Na z'n eerste landstitel wil Tomasson ook als trainer de top halen: 'Maar niet met de Hollandse ziekte'

Terwijl zoons Luca en Liam Dahl Tomasson in Kralingen trainden met Excelsior Onder 13 en Onder 9, zag vader Jon vanaf de bank hoe zijn ploeg Malmö FF landskampioen van Zweden werd. Niet de bank van het Eleda stadion, maar de chaisse longue in zijn appartement in het centrum van de stad. Geveld door corona. Tomasson had zijn eerste landstitel als trainer iets anders voorgesteld.

Vier dagen voor de kampioenswedstrijd werd Tomasson positief getest. Zijn Nederlandse assistent Remy Reijnierse was al besmet door het virus. Derhalve zat op zondag de tweede assistent-trainer in de dug-out, geflankeerd door de technisch directeur van Malmö FF. "Een beetje vreemd verhaal, hè?", vertelt Tomasson een dag na de 4-0 zege op Sirius. "Word je kampioen en kijk je thuis voor de buis, haha. Uiteindelijk hebben we gewonnen en heb ik iedere speler gesproken via FaceTime. Ach, in heel Europa is de situatie raar. Voetbal doe je voor de mensen en overal zijn er wedstrijden zonder publiek. Doodzonde."

Bijna een jaar is Tomasson nu hoofdtrainer van Malmö FF, de grootste en meest succesvolle club van Zweden. Hoewel zijn gezin achter is gebleven in Rotterdam, heeft de voormalig Feyenoorder het prima naar z'n zin in het zuiden van Zweden. "Hier kun je nog normaal leven. Waar in Nederland alles dicht is, kun je in Zweden wel lekker uit eten gaan. Dat komt ook door het cultuurverschil. Zeg je tegen een Zweed dat hij moet oppassen en thuis blijven, dan doet 'ie dat. Een Nederlander zegt: 'Dat beslissen we zelf wel hoor.'"

Tomasson omschrijft zichzelf als een Nederlandse Deen, die zich overal snel aanpast. Begrijpelijk, want hij is een van de zes antwoorden op de veel gestelde voetbalquizvraag welke voetballer op het hoogste niveau in Nederland, Spanje, Duitsland, Engeland en Italië speelde.
Het goede antwoord vind je onderaan het artikel*

Zijn voetbalfilosofie is een combinatie van de Nederlandse en Duitse speelstijl. "Uitgaan van balbezit, maar wel direct richting het doel", licht Tomasson toe. "En zonder de Hollandse ziekte, want met balbezit win je geen wedstrijden. In Nederland wordt positiespel om het positiespel gespeeld. Het gaat om winnen. Wij willen met Malmö heel flexibel kunnen zijn. Soms zetten we hoog druk, dan weer laag. Dat moet in het moderne voetbal, waarin het met name om passing en positiewisselingen draait."

Tomasson spreekt bevlogen als trainer. Hij is een liefhebber. Nog steeds volgt hij veel wedstrijden, met name die van Feyenoord en AC Milan. "Ik heb een illegale box waarop ik alles kan zien, al weet ik niet of je dat moet opschrijven", lacht hij. Gestaag is Tomasson zijn trainerscarrière aan het opbouwen.

Acht jaar geleden begint hij bij Excelsior als assistent. Eerst onder John Lammers, later onder Leon Vlemmings om het daarna van hem over te nemen. Vlemmings is als technisch manager vertrokken naar Roda JC. In Kerkrade ontslaat hij in december trainer Ruud Brood, waarna Tomasson na vier maanden als hoofdtrainer van Excelsior Vlemmings volgt naar Limburg. Een groot succes wordt het niet. Een half jaar later degradeert Roda JC. Tomasson wordt ontslagen; Vlemmings stapt op.

Na één seizoen zonder club duikt Tomasson op als assistent van Peter Bosz en Rob Maas bij Vitesse. Eén jaar later wordt hij benaderd om assistent te worden van het Deense nationale elftal. Tomasson krijgt veel vrijheid en verantwoordelijkheid van de ervaren hoofdcoach Åge Hareide en maakt onder meer het WK van 2018 in Rusland mee. Denemarken verliest in de achtste finale na strafschoppen van de latere finalist Kroatië - Feyenoorder Nicolai Jørgensen mist de laatste - waarna Tomasson steeds vaker het gevoel krijgt om weer op eigen benen te staan.

In januari van dit jaar tekent Tomasson als hoofdtrainer van Malmö FF. Geen club won in Zweden vaker de landstitel en de beker dan de Malmö Fotbollförening. Al snel voelt de Deen zich thuis. “Het verwachtingspatroon is hier extreem hoog. Ik ben wel gewend om daarmee om te gaan. Het geeft mij energie”, vertelt Tomasson.

De vuurdoop van Tomasson is direct de achtste finale in de Europa League tegen Wolfsburg. De Zweden zijn net in voorbereiding op hun competitiestart in april en bieden drie van de vier helften goed partij tegen de Duitsers die uiteindelijk fitter en beter zijn. Dit seizoen speelt Malmö geen Europees voetbal. Granada uit Spanje is in de laatste voorronde met 3-1 te sterk.

De clubleiding baalt van de vroege Europese uitschakeling, maar is verder tevreden over hun Deense trainer. Al jarenlang beschikt Malmö over een budget dat twee tot drie keer zo groot is als dat van de concurrentie. Na twee mislukte seizoenen heeft de club eindelijk een trainer die hen kampioen heeft gemaakt. "Omdat we meer geld hebben, wordt van ons verwacht dat we alles winnen. Of we het Ajax van Zweden zijn? Dat ga je mij nooit horen zeggen", lacht Tomasson.

Daarnaast staat de club op het punt om verdediger Anel Ahmedhodžić voor een recordbedrag van ongeveer 10 miljoen euro te verkopen aan een Europese topclub. Volgens Zweedse media zijn onder andere Chelsea en AC Milan geïnteresseerd. Tomasson kreeg als opdracht om jonge spelers beter te maken. Praktisch het eerste wat hij deed, was het jonge talent terugroepen van zijn huurperiode aan het Deense Hobro IK.

Tomasson: "Anel heeft een geweldige ontwikkeling doorgemaakt. Vóór mij had hij één wedstrijd voor Malmö gespeeld, maar ik stel hem altijd op. Leuk voor hem en voor de club dat hij voor een mooi bedrag weg gaat. Anel heeft een lastige periode doorgemaakt, omdat hij moest kiezen voor de Zweedse of Bosnische nationale ploeg. Hij koos voor Bosnië. Vonden ze niet leuk hier, maar het enige wat ik kon doen is hem steunen. Ik geniet ervan om jonge talenten zoals Anel beter te maken."

"Typisch Tomasson, een jong talent opstellen in plaats van een ervaren speler". We spreken met Olof Lundh, presentator en al jarenlang verslaggever van de landelijke commerciële zender TV4. "In Zweden wordt niet snel gekozen voor de jeugd. Rasmus Bengtsson, die ook voor FC Twente speelde, was het jaar ervoor nog uitgeroepen tot de beste verdediger van de competitie, maar zat onder Tomasson niet eens bij de selectie."

Lundh is positief over Tomasson, al is het volgens hem geen topprestatie om met Malmö landskampioen te worden. De club speelde in 2014 en 2015 nog in de Champions League, iets wat geen enkele Zweedse club de afgelopen twintig jaar presteerde. Daarnaast overwinterden ze de afgelopen twee jaar in de Europa League, waarmee hun kapitaalkrachtige positie is verklaard. Lundh: "Malmö betaalt ook veel meer dan de concurrentie. Ze hebben bijvoorbeeld Ola Toivonen teruggehaald uit Australië. Hij is een belangrijke speler. Het is niet zo dat Tomasson iets sensationeels heeft gedaan. Dit was te verwachten, al slaagden zijn twee voorgangers er niet in om kampioen te worden."

"Het voetbal onder Tomasson is wel leuker om te zien. Zijn spelers worden uitgedaagd om moeilijke ballen te durven spelen. Niet alleen maar de lange bal, zoals je bij de meeste ploegen ziet. Een beetje Nederlands misschien. Hoe hij verder is als coach, kan ik moeilijk zeggen. Malmö is onder Tomasson wel meer een gesloten club geworden. Alle trainingen zijn besloten."

"Dat is een beslissing van de club geweest en komt puur door corona", reageert Tomasson op de besloten trainingen. "Maar soms moet je ook rust geven aan de jongens. Zeker bij Malmö, dat een echte volksclub is. Ik zou vaak twee dagen voor een wedstrijd besloten trainen."

Tijdens zijn actieve loopbaan werkte Tomasson met veel toptrainers: Carlo Ancelotti, Manuel Pellegrini, Kenny Dalglish, Morten Olsen en natuurlijk Leo Beenhakker en Bert van Marwijk. "Allemaal echte leiders", blikt Tomasson terug. "Het belangrijkste is om dicht bij jezelf te blijven en vooral geen toneelstukje te gaan spelen. Van alle trainers heb ik wel iets geleerd."

Bij Feyenoord werkte Tomasson onder Leo Beenhakker en Bert van Marwijk. Van beide trainers heeft hij veel opgestoken. "Leo kon als geen ander omgaan met de pers en de kleedkamer managen. Echt uitstekend", zegt Tomasson, die ooit door zijn oude trainer werd gepasseerd tegen Lazio Roma, prompt twee keer scoorde en z'n middelvinger richting Beenhakker opstak. "Daar was ik niet trots op, maar Leo reageerde meesterlijk. Een dag later moest ik op kantoor komen. Hij zei er kort iets over, tegen de pers nam Beenhakker mij in bescherming en we gingen door alsof er niets was gebeurd. Klasse. Al vind ik nog steeds dat hij mij vanaf het begin had moeten opstellen", lacht Tomasson hardop.

"Bert van Marwijk was ook heel goed. Met Feyenoord wonnen wij de UEFA Cup en Bert liet heel veel over aan de groep. Dat was echt heel slim van hem. Hij zag perfect in dat de groep zo volwassen was, dat zij ook zelf de juiste keuzes konden maken. Dat is ook goed coachen: een spelersgroep stimuleren."

De naam van Feyenoord is gevallen. Ook Tomasson weet dat zijn oude liefde een trainer zoekt die het komende zomer over kan nemen van Dick Advocaat. Hij begint al te lachen als we de vraag inleiden of het zijn ambitie is om ooit als hoofdtrainer in de Kuip te werken. "Het is een super normale vraag, maar ik zie geen reden om er op in te gaan. Natuurlijk weet iedereen dat ik warme gevoelens koester voor Feyenoord. Af en toe sms ik nog met Paul Bosvelt en ook met andere oud-spelers heb ik nog contact. Maar ik zit bij Malmö en praat niet over andere clubs. Natuurlijk ben ik ambitieus, maar de link met Feyenoord neem je maar voor je eigen rekening. Hoe mijn band is met Frank Arnesen? Ehm, dat was een Deense voetballer toch?", probeert hij zich er onderuit te praten.

Na een succesvol jaar als hoofdtrainer ziet Tomasson niet zo snel meer een rol als assistent voor hem weggelegd. "Zeg nooit nooit, maar ik denk er niet direct aan. Al weet je het nooit. Alfred Schreuder zit nu ook bij Barcelona."

In de tweede week van december komt Tomasson terug naar huis. Eerst speelt hij met Malmö nog drie competitiewedstrijden. Hoewel Malmö de laatste jaren vaak vroegtijdig afscheid nam van een trainer, gaat Tomasson er vanuit dat hij zich op 13 januari meldt voor de eerste training van het nieuwe seizoen.

Lachend: "Ik denk niet dat ze mij zullen ontslaan. Bij iedereen voel ik hier de waardering. En binnen een uur rij je van Malmö naar Kopenhagen. Hopelijk in het nieuwe jaar zonder al te veel beperkingen. Dat we maar snel weer mogen voetballen met publiek. Van Malmö tot Excelsior Onder 9."

* Het antwoord op de vraag wie naast Tomasson nog meer gespeeld hebben in de hoogste divisies van Nederland, Duitsland, Engeland, Spanje en Italië: Gheorge Popescu, Abel Xavier, Christian Poulsen, Bojan Krkic en Jonathan de Guzman.