nieuws

ARCHIEF RIJNMOND 6 december 2020 - Noodschouwburg

Tekening Herman Schouwenburg
Tekening Herman Schouwenburg
Afgelopen week heb ik weer eens ervaren wat er nodig is om geschiedenis te doen leven. En dat gebeurde toen ik op de valreep nog even bij Museum Rotterdam was binnengestapt.
U weet het misschien wel: Museum Rotterdam, vroeger het Historisch Museum Rotterdam, heeft na een enorme korting op de subsidie per 1 december de deuren moeten sluiten. De gemeente vond - kort gezegd - dat er te weinig mensen kwamen daar in het Timmerhuis, vlak bij de Meent, en dat het museum te weinig aansluiting had met de stad.
Aangezien ik de jongste - en laatste - tentoonstelling nog niet had gezien, ben ik vlak voor de definitieve sluiting nog even gaan kijken naar Leeuwen op de Coolsingel, een tentoonstelling van Museum Rotterdam rond allerlei mythische oorlogsverhalen uit Rotterdam. En bij een maquette van de noodschouwburg van het Schouwburgplein heb ik vrij lang stil gehouden om mijn geheugen de tijd te geven.
Iets oudere Rotterdammers kunnen zich die noodschouwburg nog wel herinneren. Nadat de Grote Schouwburg aan de Aert van Nesstraat bij het bombardement van 1940 was getroffen, is begonnen om van afgebikte stenen uit de verwoeste binnenstad een noodschouwburg neer te zetten op de kale vlakte van wat inmiddels het Schouwburgplein is. Dat ‘noodgebouw’ is gebruikt van 1947 tot 1984. Toen is het gesloopt om plaats te maken voor de huidige schouwburg.
Toen ik de maquette ervan zag, kwamen allerlei beelden terug.
Ik zag me weer onder de bogen van de ingang door lopen. Ik zag de zaal weer, met in mijn herinnering rood pluche, en aan weerszijden een gangpad met balkon erboven. En ik zag weer het theatercafé op de eerste verdieping pal boven de ingang.
In dat theatercafé was vaak levende muziek. Zo herinner ik me dat ik er begin jaren tachtig - 1981 of 1982 - een keer was met mijn eerste vriendin. Mogelijk was dat aan het eind van een Uitmarkt of iets dergelijks. Op het podium van het theatercafé stond een mij onbekend meisje met een ukelele een beetje stuntelig te doen en werkelijk hilarische liedjes te zingen. We hebben ons rot gelachen. Wat een ontdekking.
Pas later, toen ze doorbrak, begreep ik dat wij een prille Brigitte Kaandorp hadden aanschouwd.
Als zo’n belevenis terugkomt in je herinnering krijgt een op zich wat rudimentaire maquette een bijzondere lading. Dat ding gaat leven. Het verhaal bezielt als het ware die geverfde plankjes waaruit zo’n miniatuur-gebouwtje is opgetrokken.
Dat is wat geschiedenis kan doen. Geschiedenis, het verhaal dat een serie gebeurtenissen aaneenrijgt, geeft leven aan objecten. Geeft ze betekenis.
Precies wat me een van de opdrachten lijkt van een historisch museum. Het verleden laten leven.
Makkelijk is dat niet. Het is niet voor niks dat het Rotterdamse stadsmuseum jaren geleden al de term ‘historisch’ in de naam heeft laten vallen. Historisch, geschiedkundig, dat schrikt nogal wat mensen af. Dat klinkt naar stoffige zalen vol spullen die ooit betekenis hadden maar die mensen van nu weinig meer zeggen. Dat klinkt naar gecraqueleerde schilderijen van notabelen van weleer en naar theelepeltjes uit de zeventiende eeuw. Leuk voor een kenner, maar niet voor het grote publiek.
Waar het om gaat, is om over zulke voorwerpen zúlke verhalen te vertellen dat je er als bezoeker of toehoorder bij kan aanhaken.
Wat dat betreft lijkt een geslaagd historisch museum wel een beetje op het programma dat ik op de radio presenteer, Archief Rijnmond.
Ik draai daarin met zekere regelmaat liedjes die mooi zijn en goed, en die makkelijk op zichzelf kunnen staan. Die kun je vergelijken met een zeer geslaagd, toegankelijk schilderij. Maar ik schotel de luisteraar ook weleens als het ware het muzikale equivalent voor van een zo op het oog vrij onbetekenend oud theelepeltje, of van een niet heel erg gedetailleerde maquette van lang geleden. En dán komt het erop aan. Dan is het aan mij om te doen waar een vrouwelijke luisteraar me ooit voor prees.
Ze zei: ‘Jij draait soms dingen op de radio die ik thuis NOOIT zou opzetten, maar door het verhaal eromheen kan ik er toch naar luisteren.’
Het verhaal is alles.
Het verhaal en hoe je het vertelt.
Wat natuurlijk ook geldt voor Brigitte Kaandorp.

SPEELLIJST
DE TUNE
1. Ik mis je - John Verkroost
2. Ik haat je - Brigitte Kaandorp
HET SEIZOEN
3. Last leaves - Denise Marie
4. Het is herfst - Kees Verhaar
5. Kerstmis vier je overal - Kees Verhaar
6. Zelfs de kerstmis is gecanceld dit jaar - Dave von Raven
NIEUW
7. Camper - Armando Monsanto
8. Makin’ whoopee - Ben Berlin feat Louis de Vries
9. Van nu af aan - Peter Blanker & Izak Boom
SPORT
10. Wilkes! Wilkes! - Bob Scholte
11. Supporter, niet huilen - Arie Valkhoff & De Supporters
12. Trapdiebalna - Ocobar
13. Petite amie - Fleur
14. Parapira – Mirror Conspiracy

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl