nieuws

Leraren trekken na bedreiging aan de bel: 'Om controversiële onderwerpen te bespreken is een goede band met de klas nodig'

De Nederlandse Vereniging van Leraren Maatschappijleer (NVLM) trekt aan de bel bij het kabinet en de Tweede Kamer. Ze wil dat maatschappijleer als schoolvak meer uren krijgt, verspreid over meer schooljaren, en ze wil dat het een eindexamenvak wordt. "Ik kan me geheel vinden in die aanbevelingen", zegt docent Rachid Jemaoui die toekomstige leraren maatschappijleer opleidt aan de Hogeschool Rotterdam.
De recente onthoofding van een docent in Frankrijk en de bedreigingen aan het adres van een docent maatschappijleer aan het Rotterdamse Emmauscollege waren de aanleiding voor het versturen van de brief aan politiek Den Haag. Jemaoui zegt vooral voorstander te zijn van meer contacturen.
"Dat is een heel goed pleidooi. In de politiek moeten ze ervan bewust zijn dat het bijna onmogelijk is om in de één uur per week die docenten nu krijgen, maatschappelijk controversiële onderwerpen bespreekbaar te maken. Je hebt op dat moment niet echt een band met je leerlingen. En die band is belangrijk om dit soort moeilijke zaken te bespreken."

Kennistekort

Uit internationaal onderzoek zou blijken dat Nederlandse leerlingen weinig weten over de democratie en de rechtsstaat. In dat licht is het volgens Jemaoui en het NVLM niet te rijmen dat maatschappijleer een combinatiecijfer is met andere vakken.
"In de politiek heeft men de mond vol over dat maatschappijleer een heel belangrijk vak is", merkt Jemaoui op. "We moeten er meer aandacht aan geven, maar dat zie ik niet terug in beleid. We krijgen niet de tijd om uitgebreid in te gaan op de democratie, de rechtsstaat en andere controversiële onderwerpen. In die zin kan ik me geheel vinden in de aanbeveling."
De bedreigingen vorige week aan het adres van een docent Nederlands aan het Emmauscollege is één van de redenen om de brief te sturen. Vanwege een spotprent van een jihadist die wordt uitgelachen door een onthoofd slachtoffer is de docent bedreigd. De prent hing al vijf jaar in de klas, maar was plots een bron van ergernis voor een paar islamitische meisjes op school. De prent verdween, maar de leraar werd alsnog bedreigd en moest onderduiken.
Jemaoui merkt dat collega's het moeilijk vinden om maatschappelijk moeilijke onderwerpen aan te snijden. "Het wordt steeds lastiger om controversiële onderwerpen aan te snijden. Maar bij mijn leerlingen merk ik niet dat ze daar angstig van worden. Het is op dit moment ook niet makkelijk. Vanuit de politiek niet, want er is zelfs een meldpunt voor zogenaamde 'linkse indoctrinatie' (red: van Forum voor Democratie), maar ook vanuit de samenleving. Er is veel polarisatie. Bij mijn studenten, de toekomstige leraren maatschappijleer, merk ik daardoor wel wat meer voorzichtigheid."

Online lessen

Ook het online lesgeven, wat in coronatijd veel gebeurt, maakt het volgens Jemaoui moeilijker om zware onderwerpen te behandelen. "Een paar maanden geleden nam een Haagse docent ontslag. Zijn les was opgenomen en door knip-en-plak-werk was er melding gemaakt van 'linkse indoctrinatie'. "Men is nu veel voorzichtiger. Dat merk ik in mijn omgeving."
Volgens Jemaoui ligt de sleutel om moeilijke onderwerpen te bespreken bij de relatie tussen docent en student. "Wij geven onze maatschappijleerdocenten vanaf het eerste jaar mee hoe ze een veilige leeromgeving creëren in de klas. Daarin kun je een open gesprek met elkaar hebben en hou je rekening met heilige koeien en huisjes. Het is makkelijk om die in te trappen, maar wij leren onze studenten hier om het breder te trekken. Het is een beetje een holistische benadering waarbij je meer let op het bredere geheel in plaats van een eenzijdige benadering."