooral een leefstijl van dwarsliggers geweest. Het krijgt vooral aanhang onder socialisten, feministen en humanisten. Voor de oorlog telde Nederland 40 duizend vegetariërs en veganisten. Dat zakt na de bevrijding in tot 15 duizend, omdat vleesloos eten associaties oproept met de hongerwinter. Pas eind jaren zestig groeit de belangstelling voor plantaardig leven weer.
Tegenwoordig telt ons land 700 duizend vleesmijders. Verdonk noemt het onvermijdelijk dat in de toekomst meer mensen minderen met vlees. "Zo'n tachtig procent van de landbouwgrond gebruiken we voor veevoer. Terwijl de dierlijke producten maar een kwart van onze eiwitten leveren. Dat is dus heel inefficiënt."
Vaker vleesloos eten scheelt niet alleen verspilling van landbouwgrond en uitstoot van broeikasgassen. Het is ook beter voor onze gezondheid en die van de dieren natuurlijk, zegt Verdonk.

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl