Jan en Nanda vangen al tientallen jaren pleegkinderen op: 'Je geeft liefde en krijgt liefde terug. Daar draait het om'

De teller bij het echtpaar Huijer staat inmiddels op 34 kinderen die ze de afgelopen jaren hebben opgevangen, omdat ze vanwege een onveilige situatie halsoverkop uit huis zijn gehaald. Het begon allemaal achttien jaar geleden, met een tweeling.

Van alle pleegkinderen hangen foto's aan de wand. Ook van de tweeling. Lisa en Macy werden als meisjes van nog geen jaar uit huis gehaald, omdat hun moeder door een persoonlijkheidsstoornis niet voor haar kinderen kon zorgen. Er was sprake van verwaarlozing en gevaarlijke situaties in huis.

"We hadden al een pleegzoon opgevoed en die ging het huis uit. Toen zijn we gepolst als pleegouders in de crisisopvang. En met deze meiden begon het", vertelt Jan Huijer.

De tweelingzussen hebben ruim een jaar bij de Huijers gewoond en vlak na hun tweede verjaardag zijn ze terecht gekomen bij hun definitieve pleegmoeder. Daar wonen ze nog steeds. Met hun eerste pleegouders hebben de meiden nog altijd contact. "We appen regelmatig, sturen berichtjes met verjaardagen en zij volgen ons via Facebook. Dat is heel leuk", vertelt de tweeling.

Jan en Nanda zijn na de tweeling kinderen blijven opvangen. Ook nu hebben ze drie jonge kinderen in huis. "Je geeft liefde en je krijgt veel liefde terug. Daar draait het om in het leven", zegt Jan. "Hoe verdrietig een uithuisplaatsing ook is, het is mooi om te zien als ze je gaan vertrouwen. Dat ze naar je toe komen als ze verdriet hebben en dan hun koppie tegen je aanhouden. Daar doe je het voor", vertelt Nanda.

Al jaren daalt het aantal pleegouders en neemt het aantal kinderen dat pleegzorg nodig heeft juist licht toe. En corona heeft ook gevolgen. Niet omdat meer kinderen buiten de boot vallen, maar wel omdat de pandemie de procedures vertraagt. 'Live' ontmoetingen zijn lastig, zo niet onmogelijk.

Kinderen worden niet zomaar uit huis gehaald; dan is de situatie vrij ernstig. "Vaak hebben kinderen te maken met huiselijk geweld tussen de ouders, ouders met psychiatrische problemen, verslaving, dakloosheid, mishandeling of misbruik", vertelt Nicole Koopmans van Enver Pleegzorg.

In eerste instantie wordt in het eigen netwerk van de ouders gekeken of de kinderen opgevangen kunnen worden. Bijvoorbeeld door grootouders of andere familieleden. Als dat niet mogelijk is, gaan kinderen eerst naar de crisisopvang. Daarna worden pleegouders gezocht voor een vaste plek.

Crisispleegouders Jan en Nanda Huijer

Jan en Nanda zijn crisispleegouders. Bij hen gaat de telefoon als er een noodsituatie is. Zij vangen de kinderen als eersten op. En juist die eerste opvang is het moeilijkst, zowel voor kind als pleegouders.

"Een kind is uit huis gehaald en komt in een onbekende situatie terecht, in een onbekend gezin met onbekende gewoontes. Dat is ontzettend wennen en dan zijn de kinderen vaak angstig", vertelt pleegzorgbegeleider Nicole Koopmans.

"Wij proberen duidelijk te maken aan biologische ouders dat we onpartijdig zijn, dat we tijdelijk voor hun kindjes zorgen en begrip hebben voor hun verdriet", vertellen Jan en Nanda. Meestal blijven de kinderen bij het Capelse echtpaar voor een paar maanden tot een paar jaar. Daarna gaan ze terug naar hun ouders of naar definitieve pleegouders. De praktijk leert dat de meeste kinderen niet kunnen terugkeren naar hun oorspronkelijke thuis.

Jan en Nanda weten door hun jarenlange ervaring hoe ze om moeten gaan met boze ouders en hoe ze een kind op hun gemak kunnen stellen. "Als een kindje binnenkomt, dan weet je dat je alles even heel rustig aan moet pakken en dat je het even de tijd moet geven om te wennen", vertelt Nanda. Hun recept voor de eerste maanden is rust, regelmaat en weinig mensen over de vloer zodat het kind écht kan wennen aan de nieuwe situatie en aan zijn of haar pleegouders.

Volgens Koopmans is iedereen die iets wil betekenen voor kinderen in moeilijke situaties geschikt om pleegouder te worden. "We zoeken heel breed. Van allochtoon tot autochtoon, met of zonder partner, vrouwen bij elkaar, mannen bij elkaar, met of zonder kinderen. Het mag allemaal."

Er vindt wel een strenge selectie plaats of je ook daadwerkelijk geschikt bent. Een verklaring van geen bezwaar, een zogeheten VGB, is verplicht. Deze geeft de Raad voor de Kinderbescherming af na een onderzoek. Daarnaast is inlevingsvermogen heel erg belangrijk. "Je moet snappen waar het om gaat, dat een kind hechtingsproblemen heeft, dat het trauma's heeft opgelopen. En daar moet je oog voor hebben", vertelt de pleegzorgbegeleider.

Als pleegzorgouder kun je een verschil maken. "Een enorm verschil zelfs", zegt Koopmans. Zij komt al jaren bij pleegouders over de vloer en ziet hoe kinderen kunnen opbloeien. "Als je ziet dat er een band ontstaat en de kinderen gewend raken aan de nieuwe situatie, dan gaan ze zich ontwikkelen. Dat is het mooiste compliment voor een pleegouder: als je een warm plekje weet te creëren voor een kind dat het heel zwaar heeft gehad. Dat is prachtig om te zien."

Voor Nanda en Jan betekent een definitieve plek bij pleegouders of een terugkeer naar huis dat er afscheid genomen moet worden van de kinderen die ze hebben opgevangen. Dat is moeilijk. "Ondanks dat ze meestal een goede toekomst tegemoet gaan, betekent weggaan voor ons een hoop verdriet met afscheid nemen", vertelt Nanda. Voor het Capelse echtpaar is dat het moeilijkste onderdeel van pleegouder zijn in de crisisopvang. Eerder dit jaar hebben ze van de gemeente Capelle een lintje gekregen voor hun jarenlange en gedreven inzet voor kinderen in nood.

De tweelingzussen Macy en Lisa worden sinds hun eerste jaar opgevoed door pleegouders

Ze vinden het geweldig om te zien dat de tweeling Macy en Lisa goed terecht is gekomen. "Het zijn twee mooie meiden geworden", zegt Nanda vol trots. "Met ons gaat het heel goed", voegt de tweeling toe. "We studeren, werken, doen veel leuke dingen. Ook al is het niet de natuurlijke weg, het voelt echt als thuis. Onze pleegmoeder is onze mama."

Hun ervaringen met het echtpaar Huijer en hun pleegmoeder inspireert de tweeling om later als pleegkind ook pleegouder te willen worden. "Wat Jan en Nanda doen, is zo bijzonder. Er zijn zoveel kindjes die onderdak nodig hebben. Als ik later alles voor elkaar heb, zou ik ook wel een pleegkindje willen hebben. Je kan op elk kind verliefd worden, het hoeft niet je eigen kind te zijn."