nieuws
Artsen in opleiding dreigen af te haken door werkdruk: 'De zorg is te procesmatig ingericht'
Door de hoge werkdruk en een moeilijke werkomgeving in de zorg denkt een kwart van de geneeskundestudenten aan stoppen met de opleiding. Dat blijkt uit een enquête van belangenvereniging De Jonge Specialist die door ruim 1.500 jonge artsen in opleiding is ingevuld.
Nizar El Manouzi is een 24-jarig Rotterdamse student. Hij zette zijn studie geneeskunde twee jaar geleden op pauze om filosofie te gaan studeren. Om zichzelf beter te leren kennen, maar ook een beetje vanwege de zware opleiding.
In 2021 pakt El Manouzi zijn opleiding geneeskunde weer op. "Het is een hele zware studie. Geneeskundestudenten zijn over het algemeen wel intrinsiek gedreven om mensen te gaan helpen, maar de opleiding vereist enorme toewijding. Tijdens mijn eerste drie jaar dacht ik: 'straks ben ik arts, maar wie ben ik dan en wie is de mens achter de patiënt?' Toen heb ik besloten om een andere opleiding te gaan doen om mezelf op andere vlakken te leren kennen", vertelt El Manouzi.
De verhalen van werkdruk ziet de jonge arts in opleiding ziet El Manouzi om zich heen. Studenten die afhaken vanwege de stress, soms zelfs in een depressie terecht komen.
Afgestraft voor efficiëntie
"Dat heeft ook te maken met dat er een beeld wordt geschetst dat je mensen gaat helpen, maar als je eenmaal bent afgestudeerd, er heel veel administratieve dingen bij komen kijken. Andere lasten en andere verantwoordelijkheden die worden afgeschoven op de net afgestudeerde student", vertelt El Manouzi.
"Die had je niet verwacht, daar moet je je op aanpassen en dat kost ook tijd. Daarbij komt dat wie dat steeds efficiënter gaat doen, daarvoor wordt 'afgestraft'. "Oh, jij hebt een manier om het sneller en beter te doen, dan kunnen we jou meer taken geven."
Uit de enquête blijkt ook dat de meerderheid van de pas afgestudeerde artsen geen hulp of begeleiding vraagt van een oudere arts. Als ze dat wel doen, komt die begeleiding er in 60 procent van de gevallen niet. "Dat is een probleem dat tijdens de coschappen al speelt. Een specialist heeft al de patiëntenzorg, moet zijn administratie doen en misschien andere collega's helpen, én hij moet ook nog iemand gaan begeleiden. Dan komt het vaak voor dat de begeleiding onderaan de opdrachtenlijst van de specialist komt te staan."
Te procesmatig
Nizar El Manouzi begrijpt ook dat er voor pas afgestudeerde artsen daarom een hoge drempel ligt om om hulp te vragen. "Maar dat maakt het lastig om te groeien, omdat je niet gewend bent feedback te vragen op je functioneren. Dan ga je maar wat doen. Als dat te lang blijft sudderen, leid je minder goede artsen op."
Een makkelijke oplossing is er niet. "De coronacrisis heeft ons wel geleerd dat blijkbaar als we gaan afschalen, we meer tijd hebben en minder druk ervaren. Dat maakt precies het probleem zichtbaar. Dat de zorg te procesmatig is ingericht, te veel op efficiëntie en productie. Artsen verliezen daardoor hun zicht op hun doel voor de patiënt. Ze zien eerder tien minuten dan de patiënt met problemen."
Dat kan naar de mening van El Manouzi bijvoorbeeld door administratieve dingen over te dragen aan een assistent, die geen arts is. "Of in de toekomst technologische ontwikkeling die kan helpen."
