'Hulp van gemeenten voor slachtoffers toeslagaffaire komt traag op gang'

Vanwege de privacywet AVG mag de Belastingdienst de namen van gedupeerden niet doorgeven. "Dat het zo lang duurt voor mensen om door de overheid gecompenseerd te worden, is al vreselijk beroerd", zegt Peter Heijkoop van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en wethouder in Dordrecht. "En daar komt dit dan weer bovenop." Heijkoop praat namens de gemeenten met het ministerie van Financiën over dit onderwerp.

Volgens CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt, een van de kamerleden die zich hard maakte voor de slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire, is het de omgekeerde wereld. "De gedupeerden zijn jarenlang in alle systemen aangemerkt als fraudeur, maar nu ze geholpen moeten worden zijn er privacyregels."

Het kabinet was van plan om dit jaar 235 miljoen aan de ouders te compenseren, maar dat lukt niet. 18 miljoen komt dit jaar bij de ouders terecht, de rest moet wachten tot volgend jaar. Heijkoop zei in september nog dat deze mensen alle vertrouwen in de overheid hebben verloren. "We moeten al veel mensen helpen en we willen niet dat ze op wachtlijsten komen. Ze moeten niet weer door allerlei ingewikkelde procedures om bij de gemeente terecht te komen."
Lees meer: Gemeenten eisen geld voor puinruimen toeslagenaffaire: 'Wij gaan de ellende opruimen, die de Belastingdienst heeft veroorzaakt'

De terugbetaling en schadevergoeding is een zaak van de overheid waar gemeenten niet bij kunnen helpen. Het gaat bij de gemeenten dan ook om ondersteuning bij praktische zaken zoals schuldhulpverlening of kwijtscheldingen. Om toch met gedupeerden in contact te komen gaan ze daarom zelf op zoek.

Zo heeft de gemeente Rotterdam samen met de Rotterdamse ombudsman Hulpteam Toeslagen 010 opgericht. Daar hebben zich inmiddels tientallen gedupeerden gemeld. Naar verwachting zijn in Rotterdam zo'n drieduizend mensen slachtoffer.
Lees meer: Diep in de schulden, huis kwijt en emotioneel aan de grond; Genista is een van de drieduizend Rotterdamse slachtoffers van de toeslagenaffaire

Meerdere keren kaartte de Vereniging van Nederlandse Gemeenten het probleem van de gegevensdeling aan bij het ministerie van Financiën. Door de oplossing waar het ministerie vrijdag aan refereerde, kunnen gemeenten gedupeerden straks zelf bellen. Het gaat hierbij om de 8900 gezinnen die nu bekend zijn bij de Belastingdienst.

Heijkoop is blij met die stap, maar is ook kritisch. "Al met al hebben mensen weer maanden langer moeten wachten door dit soort bureaucratisch gedoe." Hij wil dan ook dat de praktische details zo snel mogelijk worden uitgewerkt. "De problemen van mensen gaan gewoon door. De Belastingdienst moet hen snel compenseren. Mensen lopen nog steeds kans door schulden uit hun huis te worden gezet."

Het ministerie van Financiën laat in een reactie weten dat er zeven dagen in de week gewerkt wordt zodat de ouders zo snel mogelijk gecompenseerd worden. Maar het verzamelen van alle dossiers is complex en de uitbetaling moet zorgvuldig gebeuren. Daarom duurt het langer dan verwacht, zegt de Belastingdienst.