Plek bepaalt waardering openbare kunstwerken

Zebracki deed onder meer onderzoek in Rotterdam bij de beeldenroute aan de Westersingel, maar ook naar het bekende beeld Santa Claus – ofwel Kabouter Buttplug – op het Eendrachtsplein. Uit straatenquêtes bleek dat mensen niet het kunstwerk op zich waarderen, maar vaak eerst de locatie en pas daarna het kunstwerk dat er staat. Volgens de onderzoeker is het dus belangrijk goed na te denken over de plek waar het wordt neergezet.

Een ander opmerkelijke conclusie is dat figuratieve kunstwerken, waarbij mensen direct kunnen zien wat het voorstelt, vaak beter worden gewaardeerd dan abstracte werken. Enkele abstracte werken langs de Westersingel zullen door de meeste voorbijgangers niet worden begrepen: “Kunstliefhebbers zullen het eerder begrijpen dan de gewone man in de straat. Je moet er echt bijzetten wat iets voorstelt en de vraag is of het dan wel op zijn plek staat.”

Hetzelfde geldt ook voor Paul McCarthy’s beeld Santa Claus, dat in de volksmond Kabouter Buttplug is gaan heten. “Dat beeld is eigenlijk een aanklacht tegen de consumptiemaatschappij, maar veel mensen zullen dat er niet in zien,” vertelt Zebracki. "Ook daar is het de vraag of het wel op de goede plek staat. Aan de andere kant is het juist een perfecte plek omdat het tussen de winkels staat, precies waar het beeld over gaat. Misschien moeten ze erbij zetten wat het beeld betekent. Mogelijk spreekt een beeld van Pim Fortuyn meer mensen aan, maar prikkelt het weer niet de verbeelding en dat is toch waar kunst uiteindelijk voor is bedoeld.”

Martin Zebracki promoveert komende vrijdag aan de Universiteit Utrecht op het onderwerp.