nieuws
Rogier gooide een bierflesje bij de Feyenoordrellen in Rome: 'Dit is gigantisch opgeblazen'
12 december 2020, 16:13 • 8 minuten leestijd
Het Romeinse Rijk leek welhaast opnieuw ingestort, op 19 februari 2015. Feyenoordsupporters, afgeschilderd als ‘barbaren’ in de Italiaanse kranten, zouden de stad enorme schade hebben toegebracht in een confrontatie met de politie. In totaal zijn 44 supporters veroordeeld, op 11 december 2015 in Rotterdam. Nu, precies vijf jaar later, doet één van hen zijn verhaal. “Het ging nergens over.”
Het was een bewogen Europacup-seizoen voor Feyenoord, 2014-2015. Wie herinnert zich niet de late goal van Elvis Manu tegen Zorya Luhansk en de klinkende 2-0 zege op Sevilla. De 1-1 uit tegen AS Roma (goal Kazim) in de achtste finales was ook verdienstelijk, maar niemand had het een dag later nog over de wedstrijd. De rellen haalden weer eens de voorpagina’s. De Barcaccia-fontein zou zijn vernield en hooligans hadden massaal de politie bekogeld.
De Rotterdamse rechter was later ook genadeloos: de verdachten hadden ‘blijk gegeven van een volstrekt onacceptabel gebrek aan respect voor het bevoegd gezag’. Ze hadden ‘de reputatie van Nederland en Feyenoord ernstige schade toegebracht’. Rogier uit Rotterdam kreeg een taakstraf van 150 uur. Zijn visie: “In die fontein lagen ballonnen en blikjes. En ik had alleen een bierflesje gegooid naar de politie, omdat ik in het nauw was gedreven.”
Universiteit
Wie is Rogier? Een supporter met het klassieke verhaal van de liefde voor de club die jong begint. Tot aan ‘Rome’ nooit betrokken geweest bij enig voetbalgeweld. Twee universitaire studies. Keurige baan. Rustige, weloverwogen jongen. Een barbaar?
Hij had zich in 2015 enorm verheugd op de reis naar een van Europa’s mooiste steden. “Het was een mini-vakantie. Het is natuurlijk een prachtige stad, ik was er al eerder geweest.” Zoals zoveel supporters begaf hij zich op 19 februari naar het plein bij de Spaanse Trappen. Daar werd direct duidelijk dat er niet veel was geregeld voor de duizenden fans. “Geen prullenbakken, zo ontstond die troep in de fontein. Het was ook onduidelijk hoe we bij het stadion moesten komen.”
Tekst gaat verder onder afbeelding
Het duurde niet lang of de vlam sloeg in de pan. De politie sloot het plein af, op één uitgang na, de Via di San Sebastianello. Daar werd iedereen naar toe gedreven. Supporters waren toen al begonnen met het gooien van voorwerpen naar de politie. Het nauwe straatje werkte als een trechter. De politie probeerde iedereen er, desnoods hardhandig, doorheen te jagen.
Rogier: ”Ik stond bijna achteraan en was bang dat ik klappen kreeg van de politie. Ik had nog een flesje bier in mijn handen en in een split second besloot ik dat te gooien. Met een pisboogje. De machteloosheid op zo’n moment, onbeschrijflijk. Je ziet dat mensen achter jou finaal in elkaar worden geslagen, zonder reden. Ik kan niet tegen onrecht.” We kijken samen naar de beelden die hij nog op zijn laptop heeft. Een hoofd dat opgaat in de massa. “Kijk, hier gebeurt het. Ik weet niet eens of ik iemand heb geraakt.”
Telefoon ontploft
Rogier viel, schaafde zijn hand, krabbelde op en liep verder. Naar de bussen toe, die de supporters naar het Olympisch Stadion brachten. “Ik was toen en ook na de wedstrijd totaal niet meer bezig met dat flesje bier, of met de rellen. Pas de volgende ochtend merkte ik dat er wat aan de hand was: mijn telefoon was ontploft. Terug in Nederland had iedereen het alleen maar over de rellen.”
Maar nog steeds gaf hij zichzelf daarin geen rol. “Totdat ik na vier weken werd gebeld: ik stond op internet, met een foto. Ik dacht, gaat het daarom…? Is er dan nog meer gebeurd? Maar nee, het bleek om dat ene bierflesje te gaan.”
Snel meldde hij zich bij de politie, zodat zijn foto kon worden verwijderd. Lang verhaal kort: hij werd berecht en kreeg een taakstraf. “Ik heb wel het gevoel dat we collectief zijn aangepakt en dat niet naar de individuele rol is gekeken.”
De taakstraf was volgens hem een lachertje. “Ik moest mij in het weekend melden op een parkeerplaats om schoon te maken. Dan werd eerst anderhalf uur koffie gedronken en we waren heel snel klaar. Ik zat de rest van de dag op mijn telefoon te kijken, te internetten. Daarna heb ik mijn laptop maar meegenomen, zodat ik nog wat kon werken. Ze dachten dat ik voor fraude was gepakt, omdat ik steeds op mijn laptop zat!”
Kampioenschap
Misschien nog zwaarder dan de taakstraf woog het stadionverbod dat de KNVB oplegde aan alle verdachten. Rogier miste daardoor drie seizoenen. “Waarin we kampioen werden, twee keer de beker wonnen én de SuperCup…” Hij beleefde het van afstand en niet in zijn geliefde Kuip. Verdere consequenties had het gelukkig niet. “Ik heb het direct op mijn werk verteld en ben langs de klanten gegaan. Maar die hadden er begrip voor en wensten me sterkte.”
Rogier voelt zich geen hooligan. Tijdens het grote proces in Rotterdam viel ook op dat een overgrote meerderheid van de verdachten geen strafblad had en nooit te maken had gehad met voetbalgeweld. Dat viel ook rechter Jörgen Snitker op, die de rechtszaak voorzat. Ook vijf jaar later ziet hij het nog zo voor zich. “Doodnormale jongens, leuke gasten. Met een baan en een gezin. Wel apart om dan te zien wat er gebeurt op die beelden, dat woeste gedrag. Maar dat merken we wel vaker in het strafrecht, mensen hebben verschillende gezichten.”
Tekst gaat verder onder afbeelding
Rogier zegt dat hij het flesje gooide omdat hij bang en boos was. Ook de rechter was niet blind voor de omstandigheden op het plein in Rome. Snitker: “De meesten konden geen kant op, opgejaagd door de Italiaanse ordetroepen. Dat je jezelf dan laat meeslepen, dat kan de beste overkomen. Maar uiteindelijk moet je als rechter wel de norm stellen. Je hoort de ordetroepen niet te bekogelen en dus volgt een straf.”
Tom Postmes is hoogleraar sociale psychologie in Groningen. Hij bestudeert al langere tijd het ontstaan van rellen. De situatie in Rome kent hij niet uit eigen onderzoek, maar hij weet uit andere studies dat de rol van de politie cruciaal is. “Wat je ziet is dat de politie soms bij elkaar gaat staan en de supporters ook. Dan krijg je twee blokken en gaat iedereen kijken: er gaat wat gebeuren.”
Zelfverdediging
Het opdrijven van de meute naar de steeg noemt hij een klassieke fout. “Het is onveilig, maar het is ook een onmogelijke situatie. Dat gaat stokken, mensen achteraan krijgen een por. Ik kan je verzekeren, als iemand naast je een tik krijgt, maakt dat ontzettend boos. Uit dat soort situaties ontstaan knokpartijen. Het voelt dan niet als rellen, maar als zelfverdediging.”
Bij rellen spelen nog meer factoren een rol: het gevoel van de massa dat alles mogelijk is, opgaan in een ‘wij-gevoel’, drank en eventueel drugs, maar ook: ‘de fun’. “Dat kat-en-muisspel met de politie kan een kick geven. Of met elkaar heel hard schreeuwen. Ik heb keurige, nette studenten en die mogen soms tijdens een college heel hard ‘pauze!, pauze!’ schreeuwen en op de tafels slaan. Dat vindt iedereen lekker en leuk. Je krijgt er energie van.”
Postmes heeft niets met snelle analyses van bijvoorbeeld politici na relletjes. “Waar wij als wetenschappers vaak pas na een jaar of drie tot vijf weten hoe het zit, hebben zij de volgende dag al een specifieke verklaring. Dan wordt het zwaar veroordeeld en hebben ze het over ‘aso’s’. Alsof al die mensen slecht zijn en iets kwaads in de zin hadden. Bij Project X zag je dat, daar werd ook geroepen dat het hooligans van FC Groningen waren, maar het waren lokale jongelui. Bij wijze van spreken de zoon van de notaris. Een heterogene groep.”
In die zin verbaast het hem niets dat de relschoppers in Rome ook geen klassieke hooligans waren. Zoals Rogier. “Ik was niet gekomen om eens even lekker te rellen en te laten zien wie de baas is in Rome.”
Hoe kijkt de Rotterdammer terug op zijn mislukte ‘mini-vakantie in Rome’ in 2015? “Mensen beseffen vaak niet welke impact zo’n zaak heeft en dat je hoofd op internet staat. Maar al die verhalen over de barbaren: dat ging totaal niet over mij. We hebben het over drie minuten op een plein en daar is een heel spektakel omheen gebouwd. Iedereen vond er wat van, inclusief ministers. Als je nu hier op Koninginnedag ineens een plein leegruimt, dan gaan er ook wel wat flesjes door de lucht. Ik praat het niet goed hoor, maar kijk even verder dan de media die de zaak gigantisch hebben opgeblazen.”
Luister naar de documentaire van Paul Verspeek door je te abonneren op de podcast: 'De Verdieping met Ruud de Boer' door hieronder te klikken.
