MUZIEK

Directeur van Rotterdams platenmaatschappijtje viert jubileum zonder er iets aan te verdienen

Stefan Tijs in het hoofdkwartier van zijn eenpersoons platenmaatschappijtje.
Stefan Tijs in het hoofdkwartier van zijn eenpersoons platenmaatschappijtje. © Roland Vonk
De honderdste uitgave van zijn éénpersoons platenmaatschappijtje Stardumb Records mag met recht een bijzondere worden genoemd: een box met maar liefst vijf lp’s van de Rotterdamse punkrockgroep The Apers. Plus een verrassing. Een release die precies past in het ideaal waarmee Stefan Tijs (47) zijn maatschappijtje in het jaar 2000 begon: dingen die hij mooi of waardevol vindt delen met anderen. En toch: hij denkt dat hij zich niet nog een keer zo’n omvangrijk project op de hals gaat halen. Te veel risico. Hij is al blij als hij quitte speelt.
De kiem voor Stardumb Records en voor het ondernemerschap in het algemeen is welbeschouwd al gelegd in de jeugd van Stefan. Hij groeide op in de jaren tachtig in Nieuwerkerk aan de IJssel, deed aan graffiti, en zijn vader begon in die tijd, vanuit de ouderlijke slaapkamer, een cursus tienvinger-blindtypen voor kinderen van de basisschoolleeftijd. Daardoor kwam er een kopieerapparaat in huis, en met behulp van dat apparaat maakten Stefan en zijn oudere broer clubblaadjes voor hun vriendjes.
Het logo van Stardumb Records, ontworpen door Stefan Tijs..
Het logo van Stardumb Records, ontworpen door Stefan Tijs.. © Roland Vonk
Toen Stefan twaalf was en zijn broer veertien begonnen ze een graffiti magazine. Stefan: “Ik kende het woord fanzine nog niet, maar dat was het. Het was gewoon een gekopieerd klein dingetje. We deden zo’n beetje na wat we onze vader in de grote wereld zagen doen. Er stonden bij ons thuis ook altijd pallets met drukwerk voor de deur. Free Style heette ons blad. Voor tien gulden kon je er een jaar lid van worden. Mijn vader had gezegd: ik stuur het wel mee met alles.”

Niet waard

Met hun tijdschriftje waren de jongens pioniers. Stefan: “We hadden iets dat in Europa nog niet bestond. Er was zo’n tijdschrift in New York, in LA … en nu dus ook in Nieuwerkerk aan de IJssel. In no time hadden we honderd abonnees die ook weer allemaal vrienden hadden. We hebben het 2,5 jaar volgehouden. Ik denk dat we op het hoogtepunt 350 leden hadden.”
Stefan Tijs in zijn eenpersoons kantoor boven Rotown aan de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam.
Stefan Tijs in zijn eenpersoons kantoor boven Rotown aan de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam. © Roland Vonk
Of Stefan zélf nou zo goed was in graffiti weet hij niet. “Ik was in elk geval niet goed in wegrennen. Ik ben een paar keer opgepakt. Toen heb ik mijn moeder zo aan het huilen gebracht dat ik dacht: dit is het niet waard. Sommige jongens kregen een kick van het illegale karakter van graffiti. Dat had ik niet. Ik wilde gewoon mooie dingen maken, en die aan mensen laten zien. Toen ben ik al heel snel T-shirts gaan ontwerpen. Als je een T-shirt ontwerpt en iemand loopt ermee rond, bereik je precies hetzelfde.”

Beats

Stefan maakte ook kennis met de muziek die hoort bij de hiphopcultuur waar graffiti een onderdeel van was. “Ik hield toen al heel veel van muziek. Eerst ging ik zélf beats maken, met een samplertje, maar al gauw bleek dat anderen er beter in waren en toen werd ik van een groep vrienden die hiphop maakten een soort manager. Voor wat dat waard is als je zeventien bent. Het is gek, ik ben eigenlijk best verlegen, ik stap niet zo snel op mensen af, maar ik ben wél een aanpakker. Een harde werker.”
Verspreide opnames van The Apers uit Rotterdam, samengebracht op twee lp's in de jubileumbox van Stardumb Records.
Verspreide opnames van The Apers uit Rotterdam, samengebracht op twee lp's in de jubileumbox van Stardumb Records. © Roland Vonk
Na de hiphop kwam de punkrock. Een sien waar Stefan zich in thuis voelde. Hij hoorde veel bandjes in Rotterdam die buiten de regio nauwelijks bekend waren, en dacht: hier moet de wereld van weten. Dus spande hij zich in om materiaal van Rotterdamse bandjes uit te brengen. Met door hemzelf ontworpen hoezen. Stefan had inmiddels vormgeving en communicatie gestudeerd en hij zocht naar manieren om als illustrator en vormgever aan de slag te komen.

Little People Records

Het eerste label van Stefan heette: Little People Records. Toen dat sneuvelde begon hij samen met Kevin Aper, voorman van de band The Apers, een nieuw label: Stardumb Records. Met als eerste product een single van The Apers, die net klaar was voor de eerste Europese tournee van de band. Toen Kevin toch te veel andere dingen aan zijn hoofd had, ging Stefan in zijn eentje verder met het label.
De eerste twee jaar dreef Stefan het label naast werk in een animatiestudio, daarna hoopte hij van Stardumb te kunnen leven. Een misrekening. Hij moest iets anders verzinnen. Stefan: “In 2004 ben ik voor drie maanden naar New York gegaan. Om even te resetten. Om na te denken over hoe ik verder wilde.”

Borre

Zijn vader bracht hem naar het vliegveld en onderweg vroeg pa enigszins ongeduldig of Stefan al een idee had. Nou ja, hij zou wel eens een kinderboek willen illustreren, liet hij los. En drie maanden later kwam pa Tijs - zonder dat hij daarvoor in New York had hoeven nadenken - precies met dát idee voor zijn zoon. Hij had het plan voor een serie kinderboeken, een serie voor leerlingen van de basisschool. Stefan kon het tekenwerk voor zijn rekening nemen.
Drie van de 96 verschillende Borre-boekjes van Stefan Tijs en Jeroen Aalbers.
Drie van de 96 verschillende Borre-boekjes van Stefan Tijs en Jeroen Aalbers. © Roland Vonk
Het werd een familiebedrijf met Stefan als tekenaar, zijn broer voor het zakelijke gedeelte en zijn zus, inmiddels kinderpsycholoog, voor het redactionele werk. In 2005 gingen ze van start, rond de door Stefan bedachte figuur van Borre, die hij al heel lang in zijn hoofd had. Stefan: “Mijn bedoeling was om iets te creëren dat geen mens is en geen dier. In Borre zit iets katachtigs, maar het is duidelijk een fantasiefiguurtje. En Borre heeft zelf een rijke fantasie.”

Jerry Hormone

Voor het schrijven van de Borre-verhalen kwam Stefan uit bij iemand in zijn directe omgeving: de gitarist van The Apers, Jeroen Aalbers, ook bekend als Jerry Hormone. Samen begonnen ze aan een monsterklus want Borre werd gróót opgezet. Het idee was: geef alle leerlingen van de eerste twee groepen van de basisschool aan het begin van het jaar een boekje cadeau. Daarna kunnen ze zich, als ze willen, voor hun hele basisschooltijd abonneren voor maandelijks een nieuw boekje.
Dat betekende dat Stefan en Jeroen acht jaar lang elke maand een nieuw boekje af moesten hebben. Een monsterklus. In totaal ging het om 96 boekjes. Maar het is gelukt, met werkweken van vijftig tot zestig uur. En nu is het vooral een kwestie van actualiseren. Stefan: “Ongeveer tachtig procent van de basisscholen in Nederland doet mee. In de loop der jaren hebben we meer dan een miljoen boekjes weggegeven, en we hebben duizenden leden die elke maand twee boekjes ontvangen, één Borre-boekje en nog een ander boekje.”
Stefan Tijs, met uitzicht op de Nieuwe Binnenweg, bij een kast vol Borre-boekjes.
Stefan Tijs, met uitzicht op de Nieuwe Binnenweg, bij een kast vol Borre-boekjes. © Roland Vonk

Promotie

Reclame wordt er niet gemaakt voor de Borre-boekjes. Het weggeven van de boekjes aan leerlingen van de eerste twee klassen is de promotie. Stefan: “Een klein percentage abonneert zich op de serie. Dat hebben we nodig, want we zijn een bedrijf. Maar degenen die geen lid worden hebben nog steeds iets leuks in handen. Op die manier komen boeken terecht bij kinderen die van huis uit geen boeken gewend zijn. Dat vind ik ook mooi. Zolang het rendabel is, blijven we het zo doen.”
Stefan kan leven van Borre, hij leest er zijn twee kinderen inmiddels ook uit voor, en zijn min of meer jubilerende platenmaatschappijtje is iets voor ernaast. In zijn kantoortje boven Rotown aan de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam zit Stefan tussen de boeken én de platen. “Met Stardumb verdien ik niks. Op de ene release maak ik vijfhonderd euro winst, op de andere verlies ik vijfhonderd euro. Dan eindig je met nul aan het einde van het jaar. Je kunt zeggen: dat is jammer. Maar het is oké. Je zet toch iets moois neer.”
Dozen, dozen en dozen met de jubileumuitgave van Stardumb Records.
Dozen, dozen en dozen met de jubileumuitgave van Stardumb Records. © Roland Vonk

Verrassing

Maar zo’n omvangrijke box als van The Apers? Stefan: “Het gaat om materiaal uit min of meer de glorietijd van The Apers, zo tussen 2000 en 2005. Met voor veel mensen de klassieke line-up van de band. Het leverde wel wat stress op. Financieel is het gewoon hetzelfde als vijf losse lp’s uitbrengen. De box eromheen kost ook nog eens net zo veel als het persen van een volledige lp. En er zit er nog een verrassing bij die ook prijzig is. Waardoor ik eigenlijk zeven keer risico loop. Als mensen denken: leuk, The Apers, maar daar ga ik geen negentig euro aan uitgeven, heb ik als het ware zeven missers op een rij. Dat kan ik niet hebben. Maar ik ben heel blij dat ie het goed doet. Van de oplage van 300 is het meeste al weg. Naar allerlei plekken op de wereld. Ik ben ontzettend dankbaar dat het met de kinderboeken zo goed gaat en dat ik dit ernaast kan doen.”
Heruitgaves op vinyl van The Apers uit Rotterdam  in de jubileumbox van Stardumb Records.
Heruitgaves op vinyl van The Apers uit Rotterdam in de jubileumbox van Stardumb Records. © Roland Vonk

💬 WhatsApp ons!
Heb jij een tip voor de redactie? Stuur ons een bericht, foto of filmpje via WhatsApp ons of Mail: nieuws@rijnmond.nl