Politiek trainer: 'Hugo de Jonge is een goede bestuurder, maar kan beleid niet goed verdedigen'

"Hij is een kundig bestuurder en heeft het in Rotterdam erg goed gedaan, maar hij kan dingen niet goed uitleggen als het erop aankomt."

De Jonge krijgt als minister die verantwoordelijk is voor het oplossen van de coronacrisis steeds vaker kritiek voor zijn aanpak. Woensdag worden de eerste prikken uitgedeeld, maar het feit dat Nederland als een van de laatste in Europa begint met vaccineren valt al erg slecht. Daardoor lijkt het gezag van de Rotterdammer de afgelopen maanden flink afgenomen.

"Hugo de Jonge heeft twee kanjers van problemen", zegt Bijl. "Het eerste probleem is niet aan hem te wijten. Hij begon aan een ernstig bezuinigd apparaat bij het ministerie. Niet alleen de zorg, maar ook de GGD's hadden weinig geld. Dat gaat ten koste van de wendbaarheid. Het tweede probleem is dat we door de corona in een situatie zijn beland waarin alles ieder moment kan veranderen. We hebben met een virus te maken dat je niet kent, er zijn allerlei vaccins waarvan de levertijd niet duidelijk is."

Volgens Bijl heeft de minister nu een organisatie nodig die zich kan aanpassen, maar daar is geen sprake van. "Dan komt het aan op hoe je het beleid kunt verdedigen. En dat kan De Jonge niet. Dat wekt weinig vertrouwen. Er zijn in de afgelopen maanden veel specialisten in de media geweest om hun standpunt uit te leggen die afweek van dat van de minister. Als je je de kikkers niet in de kruiwagen kunt houden dan moet je helemaal niet op vertrouwen rekenen."

Volgens Bijl komt er dan ook zeker een parlementaire enquête. "Misschien niet dit jaar, maar op een bepaald moment zeker", zegt Bijl. De Jonge nam een groot risico met het noemen van een concrete vaccinatiedatum in december vorig jaar, terwijl er nog heel veel onduidelijk was. Dat was volgens Bijl een keerpunt voor het vertrouwen in de minister.

"Het is niet erg om het beleid bij te draaien als de omstandigheden veranderen", legt hij uit. "Dat zie je ook in het Verenigd Koninkrijk waar nu een strengere lockdown wordt aangekondigd en waar ook de vaccinatiestrategie wordt aanpast omdat de omstandigheden zijn veranderd. Maar als je beweert dat dingen echt niet anders kunnen en die dingen alsnog veranderen dan wordt dat lastig uitleggen."

Of deze kwestie voor een kabinetscrisis gaat zorgen? "Ik denk dat de Kamer legitimering wil, maar niet de kop van De Jonge", zegt Bijl. "Een crisis met de verkiezingen voor de deur wordt ingewikkeld. Als hij sorry zegt en uitlegt hoe het beleid er verder uit gaat zien, maar wel een slag om de arm houdt, komt het goed."