nieuws

De zorgen van een moeder over haar tiener en messengeweld: 'Ik controleer altijd zijn kleding en zijn kast'

Deze moeder wilde onherkenbaar haar verhaal doen
Deze moeder wilde onherkenbaar haar verhaal doen
Al ruim een jaar zijn gemeenten als Rotterdam, Spijkenisse en Ridderkerk in de ban van geweld met messen onder tieners. Nu komt er een gezamenlijke aanpak en er is een messenverbod voor minderjarigen in de maak. Een veelgestelde vraag in de discussie rond messengeweld is: waar zijn de ouders? Rijnmond sprak met Fadma - moeder van een 17-jarige - over haar zorgen, frustraties en de gesprekken die ze had met haar puberende zoon die deze zomer in een vechtpartij terecht kwam. "Ik check thuis alles, maar buiten heb je geen controle."
"Ik maak me ontzettend zorgen", zegt Fadma. "Ik heb totaal geen controle of grip op hem, omdat hij zich heel erg tegen mij afzet en veel afstand neemt." Het enige wat ze kan doen, is hem op de momenten dat ze hem ziet aanspreken, liefde tonen, waarschuwen en informeren, vertelt ze.
"Hij wil totaal niks aannemen. Hij weet het allemaal, zegt hij, maar intussen komt hij met verhalen van een klasgenoot die een docent heeft neergestoken of een vriendje die in de bak heeft gezeten." Als Fadma haar zorgen uit over zijn leerplicht, zegt hij dat er toch niks gebeurt als hij spijbelt en dat vrienden al maanden niet zijn geweest. Ze vermoedt dat hij niet altijd naar school gaat.
"Ik probeer hem te monitoren, te bellen en te spreken, maar hoe kan je iemand in de gaten houden als je hem overdag bijna niet ziet? Afspraken lapt hij aan zijn laars. Ik ben helemaal radeloos, omdat ik voor mijn doen al heel veel stappen heb gezet. Eerst dacht ik: ik doe het wel zelf als betrokken moeder, want ik ken dit allemaal en weet hoe het zit."Lees meer: Kabinet en gemeenten slaan handen ineen om messengeweld onder jongeren aan te pakken

Frustrerend

Het frustreert Fadma. Niet in de laatste plaats omdat ze zelf in het onderwijs met jongeren werkt. "Omdat ikzelf zogenaamd wel weet hoe je jongeren moet aanspreken, enthousiast maken en prikkelen. Maar bij je eigen kind kom je niet door. "Het is voor mij ook frustrerend, omdat ik dacht dat ik - geboren en getogen in Nederland en zelf werkzaam op een school - dacht dit te kunnen voorkomen. Dit is heel pijnlijk."
Tekst gaat door onder de video
Een paar maanden terug werd een vriend van haar zoon aangevallen. Hij zag dat op afstand, ging erop af en werd bont en blauw geslagen. "Deze jongeren schromen nergens voor. Gelukkig kwamen daar geen messen aan te pas." De jongen bleef met een smoes een week bij zijn vader, omdat hij het 'zo gezellig vond'. Na een week zag Fadma nog steeds duidelijk twee blauwe ogen. "Ik kreeg bijna een inzinking."
Fadma kijkt al voorlichtingsfilmpjes met haar zoon sinds zijn dertiende. Bijvoorbeeld over een 13-jarige die bij een speeltuin in elkaar was geslagen door een paar jongens, waardoor hij zijn hele leven verlamd was en op bed lag. "Die moeder vertelde haar verhaal. Dat heb ik samen met hem bekeken en aangegeven wat zo'n groep doet. Dat hij nooit degene moet zijn die pest of slaat, maar juist een soort Robin Hood die beschermt en alarm slaat."
Hij is slim en weet zichzelf heel goed te verwoorden en heel erg gewenste antwoorden te geven.
Fadma
Haar zoon reageert daarop dat hij zoiets niet zou laten gebeuren en zijn leven daarvoor zou willen geven. "Toen hij dat zei, viel ik bijna flauw. Ik begrijp dat je niet moet toekijken, maar alarm slaan kun je op meerdere manieren."

'Gelukkig is hij geen messendrager'

Voor zover Fadma het weet, draagt haar zoon geen mes. "Ik ben een alerte moeder. Ik controleer altijd zijn kleding, zijn kast en dat soort dingen. Er is nog nooit een mes gevonden. Bij die vechtpartij dacht ik: godzijdank had hij geen mes op zak die hij dan niet mee naar huis neemt. Ik check altijd alles. Maar buiten heb je geen controle. Hij kan het in een kluisje bewaren, aan een vriendje meegeven, achterhouden op een plekje."
Dat haar zoon bij die vechtpartij een paar maanden terug niet is of heeft gestoken was een hele kleine opluchting voor Fadma. "Godzijdank was er geen mes bij betrokken. Gelukkig is hij geen messendrager."
Toch durft ze dat laatste niet met zekerheid te zeggen. "Dat hoop je alleen maar. Hij is slim en weet zichzelf heel goed te verwoorden en heel erg gewenste antwoorden te geven. Het kan best dat vrienden messen hebben, maar ik denk zelf dat hij meer op zijn spierballen vertrouwt en een mes als lafheid zou zien."
"Zoals ik mijn jongen ken is het een jongen met trots, die een vriend zou helpen en niet uit lafheid zou neersteken of slaan. Ik hoop dat dat zo is, want ze kunnen natuurlijk dingen zeggen, maar je weet het nooit zeker."
Ook al heeft hij zelf geen mes, Fadma's zoon kan ook tegen een mes aanlopen, is haar angst. "Hij springt tussen twee gasten in die een jongen aan het aftuigen zijn. Dus ook al trekt hij het mes niet, hij kan ook drie messteken krijgen." Fadma probeert haar baan en huishouden met meerdere kinderen zo goed mogelijk te runnen en is positief ingesteld, maar van deze zorgen heeft ze slapeloze nachten.Lees meer: Vriend van 14-jarig slachtoffer steekpartij Carnisse vertelt: 'Ik trok het mes weg en heb het weggegooid'

Verziekte omgeving

Fadma kijkt niet alleen naar haar eigen rol als moeder, maar trekt het breder. "Dit heeft niks te maken met 'buitenlander' zijn, dit heeft niks te maken met niet weten hoe te handelen, dit heeft puur te maken met een verziekte omgeving waarin dit soort dingen wordt gedoogd. Scholen en overheid weten wat er aan de hand is, maar weten het niet op te lossen. Terwijl ze zoveel professionals en middelen hebben om dit soort dingen in goede banen te leiden."
Dat laatste maakt haar boos. "Het is mijn verantwoordelijkheid, maar er zijn ook andere factoren en de overheid en scholen falen daarin. Ik dacht: school is veilig. Ik heb pas, na drie jaar, moeten concluderen dat mijn kind op school verpest werd. Die criminele omgeving heeft zich op school gevormd."
Die jongens hebben geen besef wat de consequenties zijn van hun handelen.
Fadma
Fadma zegt dat de school haar lang heeft voorgehouden dat het een leerprobleem was. "Ik heb me gefocust op het leren en tot elf uur in de avond dingen doorgenomen. Ze hebben mij verzwegen dat er op school criminele activiteiten waren en studenten die uit de bak komen."

Rollenspel in plaats van trefbal

Wat kan school doen om die omgevingen veiliger te maken? Fadma denkt bijvoorbeeld aan rollenspellen. "Een theatermiddag waarin je iets laat escaleren wat ze mogen naspelen, in plaats van een gymlesje waar ze tikkertje of trefbal spelen."
"Als je zo'n situatie nabootst en jongeren steken zogenaamd iemand neer. Gooi er een beetje rood spul over. In je beleving ga je dat associëren met bloed en geweld. Kijk hoe ze daarop reageren. Dan ziet zo'n jongen of meisje ook wat er met een ander gebeurt. Misschien zelfs een jongen of meisje meenemen die wordt neergestoken. Hoe zou je het vinden als je broertje opeens verliest aan een steekpartij?"
De aanpak op scholen kan harder, vindt Fadma. "Confronteren, continue confronteren. Die jongens hebben geen besef wat de consequenties zijn van hun handelen. Maar wat doet het in jouw gezin als jouw broertje of jij komt te overlijden. Wat gebeurt er met jouw moeder? Kan ze nog voor de rest van het gezin zorgen? Het is toch allemaal zo voor de hand liggend? Of denk ik zo simpel?"
Tekst gaat door onder de foto
Het messenverbod voor minderjarigen vindt ze meer dan logisch, net als verbod op sigaretten en alcohol. Toch denkt ze dat jongeren alsnog heel makkelijk aan een mes komen. In een normaal huishouden heb je echt wel een vleesmes, een aardappelschilmes en een fruitmes."

'Sorry dat ik heb gefaald'

Toch blijft Fadma proberen met haar zoon te praten over deze onderwerpen. "Ik merk dat ik hem hier en daar wel bereik, doordat ik zoveel liefde toon, aangeef dat ik het allemaal ook niet weet en mijn best doe om hem een gelukkig leven te geven."
Als ze hem zegt dat zijn gezondheid en geluk het belangrijkste is, verwijt hij Fadma vaak alles verkeerd te doen. "Maar als ik zeg: sorry dat ik heb gefaald, zie je toch een traantje of drie vallen. Dan moet hij naar het toilet, zogenaamd."
Fadma kijkt niet alleen naar zichzelf of de school of de buitenwereld, maar ook naar andere ouders. "Ik verbaas me over ouders die zeggen: het zijn anderen die het doen. Nee, het is mijn zoon die daar een zwak voor heeft. Het zijn niet anderen die hem beïnvloeden, het zijn de anderen én hij die elkáár beïnvloeden. Het is niet dat hij op de verkeerde school gezeten of de verkeerde vriendjes heeft. Het is geneigd zijn naar dit soort mensen. Er zijn ook ander soort mensen in de klas. Soort zoekt soort. Dat doen volwassenen ook. Jouw vriendenkring zegt ook iets over jou."
Fadma zie graag dat de overheid precies weet in welke wijken wat aan de gang is. "Ik vind het leuk en aardig dat ons om ideeën wordt gevraagd, maar dan denk ik: vraag die jongeren waar het aan schort, waar ze mee zitten en waarom ze dit gedrag vertonen."
"Dat kan niet in één of twee dagen opgelost worden. Ik bedoel echt niet dat ze vertroeteld of voorgetrokken moeten worden. Maar als je niet de juiste aandacht en begeleiding geeft aan jongeren die heel gevoelig zijn voor bijvoorbeeld drillrap en messen, dan heb je later een nog groter probleem."

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl